خلاصه کتاب کولج: بر اساس زندگی امیر شهید سرلشکر ولی الله فلاحی ( نویسنده شاهرخ ساسانی )

کتاب «کولج» نوشته شاهرخ ساسانی، روایتی داستانی و جذاب از زندگی پربار امیر شهید سرلشکر ولی الله فلاحی است که از تولد در روستای کولج تا شهادت مظلومانه ایشان در دوران دفاع مقدس را به تصویر می کشد و ابعاد مختلف شخصیت و مجاهدت های این فرمانده برجسته ارتش را برای مخاطبان، به ویژه نوجوانان، روشن می سازد.

شخصیت هایی همچون امیر شهید سرلشکر ولی الله فلاحی، ستاره های درخشانی در آسمان تاریخ پرفرازونشیب ایران هستند که هر یک، داستانی از ایثار، شجاعت و پایمردی را روایت می کنند. شناخت و الگوبرداری از زندگینامه این قهرمانان ملی، نه تنها برای نسل های جوان بلکه برای تمام علاقه مندان به تاریخ معاصر و ادبیات پایداری، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. کتاب «کولج»، اثری ارزشمند از شاهرخ ساسانی، با تمرکز بر سیر زندگی این امیر ارتش جمهوری اسلامی، دریچه ای نو به سوی فهم عمیق تر از یک دوران حساس و سرنوشت ساز می گشاید. این مقاله با هدف ارائه یک خلاصه جامع، تحلیل دقیق و نقد سازنده از کتاب «کولج»، به بررسی ابعاد مختلف زندگی شهید فلاحی و جایگاه این اثر در ادبیات دفاع مقدس می پردازد. ما در این نوشتار، می کوشیم تا فراتر از یک معرفی ساده، به عمق داستان و پیام های نهفته در آن دست یابیم و خواننده را با دنیای پر رمز و راز و الهام بخش زندگی این شهید بزرگوار آشنا سازیم.

شاهرخ ساسانی و روایت کولج: قلمی از جنس ایثار و داستان پردازی

هر اثر ادبی، حاصل ذوق، دانش و جهان بینی نویسنده آن است و کولج نیز از این قاعده مستثنی نیست. شاهرخ ساسانی، نویسنده ای که نامش با ادبیات دفاع مقدس گره خورده است، با قلمی روان و شیوا، زندگی یکی از اسوه های ایثار و مقاومت را به تصویر کشیده است. شناخت نویسنده به درک عمیق تر از اثر کمک شایانی می کند.

شاهرخ ساسانی: نویسنده ای توانا در ادبیات پایداری

شاهرخ ساسانی، از جمله نویسندگان فعال در حوزه ادبیات پایداری است که تلاش کرده تا با نگارش آثار داستانی، ابعاد گوناگون جنگ تحمیلی و زندگینامه شهدا را برای مخاطبان، به ویژه نسل جوان، ملموس و قابل فهم سازد. او با انتخاب سبکی داستان گونه، سعی در پرهیز از روایت های خشک و صرفاً تاریخی دارد و می کوشد تا با افزودن چاشنی احساس و شخصیت پردازی، قهرمانان ملی را از صفحات کتاب به دل خوانندگان نزدیک کند. تجربه و تخصص ساسانی در این حوزه، به او این امکان را داده است تا با رعایت امانت داری تاریخی، اثری خواندنی و تأثیرگذار خلق کند که مخاطب را با خود همراه سازد. او نه تنها یک راوی است، بلکه با نگاهی هنرمندانه، به عمق شخصیت ها نفوذ کرده و انگیزه ها، دغدغه ها و باورهای آنان را منعکس می سازد.

کولج: چرا این نام و چه روایتی؟

نام «کولج» برای این کتاب، انتخابی هوشمندانه و پرمعناست. کولج طالقان، روستای زادگاه امیر شهید سرلشکر ولی الله فلاحی است و این نام، نمادی از ریشه ها، اصالت و بستری است که شخصیت والا و متعالی شهید فلاحی در آن شکل گرفت. کتاب، یک بیوگرافی داستانی است؛ به این معنا که با حفظ وقایع اصلی و مستندات تاریخی، با زبانی داستانی و جذاب به روایت زندگی شهید می پردازد. این سبک، به ویژه برای مخاطب نوجوان که ناشر (انتشارات سوره مهر) نیز آن را مخاطب اصلی کتاب معرفی کرده، بسیار دلنشین و تأثیرگذار است. ساسانی در «کولج» صرفاً به ارائه اطلاعات نمی پردازد، بلکه با ایجاد موقعیت های دراماتیک و دیالوگ های پرمعنا، خواننده را به بطن ماجراها می برد و حس همذات پنداری را تقویت می کند. این کتاب در مجموعه ی «قصهٔ فرماندهان» انتشارات سوره مهر قرار گرفته که خود نشان دهنده ی اهمیت و جایگاه آن در معرفی فرماندهان شاخص دفاع مقدس است.

