لایحه تعدیل تقسیط مهریه

لایحه تعدیل تقسیط مهریه ابزاری قانونی است که به زوجین امکان می دهد تا با توجه به تغییرات شرایط مالی و اقتصادی، میزان اقساط مهریه را مطابق با توانایی پرداخت و عدالت، اصلاح کنند. در شرایط فعلی جامعه، نوسانات اقتصادی و تغییرات ناگهانی در درآمد و هزینه های زندگی، ضرورت اطلاع از این حق قانونی را برای زوج و زوجه بیش از پیش آشکار می سازد. در واقع، این لایحه پاسخی به تغییرات غیرقابل پیش بینی در زندگی افراد است تا هیچ یک از طرفین متحمل فشار مالی غیرقابل تحمل نشوند و حقوق طرف دیگر نیز تضییع نگردد.

مفهوم تعدیل تقسیط مهریه: چالش ها و ضرورت ها

مهریه، به عنوان یک حق مالی شرعی و قانونی زوجه، اغلب در ابتدای زندگی مشترک تعیین می شود. پس از طلاق یا درخواست مهریه، در صورت عدم توانایی زوج در پرداخت یکجای آن، معمولاً دادگاه با درخواست اعسار موافقت کرده و پرداخت مهریه را به صورت اقساطی تعیین می کند. این اقساط بر اساس وضعیت مالی زوج در زمان صدور حکم اولیه مشخص می شوند. با این حال، شرایط مالی افراد ثابت نیست و ممکن است در طول زمان دستخوش تغییرات اساسی شود.

مفهوم تعدیل تقسیط مهریه دقیقاً در همین نقطه معنا پیدا می کند. تعدیل به معنای تغییر در میزان یا مدت زمان پرداخت اقساط مهریه است؛ یعنی ممکن است اقساط افزایش، کاهش یا مدت پرداخت آن ها کوتاه تر یا بلندتر شود. این تغییر می تواند به درخواست زوج (محکوم علیه) به دلیل کاهش توانایی مالی و یا به درخواست زوجه (محکوم له) به دلیل بهبود وضعیت مالی زوج یا افزایش تورم صورت پذیرد.

دلایل و شرایط درخواست تعدیل تقسیط مهریه

درخواست تعدیل اقساط مهریه بر مبنای دلایل و شرایط مشخصی قابل طرح است که اصلی ترین آن ها عبارتند از:

• تغییر فاحش در توانایی مالی زوج: این یکی از شایع ترین دلایل برای درخواست کاهش اقساط از سوی مرد است. مواردی مانند کاهش چشمگیر درآمد، بیکاری، از دست دادن شغل، ورشکستگی، بیماری های پرهزینه و صعب العلاج، یا افزایش ناگهانی و غیرقابل پیش بینی هزینه های معیشتی و خانوادگی (مثلاً افزایش عیال مندی یا هزینه های درمانی افراد تحت تکفل) می تواند مبنای این درخواست قرار گیرد.
• افزایش غیرمتعارف هزینه های زندگی و تورم شدید: در جامعه ای با اقتصاد پویا، نرخ تورم و به تبع آن، قیمت کالاهای اساسی و حتی سکه بهار آزادی می تواند به سرعت تغییر کند. اگر در زمان تعیین اقساط اولیه، قیمت سکه پایین تر بوده و حال با افزایش شدید آن، پرداخت اقساط برای زوج غیرممکن یا بسیار دشوار شده باشد، این موضوع می تواند دلیلی برای تعدیل و کاهش اقساط باشد.
• بهبود وضعیت مالی زوج (از منظر زوجه): عکس حالت اول، اگر زوجه بتواند اثبات کند که وضعیت مالی همسر سابقش به طور چشمگیری بهبود یافته است (مثلاً شغل پردرآمدتری پیدا کرده، اموالی به دست آورده، یا بدهی هایش کاهش یافته)، می تواند با ارائه مدارک مستند، درخواست افزایش اقساط مهریه یا تسریع در پرداخت آن را مطرح کند.
• تغییر وضعیت معیشتی طرفین: گاهی اوقات تغییراتی در شرایط کلی زندگی هر یک از طرفین (غیر از صرفاً درآمد یا تورم) می تواند بر توانایی پرداخت یا نیاز به دریافت اقساط تأثیر بگذارد که دادگاه آن را در نظر می گیرد.

