غرق کردن آثار تاریخی کشور برای سدسازی!

سیمارتیکل:

بر اساس مقاله علمی دکتر محمود حق شناس حقیقی و دکتر مهدی معتک، دو محقق ایرانی از دانشگاه لایب نیتس هانوفر و مرکز تحقیقات علوم زمین آلمان، در مجله علمی «Science Advances» طی دو روز اخیر حدود 200 میلیارد مترمکعب از منابع آبی کشور را برای همیشه از دست داده ایم. این عدد معادل سه برابر حجم تمام سدهای ساخته شده در ایران است. متاسفانه برداشت غیرقانونی آب های زیرزمینی در سال های اخیر در ایران رایج شده است و «تخریب خاک» یکی از نشانه های تخریب منابع آب زیرزمینی است. بر اساس این مطالعه، حدود 3.5 درصد از مساحت ایران درگیر این مشکل است و بیشترین میزان تخریب اراضی در استان های کرمان، تهران، فارس و خراسان رضوی به ثبت رسیده است.

عباس محمدی، مدیر انجمن کوهنوردی و فعال محیط زیست گفت: وقتی از بحران زیست محیطی صحبت می کنیم، هیچ چیز مهمتر از منابع آب نیست. بر اساس بررسی های انجام شده حداقل 200 میلیارد مترمکعب از منابع آب غیرقابل جایگزین کشور را از دست داده ایم و با سدسازی یا ایجاد سیلاب های ناگهانی رودخانه ها را از جریان طبیعی خود باز داشته ایم. پس از این هدررفت آب، 56000 کیلومتر مربع (3.5 درصد) از خاک ایران به زیر آب رفت و 3000 کیلومتر مربع از این منطقه با بیش از 10 سانتی متر در سال غرق شد.

سدسازی عامل اصلی خشک شدن دریاچه ارومیه است

محمدی درباره نقش مخرب سدسازی مستمر و آسیب های ناشی از تخریب منابع آبی گفت: بی شک دلیل اصلی خشک شدن دریاچه ارومیه، ساخت مستمر و مستمر سدهاست که ده ها رودخانه به دریاچه می ریزد. سدسازی شده و مسیرهای آبی که باید به دریاچه تغذیه کنند مسدود شده اند خشک شدن دریاچه ارومیه.

وی ادامه داد: خوشبختانه در چند ماه اخیر بارندگی های خوبی داشته ایم اما این بارش ها عمق بسیار کمتری نسبت به سطح طبیعی خود داشته است، گفت: وقتی تالاب یا دریاچه ای عمق آب کم داشته باشد خطر تبخیر آن افزایش می یابد.

وی همچنین پیش بینی کرد: با توجه به مشاهدات سال های اخیر حدس می زنم در شهریور یا ماه آینده سیمارتیکل دریاچه ارومیه دوباره با مشکل جدی مواجه شود و چیز زیادی از آن باقی نماند و گرمای شدید و سدهای زیاد مانع از آبرسانی می شود. رسیدن به این دریاچه از سوی دیگر، تجربه نشان می دهد که هر گاه بارندگی اندکی افزایش یابد، همه اشکال کشاورزی ناپایدار و پرآب توسعه می یابد و مطلقاً کنترلی بر مصرف آب وجود ندارد.

وزارت نیرو مسیول بحران عظیم آب است

این فعال محیط زیست، وزارت نیرو و مسیولان آن را مقصر بحران عظیم آب ایران می داند و می گوید: مسیولان این وزارتخانه عملا هیچ نظارتی بر مصرف آب ندارند و تنها کارشان انتقال آب از جایی به نقطه دیگر است و مالیات میلیاردی است. دلار در سالهای گذشته وزارت نیرو با مصرف و زیر آب بردن بسیاری از مراتع، آثار تاریخی، اماکن باستانی و جابجایی مردم، سدهایی را برای بهبود بهره وری ساخته است، اما می بینیم که وضعیت آب ما درست نیست روز به روز بدتر می شود.»