سیر زندگی امیر شهید سرلشکر ولی الله فلاحی در کتاب کولج

کتاب «کولج»، یک سفر داستانی از تولد تا شهادت امیر سرلشکر ولی الله فلاحی است که مراحل مختلف زندگی ایشان را با جزئیات و ظرافت های خاص خود به تصویر می کشد. این بخش، به خلاصه ای جامع از محتوای کتاب و وقایع کلیدی زندگی این شهید بزرگوار می پردازد.

آغاز راه در کولج: سال های کودکی و شکل گیری شخصیت

داستان زندگی نامه شهید ولی الله فلاحی از سال ۱۳۱۰، در روستای سرسبز کولج از توابع طالقان آغاز می شود. فصل «برف» در کتاب، شاید اشاره ای به پاکی، سادگی و زمستانی های سرد و پرچالش منطقه زادگاه او باشد که در شکل گیری شخصیت مقاوم و متعهد او نقش داشته است. ولی الله فلاحی در دامن طبیعت بکر طالقان و در خانواده ای با ایمان رشد کرد. دوران کودکی و نوجوانی او در این روستا، با تحصیلات ابتدایی و سپس دوره متوسطه در تهران همراه بود. محیط زندگی و تربیت خانوادگی، بذرهای ایمان، اخلاق مداری و میهن دوستی را در وجود او کاشت و پایه های شخصیتی یک فرمانده آینده را بنیان نهاد. این دوران، نه تنها از حیث جغرافیایی بلکه از نظر معنوی نیز برای فلاحی بسیار حائز اهمیت بود و او را برای رویارویی با چالش های بزرگ تر آماده می ساخت.

ورود به دانشکده افسری و تحصیل در ایالات متحده: دانش، ایمان و استدلال

در سال ۱۳۳۰، ولی الله فلاحی جوان با گام نهادن در مسیر ارتش، وارد دانشکده افسری شد و فصل جدیدی در زندگی او رقم خورد. او نه تنها در مسائل نظامی تبحر داشت، بلکه در ابعاد علمی و فکری نیز پیشرو بود. دوران تحصیل او در ایالات متحده، یکی از برجسته ترین بخش های کتاب را به خود اختصاص داده است، به ویژه آن بخش که در آن به گفت وگوی معروف او با یک کشیش اشاره می شود. این بخش، تحت عنوان «آیا شما سرهنگ فلاحی را می شناسید؟» در فهرست مطالب رقبا نیز به چشم می خورد و از بریده های جذاب کتاب است:

کشیش لبخندی زد و به آرامی گفت: «با آنکه من یک کشیش هستم و هموطنانم در اینجا هر سؤال مذهبی داشته باشند از من می پرسند، اما در مجالس و مباحثاتی که با آقای فلاحی داشته ام، مانند امشب، برایم مشخص شده که اطلاعات ایشان در زمینه مسیحیت به مراتب از من جامع تر و کامل تر است. به طوری که اگر ایشان مسیحی بود، بی شک من از وی تقلید می کردم.»

این روایت نشان دهنده عمق دانش مذهبی و قدرت استدلال او بود که حتی در محیطی بیگانه، باعث اعجاب و تحسین دیگران می شد. بازگشت به ایران و اشتغال به تدریس در دانشگاه، گواهی دیگر بر تسلط علمی و توانایی او در انتقال مفاهیم بود. او صرفاً یک نظامی نبود، بلکه یک اندیشمند متعهد نیز به شمار می آمد.