ضرورت این لایحه زمانی بیش از پیش نمایان می شود که در نظر بگیریم هدف از قانون گذاری، اعمال عدالت و جلوگیری از تحمیل فشار غیرمنصفانه به افراد است. اگر حکم اولیه پرداخت مهریه، با توجه به شرایط فعلی، غیرقابل اجرا شده باشد، تعدیل آن راهی برای حفظ تعادل و انصاف است.

مبانی و مستندات قانونی تعدیل تقسیط مهریه

درخواست تعدیل تقسیط مهریه، یک درخواست حقوقی است و باید بر مبنای قوانین و مستندات محکم قانونی استوار باشد. سه مبنای اصلی قانونی که در این زمینه مورد استناد قرار می گیرد، عبارتند از:

ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی

این ماده، هسته اصلی درخواست های اعسار و تقسیط محسوب می شود. قسمت ابتدایی آن به دادگاه اجازه می دهد که در صورت ثبوت اعسار و تشخیص تمکن مدیون به پرداخت اقساطی، ضمن صدور حکم اعسار، مهلت مناسبی برای پرداخت یا حکم تقسیط صادر کند. نکته کلیدی در این ماده، لزوم لحاظ کردن میزان درآمد مدیون و معیشت ضروری او است تا توانایی پرداخت وجود داشته باشد.

اهمیت تبصره ۲ ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی در خصوص تعدیل اقساط، بسیار زیاد است. این تبصره به صراحت بیان می دارد: هر یک از محکوم له یا محکوم علیه می توانند با تقدیم دادخواست، تعدیل اقساط را از دادگاه بخواهند. دادگاه با عنایت به نرخ تورم براساس اعلام مراجع رسمی قانونی کشور یا تغییر در وضعیت معیشت و درآمد محکوم علیه نسبت به تعدیل میزان اقساط اقدام می کند.

این تبصره دو نکته مهم را مشخص می کند:

1. حق تعدیل برای هر دو طرف: هم زوجه (محکوم له) و هم زوج (محکوم علیه) حق درخواست تعدیل اقساط را دارند.
2. مبانی تعدیل: دادگاه باید دو عامل را در نظر بگیرد:
   • نرخ تورم: به خصوص در مواردی که مهریه به صورت سکه یا ارز تعیین شده و ارزش آن به دلیل تورم تغییرات فاحشی کرده است.
   • تغییر در وضعیت معیشت و درآمد محکوم علیه: چه از نوع کاهش (برای درخواست زوج) و چه از نوع افزایش (برای درخواست زوجه).

ماده ۲۷۷ قانون مدنی

این ماده اگرچه به طور مستقیم به مهریه اشاره ندارد، اما در رویه قضایی به عنوان یک اصل کلی در مورد تعهدات و اختیارات حاکم (قاضی) در تعیین مهلت یا اقساط برای مدیون، مورد استناد قرار می گیرد. ماده ۲۷۷ می گوید: متعهد نمی تواند متعهدله را مجبور به قبول قسمتی از موضوع تعهد کند، لیکن حاکم می تواند نظر به وضعیت مدیون، مهلت یا اقساطی برای او قرار دهد. این ماده تأکیدی است بر این اصل که وضعیت مالی مدیون باید در نظر گرفته شود و به قاضی اختیار می دهد تا در صورت نیاز، تسهیلاتی برای پرداخت تعهدات در نظر بگیرد.