وی اذعان می کند: بهبود اندک دریاچه ارومیه را مدیون بارندگی ها هستیم، یعنی مسیولان و ستاد ایحیا مطلقاً نقشی در این موضوع نداشتند و حتی مخرب بودند، مثلاً در یکی دو سال اخیر کمبود آب در این دریاچه را پر کردند، آب را از رودخانه جل به دریاچه ارومیه منحرف کردند.

سطح آب زیرزمینی در مناطق مختلف کشور رو به کاهش است

هنگامی که آب های زیرزمینی از حد مجاز خارج می شوند، لایه های زمین فشرده شده و خاصیت ارتجاعی و جذب آب خود را از دست می دهند. به گفته محمدی، این اتفاق در بسیاری از نقاط ایران رخ داده است. که دشت رفسنجان یکی از این مکان ها است و طبق بررسی های انجام شده در برخی نقاط دشت رفسنجان سالانه تا 38 سانتی متر آب کاهش می یابد. این عدد در کل دنیا بی سابقه است.

وی افزود: این پدیده را در دشت های همدان، اصفهان، تهران، استان های نسبتا پرباران مانند گلستان و حتی در دشت مینابر یکی از قطب های کشاورزی ایران داریم که قابل جبران نیست و هر چقدر هم باشد. باران می بارد، مخازن این مناطق پر نمی شود.

همه این آسیب ها ناشی از سوء مدیریت وزارت نیرو و شرکت آب منطقه ای است. شاید بتوان با احداث سد و کانال آب را انتقال داد، اما توجه داشته باشید که این منبع به هیچ وجه قابل تامین نیست. اینها کارهای اشتباهی است که مردان بدون برنامه ریزی برای کاهش هزینه ها و افزایش راندمان تولید، اصرار دارند انجام دهند.

زمین فروخته شده در دولت سیزدهم!

محمدی با ارزیابی اقدامات دولت سیزدهم در حفاظت از منابع طبیعی کشور گفت: به نظر من دولت سیزدهم به اندازه دولت های گذشته و شاید کمی بیشتر از آنها نسبت به محیط زیست بی تفاوت بود و تنها اقدام موثر دولت سیزدهم بود. برای حفظ منابع طبیعی شاید صنعت پتروشیمی در میانکالی تعطیل شده است.

وی ادامه داد: ما از اقدامات منفی کم ندیده ایم، به عنوان مثال در دولت سیزدهم با تبدیل جزیره آشوراده منطقه گلستان به مرکز گردشگری موافقت شد، آن هم در زمانی که به عدم ساخت و ساز در دریای خزر فکر می کردیم. در دهه گذشته به عنوان یکی از موفقیت های زیست محیطی، اما متاسفانه این امر در دولت سیزدهم انجام شد.

جالب اینجاست که نمایندگان بهشهر و موافقان تبدیل میانکالا یا آشوراده به گردشگری می گویند باید مثل جزیره کیش باشد. کیش خود یک پروژه اقتصادی و زیست محیطی شکست خورده است. به طوری که هیچ سود اقتصادی برای کشور ندارد و تنها دروازه خروج ارز از ایران است. از منظر زیست محیطی زباله، آلودگی آب و ساخت و ساز مستمر خسارات جبران ناپذیری به بار می آورد. با همه اینها اصرار داشتند که جزیره آشوراده دین دوم شود. لازم به ذکر است که نه چنین امکانی در این منطقه وجود دارد و نه خود کیش الگوی مناسبی است.»

یکی دیگر از نکات منفی که محمدی به آن اشاره می کند، صدور مجوزهای متعدد برای معادن در دولت سیزدهم است: «در دولت سیزدهم مجوزهای متعددی برای استخراج معادن صادر شد، کاری که در این حوزه انجام می شود، عملیات معدنی نیست، بلکه بیش از 90 درصد آن است. سنگ از کوه است و با جمع آوری شن و ماسه از رودخانه برای صادرات به کشورهای دیگر، این عملیات معدنی نیست، بلکه فروش خاک کشور است که من به آن فروش زمین می گویم.