تعهد در دوران پهلوی و انقلاب: مقاومت و خدمت

با وجود اینکه شهید سرلشکر فلاحی ارتش از افسران ممتاز و دارای مدارج عالی علمی بود، اما به دلیل اعتقادات راسخ مذهبی اش، همواره مورد سوءظن سازمان ضداطلاعات ارتش پهلوی قرار داشت. این وضعیت نشان دهنده تعارض بین ارزش های نظام حاکم و باورهای عمیق او بود. او اما بر سر اصول خود ثابت قدم ماند. با نزدیک شدن روزهای انقلاب اسلامی، فلاحی با درک صحیح از اوضاع، به صف حامیان انقلاب پیوست و نقش مهمی در سازماندهی و هدایت نیروهای انقلابی در ارتش ایفا کرد. فصل هایی چون «هفت سین» و «نماز شکر» در فهرست مطالب کتاب کولج، احتمالاً به دوران پس از پیروزی انقلاب و فضای معنوی حاکم بر آن سال ها اشاره دارند. او در این دوران حساس، مسئولیت های خطیری را بر عهده گرفت و با درایت و تدبیر خود، به تثبیت ارکان نظام نوپای جمهوری اسلامی کمک شایانی کرد.

فرماندهی در دفاع مقدس: نقش آفرینی در لحظات حساس

با آغاز جنگ تحمیلی و تجاوز رژیم بعثی عراق به خاک ایران، امیر سرلشکر ولی الله فلاحی به عنوان رئیس ستاد مشترک ارتش، یکی از کلیدی ترین و حساس ترین مسئولیت ها را بر عهده گرفت. نقش ولی الله فلاحی در دفاع مقدس، بی بدیل و تعیین کننده بود. او در ماه های اولیه جنگ که کشور در شوک حمله قرار داشت و نیاز به سازماندهی سریع نیروها و اتخاذ تدابیر جنگی ضروری بود، با شجاعت، مدیریت و فرماندهی قاطع خود، ارتش را هدایت کرد. بسیاری از عملیات های مهم و راهبردی سال های ابتدایی جنگ، با طرح ریزی و نظارت مستقیم ایشان انجام شد. او در بحبوحه جنگ و با وجود کمبودها و چالش های فراوان، با خستگی ناپذیری مثال زدنی، به جبهه ها سرکشی می کرد و در کنار رزمندگان، روحیه امید و مقاومت را تقویت می نمود. ویژگی هایی چون نظم، انضباط، شجاعت و دانش نظامی بالای او، در سخت ترین شرایط جنگی، راهگشا و الهام بخش بود.

پرواز ابدی: شهادت و جاودانگی

داستان داستان زندگی امیر شهید فلاحی به نقطه ای اوج و تراژیک می رسد؛ شهادت. پس از عملیات ثامن الائمه و شکست حصر آبادان، امیر فلاحی به همراه جمعی از فرماندهان برجسته دیگر، از جمله شهیدان نامجو، فکوری، کلاهدوز و جهان آرا، برای ارائه گزارش به تهران عازم شدند. در تاریخ ۷ مهر ۱۳۶۰، هواپیمای سی-۱۳۰ حامل این عزیزان در کهریزک تهران دچار سانحه شد و سقوط کرد. این واقعه تلخ، کشور را در ماتم فرو برد و ضربه بزرگی به پیکره ارتش و سپاه وارد آورد. کتاب «کولج» با فصل هایی نظیر «مهمان ناخوانده» و «پرواز»، به این لحظات پایانی و پرواز ابدی شهید فلاحی می پردازد. شهادت او، اگرچه ضایعه ای جبران ناپذیر بود، اما یاد و خاطره و مسیر او را جاودانه ساخت و تأثیری عمیق بر روحیه رزمندگان و سیر جنگ برجای گذاشت. او تا آخرین لحظه عمر پربرکت خود، در راه دفاع از میهن و انقلاب اسلامی ایستادگی کرد.

پیام ها و درس های ماندگار کولج: چرا این کتاب را بخوانیم؟

«کولج» صرفاً یک زندگینامه نیست؛ کتابی است که در پس روایت داستانی خود، درس ها و پیام های عمیقی برای خوانندگان نهفته دارد. مطالعه این اثر، می تواند ابعاد تازه ای از هویت ملی و دینی ما را آشکار سازد و افق های جدیدی برای اندیشه و عمل بگشاید.