بخشنامه رئیس قوه قضاییه (۹۰۰۰/۳۴۸۵۹/۱۰۰ مورخ ۱۳۹۷/۷/۲۲)

این بخشنامه، که در پی افزایش غیرمتعارف قیمت سکه صادر شد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف اصلی آن، جلوگیری از زندانی شدن محکومان مهریه به دلیل عدم توانایی پرداخت اقساط در شرایط جدید اقتصادی بود. بخشنامه صراحتاً از دادگاه ها می خواهد:

• به درخواست های تعدیل اقساط که از سوی زوج تقدیم می شود، به صورت خارج از نوبت و بدون تعیین وقت رسیدگی، رسیدگی کنند.
• مهلت های تادیه سکه را متناسب با وضعیت مالی محکوم علیه افزایش دهند.
• با این اقدام، از زندانی شدن محکومان مهریه جلوگیری به عمل آید.

این بخشنامه نشان دهنده رویکرد قوه قضاییه در انطباق با واقعیت های اقتصادی و حمایت از محکومان مهریه در شرایط اضطراری است و به دادگاه ها راهنمایی عملی برای رسیدگی سریع تر و عادلانه تر می دهد.

بر اساس تبصره ۲ ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، هر یک از محکوم له یا محکوم علیه می توانند با تقدیم دادخواست، تعدیل اقساط مهریه را از دادگاه بخواهند؛ دادگاه نیز با توجه به نرخ تورم یا تغییر در وضعیت معیشت و درآمد، نسبت به تعدیل میزان اقساط اقدام خواهد کرد.

رویه قضایی و وحدت رویه

دادگاه ها در مواجهه با درخواست های تعدیل اقساط مهریه، معمولاً به مستندات و شواهد ارائه شده از سوی طرفین توجه زیادی می کنند. اصل بر این است که درخواست کننده تعدیل (چه زوج و چه زوجه) باید تغییرات فاحش در وضعیت مالی را به اثبات برساند. رویه غالب دادگاه ها بر این است که صرف ادعا کافی نیست و نیاز به ارائه مدارک معتبر (مانند فیش حقوقی، گواهی اشتغال، اسناد پزشکی، صورت حساب بانکی، یا گواهی از اتحادیه ها و سازمان ها) برای تأیید ادعا است.

مراحل عملی درخواست تعدیل تقسیط مهریه

درخواست تعدیل تقسیط مهریه، هرچند یک حق قانونی است، اما نیازمند طی مراحل مشخصی است که آگاهی از آن ها برای افزایش شانس موفقیت ضروری است:

۱. تنظیم دادخواست اولیه تعدیل

گرچه موضوع اصلی این مقاله لایحه تعدیل تقسیط مهریه است، اما این لایحه در واقع یک دادخواست است که به دادگاه تقدیم می شود. در ادبیات حقوقی، گاهی به متنی که برای دفاع یا درخواست در جریان پرونده ارائه می شود لایحه گفته می شود، اما در این مورد خاص، تغییر اقساط مهریه نیازمند ثبت یک دادخواست جدید است. این دادخواست باید به صورت رسمی از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت و به دادگاه خانواده صالح تقدیم شود.

۲. تهیه و جمع آوری مستندات و مدارک لازم

مهم ترین بخش فرآیند تعدیل، جمع آوری مدارکی است که ادعای شما را اثبات کند. این مدارک بسته به اینکه درخواست کننده زوج باشد (برای کاهش اقساط) یا زوجه (برای افزایش اقساط)، متفاوت خواهد بود:

مدارک مشترک

• مدارک شناسایی: سند ازدواج، شناسنامه و کارت ملی طرفین.
• رونوشت دادنامه اولیه تقسیط مهریه: حکم دادگاه که میزان اقساط اولیه را تعیین کرده است.

