آمریکا با کدام تسلیحات لیزری به جنگ پهپادها می رود؟

تینا مزدکی– ایالات متحده آمریکا در طول نیم قرن، ده ها میلیارد دلار برای توسعه سلاح های انرژی هدایت شده سرمایه گذاری کرده است. به گفته داگ بوش، رییس اکتشافات ارتش ایالات متحده، سلاح های لیزری حتی امتحان خود را پس داده اند و به نظر می رسد که در برخی موارد موثر واقع شده اند.

به گزارش خبرگزاری سیمارتیکل، اگرچه اطلاعاتی از جزییات این سلاح ها در دسترس نیست اما به نظر می رسد یکی از آن ها سیستمی به نام P-HEL باشد. این سلاح، پرتو لیزر 20 کیلوواتی نسبتا کم توان را طوری می تاباند که نقطه بحرانی پهپاد را در چند ثانیه ذوب کند و باعث سقوط آن شود. این سلاح برای اولین بار در نوامبر 2022 در خارج از ایالات متحده استفاده شد. دومین واحد آن نیز در سال جاری مستقر شد و آن را به اولین سیستم بزرگ سلاح لیرزی عملیاتی تبدیل کرده است.

شرح عکس: سیستم 8 میلیون دلاری P-HEL با لیزر کم توان 20 کیلووات

موشک های پدافند هوایی آمریکا تقریبا دو برابر موشک های تهاجمی هزینه دارند و این اختلاف هزینه با پهپادهای ارزان قیمت دیگر کشورها، مشکل ساز است. به عنوان مثال در دریای سرخ، کشتی های جنگی ایالات متحده که از کشتی های باری دفاع می کنند، از موشک های 2 میلیون دلاری برای سرنگونی پهپادهای 2000 دلاری استفاده کرده اند. به همین دلیل، استفاده از سلاح لیزری را می توان نقطه عطفی برای پنتاگون در نبرد با هزینه های گزاف جنگ هوایی با پهپادها دانست.

جنگ قیمت

سلاح های به اصطلاح انرژی هدایت شده مانند لیزرها و سیستم های مایکروویو پرقدرت که از تابش الکترومغناطیسی ریزموج برای از بین بردن اجزای الکتریکی و الکترونیکی اهداف خود استفاده می کنند، بسیار ارزان ترند. براساس گزارش GAO در سال 2023، هر شلیک این تسلیحات لیزری و مایکروویو چیزی بین 1 تا 10 دلار، آن هم برای سوخت دیزل موردنیاز تولید برق هزینه دارد. البته یکی دیگر از مزایای سلاح های لیزری، پنهان کاری است؛ گفته شده است که پرتوهای این سلاح ها معمولا نامریی و بی صدا هستند.

با این حال، ساخت سیستم های تسلیحات لیزری هزینه بسیار زیادی دارد. خبر می رسد که اولین نمونه های P-HEL حدود 8 میلیون دلار قیمت داشتند. نمونه های اولیه یک سیستم مبتنی بر لیزر قوی تر 50 کیلوواتی به نام DE M-SHORAD (تصویر زیر) چیزی حدود 73 میلیون دلار هزینه داشته است. در واقع با توجه به برنامه های نوسازی و بودجه 825 میلیارد دلاری پنتاگون، این سرمایه گذاری گرانی است. بوش در این باره می گوید:« برای ارتش واقعاً سخت است که یک سیستم انرژی هدایت شده با هزینه ای معادل یک فروند جنگنده نسل پنجم اف-35 تولید کند.»

شرح عکس: سیستم 73 میلیون دلاری DE M-SHORAD با لیزر 50 کیلوواتی، نصب شده روی زره پوش

لیزر با طوفان، شن، باران، مه و دود مختل می شود. حتی در روزهای صاف هم تلاطم هوا می تواند آن ها را از بین ببرد یا ضعیف کند. این سلاح ها باید برای چند ثانیه روی نقطه ای از هدف متمرکز بمانند و با این اوصاف، این سوال مطرح می شود که آیا یک سلاح لیزری می تواند با انبوهی از پهپادها مقابله کند یا خیر. با این حال مدافعان این طرح می گویند که سیستم های لیزری ضد پهپاد لازم نیست در همه شرایط کار کنند تا ارزشمند باشند. بوش گفت که لیزرها تنها بخشی از یک سیستم چندلایه ضد UAS شامل رهگیرهای جنبشی مانند موشک یا پهپاد کامیکازه کایوت RTX (با هر پاپ 120000 دلار) و سلاح هایی مانند C-RAM خواهند بود.

رویای جنگ ستارگان

وعده تسلیحات انرژی هدایت شده از دهه 1960 پنتاگون را مجذوب خود کرده بود، اما تاحدودی با پروژه های بیش از حد جاه طلبانه مانند ابتکار دفاع استراتژیک دوران ریگان، برای چندین دهه ناکام ماند. این پروژه که به عنوان جنگ ستارگان مورد تمسخر قرار گرفت (تصویر زیر)، تا زمان لغو در سال 1993، تقریباً 30 میلیارد دلار برای توسعه سیستمی هزینه کرد که شامل لیزرهای فضایی برای منفجر کردن موشک های بالستیک شوروی از هزاران کیلومتر دورتر بود.