الگویی جامع برای نسل جوان و علاقه مندان به شهدا

هدف اصلی کتاب «کولج»، معرفی شهید فلاحی به عنوان یک الگوی تمام عیار برای نسل امروز، به ویژه نوجوانان است. کتاب داستان دفاع مقدس برای نوجوانان باید بتواند قهرمانان را از فضای اسطوره ای خارج کرده و به آن ها به عنوان انسان هایی با ویژگی های ملموس و قابل تقلید نگاه کند. شهید فلاحی با ابعاد اخلاقی، مذهبی، علمی، نظامی و وطن پرستی خود، یک اسوه کامل است. ایمان قوی او که در گفت وگو با کشیش در آمریکا خود را نشان می دهد، دانش گسترده اش که او را به یک معلم برجسته در دانشگاه تبدیل می کند، و شجاعت و تدبیر او در بحرانی ترین روزهای جنگ، همگی از ویژگی هایی هستند که می توانند درس های زندگی شهید ولی الله فلاحی را برای نوجوانان و جوانان ملموس سازند. کتاب نشان می دهد که چگونه یک فرد می تواند با خودباوری، مسئولیت پذیری و تعهد به اصول، به جایگاهی رفیع دست یابد و در تاریخ میهن خود ماندگار شود. این اثر به آن ها می آموزد که قهرمانان واقعی، کسانی هستند که در کنار ایمان، به دانش و عمل نیز پایبندند.

بازتاب تاریخ و نقش ارتش در دفاع مقدس

«کولج» به خواننده کمک می کند تا درکی عمیق تر از تاریخ معاصر ایران، به ویژه سال های منتهی به انقلاب و دوران جنگ تحمیلی به دست آورد. این کتاب، زندگینامه شهدای ارتش جمهوری اسلامی را در قالبی جذاب روایت می کند و نقش بی بدیل ارتش را در کنار سایر قوای مسلح در حفظ تمامیت ارضی کشور به تصویر می کشد. در سال های پس از انقلاب، ارتش جمهوری اسلامی با چالش های فراوانی روبه رو بود، اما فرماندهانی چون شهید فلاحی توانستند با درایت و مدیریت خود، این سازمان را به نیرویی قدرتمند و منسجم در دفاع از کشور تبدیل کنند. کتاب، تصویری واقعی از فداکاری ها، چالش ها و تصمیم گیری های دشوار آن دوران را ارائه می دهد و به خواننده نشان می دهد که چگونه در شرایط بحرانی، اتحاد، ایمان و رهبری صحیح می تواند ملت را از ورطه های خطرناک نجات دهد.

ویژگی های شخصیتی برجسته شهید ولی الله فلاحی

«کولج» با پرداختن به ابعاد مختلف زندگی شهید فلاحی، برخی از ویژگی های شخصیتی برجسته او را برجسته می سازد که می توانند برای هر فردی در هر جایگاه اجتماعی الهام بخش باشند:

• ایمان قوی و پایبندی به اصول: او در سخت ترین شرایط، از باورهای خود دست نکشید و همواره در مسیر حق ثابت قدم بود.
• دانش گسترده و هوش مثال زدنی: توانایی او در بحث های علمی و مذهبی، حتی با متخصصان دیگر ادیان، گواهی بر این ویژگی است.
• شجاعت، تدبیر و مدیریت در شرایط بحرانی: نقش او در فرماندهی ارتش در روزهای آغازین جنگ، نمونه ای بارز از این خصوصیت است.
• ساده زیستی و اخلاص: با وجود جایگاه و رتبه نظامی بالا، زندگی او به دور از تجملات و با نهایت اخلاص در خدمت به وطن بود.
• مهارت های ارتباطی و انسانی: او توانایی بالایی در ایجاد ارتباط با افراد مختلف داشت و می توانست با منطق و استدلال، دیگران را متقاعد سازد.

تحلیل و نقد کتاب کولج: نگاهی عمیق تر

برای تکمیل معرفی و نقد کتاب کولج شاهرخ ساسانی، لازم است به نقاط قوت و احتمالی فرصت های بهبود در این اثر بپردازیم تا خوانندگان دیدگاهی جامع تر نسبت به آن پیدا کنند. این تحلیل به کاربرانی که قصد خرید کتاب را دارند، کمک می کند تا تصمیم گیری آگاهانه تری داشته باشند.