مدارک اثبات تغییر وضعیت مالی زوج (برای درخواست کاهش اقساط از سوی زوج)

برای اثبات کاهش توان مالی، زوج باید مدارک زیر را ارائه دهد:

• فیش حقوقی جدید یا گواهی اشتغال به کار با حقوق فعلی (در صورت کاهش حقوق).
• گواهی بیکاری یا تعدیل نیرو (در صورت از دست دادن شغل).
• صورت حساب بانکی از تمامی حساب ها (برای اثبات کاهش تراکنش های مالی یا کاهش پس انداز).
• اسناد مربوط به بدهی ها (مانند فیش های اقساط وام، چک های برگشتی، مدارک مربوط به پرداخت بدهی های سنگین و مستمر).
• مدارک پزشکی (برای بیماری های پرهزینه و صعب العلاج که بار مالی سنگینی به همراه دارد).
• اجاره نامه جدید (در صورت افزایش قابل توجه هزینه مسکن).
• مدارک اثبات عیال مندی یا افزایش هزینه های معیشتی (مانند شناسنامه فرزندان جدید، مدارک نگهداری از افراد تحت تکفل).
• مدارک مربوط به هرگونه حادثه یا بلایای طبیعی که به اموال او آسیب رسانده و بار مالی ایجاد کرده است.

مدارک اثبات بهبود وضعیت مالی زوج (برای درخواست افزایش اقساط از سوی زوجه)

برای اثبات بهبود وضعیت مالی زوج، زوجه می تواند مدارک زیر را ارائه دهد:

• مدارک مربوط به شغل جدید یا افزایش درآمد زوج (در صورت اطلاع از محل کار جدید یا افزایش حقوق).
• اسناد مالکیت دارایی های جدید (مانند سند ملک، خودرو، سهام، یا مدارک سرمایه گذاری).
• تراکنش های بانکی (در صورت امکان دسترسی به اطلاعات مالی، یا درخواست استعلام قضایی).
• مدارکی که نشان دهنده کاهش بدهی های قبلی زوج باشد.
• مدارکی که اثبات کند زوج از حمایت مالی خانواده یا منابع دیگری برخوردار شده است.

۳. نگارش لایحه تعدیل تقسیط مهریه

پس از جمع آوری مدارک، مرحله کلیدی نگارش لایحه (دادخواست) است. این لایحه باید شامل تمام جزئیات، مستندات و استدلال های حقوقی باشد که در بخش های بعدی به تفصیل توضیح داده خواهد شد.

۴. ثبت و ارسال لایحه به دادگاه

دادخواست تعدیل تقسیط مهریه باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به صورت رسمی ثبت و به دادگاه خانواده صالح ارسال شود. این مرحله شامل پرداخت هزینه های دادرسی نیز هست.

۵. رسیدگی دادگاه و دادرسی

پس از ثبت دادخواست، پرونده به شعبه مربوطه ارجاع داده می شود. دادگاه وقت رسیدگی تعیین می کند (مگر در موارد خاص که طبق بخشنامه رئیس قوه قضاییه، خارج از نوبت رسیدگی می شود). در جلسه رسیدگی، هر دو طرف فرصت دفاع شفاهی و ارائه توضیحات بیشتر را خواهند داشت. دادگاه ممکن است برای بررسی وضعیت مالی، از مراجع ذی ربط استعلام کند یا حتی به کارشناس ارجاع دهد.

۶. صدور رای و اجرای آن

پس از اتمام رسیدگی، دادگاه رأی خود را در خصوص تعدیل اقساط صادر می کند. این رأی می تواند مورد تجدیدنظرخواهی قرار گیرد. در صورت قطعی شدن رأی، مفاد آن لازم الاجرا خواهد بود.

راهنمای نگارش لایحه تعدیل تقسیط مهریه از سوی زوج (درخواست کاهش اقساط)

نگارش یک لایحه حقوقی موثر، نیازمند دقت، وضوح و استناد به مبانی قانونی است. لایحه ای که از سوی زوج برای درخواست کاهش اقساط مهریه تنظیم می شود، باید به طور مستدل تغییرات منفی در وضعیت مالی او را به دادگاه نشان دهد.