شرح عکس: نمایی کلی از طرح جاه طلبانه جنگ ستارگان

ایده دیگر، برنامه 5 میلیارد دلاری لیزر هوابرد بود که قرار بود به عنوان اولین شمشیر نوری (لایت سیبر) آمریکا علیه موشک های بالستیک میان قاره ای عمل کند و در سال 2012 تعطیل شد. سال 2010، تحقیقات روی اهداف کمتر جاه طلبانه، مثلا اصابت به اهداف کوچکتری مانند گلوله های توپخانه و تهدید پهپادهای کندحرکت از چند کیلومتر دورتر یا کمتر متمرکز شد. به گفته کارشناسان، این فناوری مجبور نیست در این سطح بسیار استرس زا عمل کند و به قدرت و دقت زیادی نیاز ندارد. بر اساس گزارش GAO، پنتاگون از سال 2020 تقریباً یک میلیارد دلار در سال برای تحقیقات انرژی هزینه می کند.

گفته می شود که در دهه جاری، تعدادی سیستم با واحدهای نظامی برای آزمایش میدانی مستقر شده اند و برای استفاده فرماندهان در دسترسند. این سیستم شامل چهار DE M-SHORAD است که از لیزر RTX روی زره پوش Stryker استفاده می کند. این سیستم ها در سال جاری برای آزمایش های میدانی اعزام شدند و بخشی از تمرکزها بر این است که متوجه شوند لیزرها در حین حرکت و در برابر شوک و ارتعاش چقدر ایستادگی دارند.

شرح عکس: طرحی از لیزر قدرتمند 60 کیلوواتی HELIOS

نیروی دریایی از سال 2019، لیزر کم مصرف ODIN را روی هشت ناوشکن نصب کرده است که برای ایجاد اختلال در حسگرهای نوری یا فروسرخ در پهپادهای کشورهای حریف طراحی شده است. در سال 2022 نیروی دریایی ایالات متحده یک دستگاه لیزر 60 کیلوواتی ساخت لاکهیدمارتین را به نام HELIOS روی ناوشکن Preble نصب کرد که قادر به نابود کردن پهپادها و موتورهای بیرونی قایق های کوچک است. اما از نظر فرمانده نیروی دریایی آمریکا این سلاح در جایی که می توانست موثر باشد، حضور نداشت. بنابراین از نظر او پیشرفته آهسته میدان دادن به سلاح های لیزری، ناامیدکننده بود.

مایکروویو در برابر لیزر

از سوی دیگر، سلاح های مایکروویو پرقدرت تحت تاثیر آب وهوا قرار نمی گیرند، اما معمولا برد کمتری دارند. استارت آپ اپیروس در کالیفرنیای جنوبی چهار نمونه اولیه از سیستم لیونیداس خود را تحت قراردادی 66 میلیون دلاری به ارتش ایالات متحده تحویل داده است. به گفته مدیرعامل اپیروس، این سلاح می تواند چندین پهپاد را به طور هم زمان سرنگون کند و به عنوان آخرین خط در یک دفاع هوایی لایه ای عمل کند. او امیدوار است که لیونیداس به زودی به استقرار میدانی در خارج از کشور برسد و تا سال 2027 اپیروس بتواند رتبه اول سازندگان تسلیحات را به دست آورد.

شرح عکس: سیستم مایکروویو لیونیداس

این هدف می تواند با جدول زمانی ارتش در مورد سلاح های انرژی هدایت شده ردیابی شود. بوش می گوید که این سرویس در حال حاضر در حال آماده سازی برنامه های بودجه برای بازه زمانی 2026 تا 2030 است و آن ها در حال بررسی این موضوع هستند که چگونه می توانند واقعاً به این هدف برسند. در همین حال، وزارت دفاع ایالات متحده در حال سرمایه گذاری بر لیزرهای قدرتمندتر، از جمله سیستم های 300 کیلوواتی شرکت هایی مانند لاکهید مارتین، جنرال اتمیکس و nLight است که می توانند اهداف بزرگ تر و سریع تری مانند موشک های کروز را هدف قرار دهند.

اگر پنتاگون تصمیم بگیرد هر یک از نمونه های اولیه لیزر فعلی را در مقیاس صنعتی تولید کند، ممکن است مدتی طول بکشد تا پیمانکاران دفاعی به تولید انبوه برسند. همچنین موسسه فناوری های نوظهور و اندیشکده انجمن صنایع دفاعی هشدار داده اند که تنها تعداد کمی از شرکت ها قطعات کلیدی مانند اپتیک را تولید می کنند که البته به گفته بوش، این مسیله بیشتر مربوط به بودجه محدود کنگره و اولویت های متعدد است.

منبع: Forbes

54323