نقاط قوت کتاب: روایتی جذاب و مستند

کتاب «کولج» دارای نقاط قوت متعددی است که آن را به اثری قابل توجه در ادبیات دفاع مقدس تبدیل می کند:

1. سبک داستانی و جذاب نگارش: شاهرخ ساسانی با استفاده از قلمی شیوا و داستانی، توانسته است زندگی یک فرمانده نظامی را از خشکی روایت های تاریخی خارج کرده و برای گروه سنی هدف خود (نوجوانان) بسیار دلنشین و خواندنی کند. این رویکرد، ارتباط عمیق تری بین خواننده و شخصیت اصلی داستان ایجاد می کند.
2. روایت مستند و امانت داری تاریخی: با وجود ماهیت داستانی، کتاب بر پایه واقعیات و مستندات تاریخی بنا شده است. این امر، اعتبار اثر را بالا برده و به مخاطب اطمینان می دهد که با یک منبع قابل اعتماد درباره زندگی نامه شهید ولی الله فلاحی سروکار دارد.
3. پرداختن به ابعاد کمتر شناخته شده: «کولج» تنها به نقش نظامی شهید فلاحی نمی پردازد، بلکه ابعاد انسانی، فکری و مذهبی او را نیز برجسته می سازد. ماجرای گفت وگوی او با کشیش در آمریکا، یکی از این بخش های روشنگر است که عمق ایمان و دانش او را نشان می دهد.
4. جذب مخاطب و ایجاد حس همذات پنداری: نویسنده با پرداخت مناسب به جزئیات زندگی، از دوران کودکی در کولج گرفته تا لحظات حساس فرماندهی، توانسته حس نزدیکی و همذات پنداری را در خواننده برانگیزد. این ویژگی به ویژه برای مخاطب نوجوان که به دنبال الگوهای قهرمانی است، بسیار مؤثر است.
5. کوتاهی و ایجاز: با توجه به حجم ۶۵ صفحه ای کتاب، نویسنده با ایجاز و انتخاب هوشمندانه وقایع، توانسته تصویری کامل و تأثیرگذار از زندگی شهید فلاحی ارائه دهد بدون آنکه خواننده را خسته کند. این ویژگی برای مخاطب نوجوان که ممکن است با کتاب های حجیم ارتباط برقرار نکند، یک مزیت محسوب می شود.

فرصت هایی برای تعمق بیشتر

هرچند «کولج» اثری ارزشمند است، اما همواره فرصت هایی برای تعمق و غنابخشی بیشتر وجود دارد:

1. جزئیات بیشتر از عملیات ها: با توجه به نقش کلیدی شهید فلاحی در دوران دفاع مقدس، شاید ارائه جزئیات بیشتری از عملیات های مهمی که ایشان در آن ها نقش داشتند، می توانست برای برخی خوانندگان، به ویژه پژوهشگران و علاقه مندان به تاریخ جنگ، جذاب تر باشد. البته این نکته با توجه به گروه مخاطب اصلی (نوجوانان) و ماهیت داستانی کتاب قابل توجیه است.
2. مقایسه با سایر آثار: اگرچه در کتاب به طور مستقیم به این موضوع اشاره نشده، اما یک بخش تحلیلی کوتاه که به جایگاه «کولج» در میان سایر کتاب های مرتبط با شهید ولی الله فلاحی بپردازد و تفاوت ها یا شباهت های آن را برجسته کند، می توانست به جامعیت اثر بیفزاید. این امر می تواند دیدی وسیع تر به مخاطبان ارائه دهد.
3. پرداخت بیشتر به تعاملات شخصی: گاهی اوقات، تعاملات روزمره و کمتر رسمی قهرمانان، ابعاد انسانی آن ها را بیشتر آشکار می کند. در صورت وجود مستندات کافی، پرداختن به این گونه تعاملات می توانست به غنای شخصیت پردازی کمک کند.

جایگاه کولج در ادبیات دفاع مقدس و معرفی منابع مرتبط

کتاب «کولج» تنها روایت یک زندگینامه نیست، بلکه بخشی از گنجینه ارزشمند ادبیات دفاع مقدس ماست. این اثر با معرفی یکی از فرماندهان برجسته ارتش، به ترویج فرهنگ ایثار و شهادت کمک شایانی می کند.