اجزا و ارکان اصلی لایحه

یک لایحه تعدیل تقسیط مهریه برای زوج معمولاً شامل اجزای زیر است:

1. عنوان: بسمه تعالی، موضوع: درخواست تعدیل تقسیط مهریه، شماره پرونده: [شماره پرونده مربوط به حکم تقسیط اولیه]، مرجع رسیدگی: ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه خانواده [نام شهرستان].
2. مشخصات طرفین: شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی و آدرس کامل خواهان (زوج) و خوانده (زوجه).
3. مخاطب: با احترام، ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه خانواده [نام شهرستان].
4. شرح کامل و مستدل وقایع:

   در این بخش، باید به صورت زمانی و منطقی، تمام اتفاقات مرتبط شرح داده شود:

   • تاریخ ازدواج و مهریه: به تاریخ عقد و میزان مهریه طبق سند ازدواج اشاره کنید.
   • دادخواست اعسار و حکم تقسیط اولیه: توضیح دهید که پس از مطالبه مهریه، دادخواست اعسار داده اید و طبق کدام دادنامه و از کدام دادگاه، به پرداخت چه میزان پیش پرداخت و اقساط ماهیانه (مثلاً X سکه یا Y مبلغ ریال) محکوم شده اید.
   • تغییرات دقیق در وضعیت درآمد و هزینه ها: این مهم ترین بخش است. باید با جزئیات کامل و ارقام مستند، توضیح دهید که از زمان صدور حکم تقسیط اولیه تاکنون، چه تغییراتی در وضعیت مالی شما رخ داده است.
     • کاهش درآمد: مثلاً اینجانب به دلیل [توضیح دقیق، مثال: تعدیل نیرو در محل کار/بیماری که مانع کار است/کاهش فروش در کسب وکار آزاد] از تاریخ [تاریخ شروع تغییر]، حقوق/درآمد ماهیانه خود را از مبلغ [مبلغ قبلی] به [مبلغ فعلی] کاهش یافته است. (مستند: فیش حقوقی جدید/گواهی بیکاری/مدارک پزشکی پیوست است).
     • افزایش هزینه ها: در این مدت، هزینه های ضروری زندگی اینجانب به شدت افزایش یافته است، از جمله [ذکر مثال، مانند: افزایش اجاره بها از X به Y / هزینه های درمانی غیرقابل پیش بینی برای خودم یا افراد تحت تکفل / افزایش تعداد عیال مندان]. (مستند: اجاره نامه جدید/قبوض درمانی/شناسنامه فرزندان پیوست است).
   • تاثیر تورم و افزایش قیمت سکه: اگر مهریه سکه است، به افزایش قیمت سکه اشاره کنید. در زمان صدور حکم تقسیط، قیمت هر سکه بهار آزادی حدود [قیمت قبلی] ریال بود، در حالی که در حال حاضر به بیش از [قیمت فعلی] ریال رسیده است. این افزایش قیمت، پرداخت اقساط مقرر را با توجه به درآمد ثابت (یا کاهش یافته) اینجانب عملاً غیرممکن ساخته است.
5. استناد به مبانی قانونی:

   به صراحت به موادی که در بالا ذکر شد، ارجاع دهید. مثلاً:

   با عنایت به تبصره ۲ ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی که به هر یک از طرفین حق درخواست تعدیل اقساط را با توجه به تغییر در وضعیت معیشت و درآمد محکوم علیه می دهد، و نیز ماده ۲۷۷ قانون مدنی که بر اختیار حاکم در تعیین مهلت یا اقساط با توجه به وضعیت مدیون تاکید دارد، این درخواست تقدیم می گردد.

6. نتیجه گیری و درخواست صریح:

   به طور واضح، خواسته خود را مطرح کنید. مثلاً: لذا با تقدیم این دادخواست و مستندات پیوست، از محضر محترم دادگاه استدعا دارم با عنایت به تغییرات فاحش در وضعیت مالی و معیشتی اینجانب، دستور فرمایید نسبت به تعدیل و کاهش مبلغ اقساط مهریه از [مبلغ/تعداد سکه قبلی] به [مبلغ/تعداد سکه پیشنهادی] و/یا افزایش مدت زمان پرداخت اقساط به نحو عادلانه و متناسب با توان مالی فعلی اینجانب اقدام مقتضی را مبذول فرمایید.