اهمیت کتاب در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت

«کولج» به عنوان یک کتاب داستان دفاع مقدس برای نوجوانان، نقش مهمی در انتقال ارزش ها و آرمان های شهدا به نسل های آینده ایفا می کند. با گذشت سال ها از جنگ تحمیلی، ضرورت حفظ و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت بیش از پیش احساس می شود. این کتاب با زبانی شیرین و داستانی، به نوجوانان کمک می کند تا با الگوهای واقعی جامعه خود آشنا شوند و درس های وطن پرستی، مقاومت و ایمان را بیاموزند. معرفی فرماندهان ارتش و تبیین مجاهدت های ایشان، به ویژه در روزهای دشوار آغاز جنگ، به شناخت صحیح تر از تاریخ و نقش تمام اقشار جامعه در دفاع از میهن یاری می رساند. انتشارات سوره مهر با انتشار این گونه آثار، گامی مؤثر در راستای حفظ این میراث گرانبها برداشته است.

سایر آثار و منابع درباره شهید ولی الله فلاحی

برای علاقه مندانی که تمایل دارند مطالعه خود را در مورد زندگی امیر شهید سرلشکر ولی الله فلاحی عمیق تر کنند، علاوه بر بریده هایی از کتاب کولج، آثار و منابع دیگری نیز وجود دارد که هر یک از زاویه ای به این شخصیت بزرگ پرداخته اند:

• کتاب کارنامه فرمانده: روایتی جامع تر از زندگی شهید امیر سرلشکر ولی الله فلاحی.
• کتاب سلام فرمانده: نگاهی دیگر به زندگی پر افتخار شهید فلاحی.
• کتاب فرمانده مهربان: زندگی نامه شهید ولی الله فلاحی با تمرکز بر ابعاد انسانی و عاطفی ایشان.
• کتاب تمرد: اثری دیگر که بر اساس زندگی شهید سرلشکر فلاحی نوشته شده است.
• کتاب امیر خستگی ناپذیر: زندگینامه سرلشکر شهید ولی الله فلاحی که به کوشش چندین ناشر به چاپ رسیده است.
• مقالات نشریات مرتبط: مقالات متعددی در نشریات مختلف با محوریت زندگی و مجاهدت های شهید ولی الله فلاحی منتشر شده اند که می توانند منبع خوبی برای تحقیق باشند. (مانند شهید صیاد در قامت فرمانده در گفت و شنود با شاهد یاران با امیر سرلشکر عطا الله صالحی که به واسطه ذکر نام و جایگاه شهید فلاحی در ارتش، می تواند در فهم بهتر محیط خدمتی ایشان کمک کند، یا مقالاتی که به طور مستقیم به شهید ولی الله فلاحی از ولادت تا شهادت می پردازند).

مطالعه این آثار در کنار «کولج»، می تواند تصویری کامل تر و چندوجهی از شهید سرلشکر فلاحی ارتش را پیش روی خوانندگان قرار دهد و به فهم عمیق تری از تاریخ و فداکاری های این مرز و بوم کمک کند.

نتیجه گیری

کتاب «کولج» اثری درخشان و تأثیرگذار در معرفی زندگی نامه شهید ولی الله فلاحی است که با قلم توانای شاهرخ ساسانی و از طریق انتشارات سوره مهر به مخاطبان، به ویژه نوجوانان، ارائه شده است. این کتاب نه تنها یک روایت داستانی جذاب از سیر زندگی امیر شهید سرلشکر ولی الله فلاحی است، بلکه پنجره ای رو به درس های زندگی شهید ولی الله فلاحی، شامل ایمان، دانش، شجاعت و وطن پرستی می گشاید. از دوران کودکی در کولج طالقان تا نقش آفرینی های کلیدی در ارتش و شهادت در راه میهن، هر فصل از زندگی ایشان مملو از آموزه هایی است که می تواند الگویی برای نسل امروز باشد. «کولج» با سبک نگارش روان و مستند خود، علاوه بر جلب توجه علاقه مندان به کتاب داستان دفاع مقدس برای نوجوانان، به شناخت عمیق تر از تاریخ جنگ تحمیلی و نقش حیاتی فرماندهان ارتش کمک می کند. مطالعه این اثر، نه تنها فرصتی برای آشنایی با ابعاد پنهان شخصیت یک قهرمان ملی است، بلکه تأکیدی بر ضرورت پاسداشت یاد و خاطره شهدا و درس آموزی از منش والای آن ها در تمامی ادوار زندگی است.