7. پیوست ها و مستندات:

   یک لیست دقیق از تمامی مدارکی که پیوست کرده اید (مانند رونوشت دادنامه، فیش حقوقی، اجاره نامه، گواهی پزشکی و غیره).

8. امضا و تاریخ: نام و نام خانوادگی زوج و تاریخ نگارش لایحه.

نکات کلیدی در نگارش لایحه برای زوج (درخواست کاهش)

• صداقت و شفافیت: ارائه اطلاعات مالی دقیق و واقعی، کلید اعتماد دادگاه است. هرگونه پنهان کاری یا ارائه اطلاعات نادرست می تواند به رد درخواست منجر شود.
• مستندسازی قوی: صرف ادعا کافی نیست. تمامی تغییرات مالی و هزینه ها باید با مدارک معتبر و قابل اثبات پشتیبانی شود. هرچه مستندات کامل تر باشد، شانس موفقیت بیشتر است.
• اجتناب از کلی گویی: به جای جملات کلی مانند درآمدم کم شده است، ارقام دقیق، تاریخ های مشخص و دلایل واضح را بیان کنید.
• زبان حقوقی و محترمانه: لایحه باید با لحنی رسمی و حقوقی نوشته شود و از هرگونه اهانت یا بیان احساسات شخصی پرهیز شود.
• محاسبه دقیق: اگر پیشنهاد مبلغ یا تعداد سکه جدیدی دارید، آن را بر اساس محاسبات منطقی و متناسب با درآمد فعلی خود ارائه دهید.

نمونه لایحه تعدیل تقسیط مهریه از جانب زوج (درخواست کاهش اقساط)

بسمه تعالی

موضوع: درخواست تعدیل تقسیط مهریه
شماره پرونده: [شماره پرونده اولیه تقسیط مهریه]
مرجع رسیدگی: شعبه [شماره شعبه] دادگاه خانواده [نام شهرستان]

خواهان:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی زوج]
نام پدر: [نام پدر زوج]
کد ملی: [کد ملی زوج]
نشانی: [آدرس کامل زوج]

خوانده:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی زوجه]
نام پدر: [نام پدر زوجه]
کد ملی: [کد ملی زوجه]
نشانی: [آدرس کامل زوجه]

ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه خانواده [نام شهرستان]

با سلام و احترام،

احتراما به استحضار آن مقام محترم می رساند:

۱. اینجانب [نام و نام خانوادگی زوج]، به موجب سند رسمی ازدواج شماره [شماره سند ازدواج] مورخ [تاریخ ازدواج] دفترخانه [نام و شماره دفترخانه]، همسر سابق خانم [نام و نام خانوادگی زوجه] می باشم. مهریه ایشان [تعداد] سکه تمام بهار آزادی (یا مبلغ معادل) تعیین گردیده است.

۲. پس از مطالبه مهریه توسط خوانده محترم و طرح دادخواست اعسار از پرداخت مهریه توسط اینجانب، طبق دادنامه قطعی شماره [شماره دادنامه] مورخ [تاریخ دادنامه] صادره از شعبه [شماره شعبه] دادگاه خانواده [نام شهرستان]، محکوم به پرداخت [تعداد/مبلغ] سکه به عنوان پیش پرداخت و اقساط ماهیانه [تعداد/مبلغ] سکه تمام بهار آزادی (یا مبلغ معادل) به زوجه گردیدم.

۳. متاسفانه، از تاریخ صدور دادنامه مذکور، به دلیل بروز تغییرات فاحش در وضعیت معیشتی و توان مالی اینجانب، پرداخت اقساط مهریه به میزان مقرر قبلی عملاً غیرممکن گردیده است. این تغییرات به شرح ذیل می باشد:

    الف) کاهش شدید درآمد:
    اینجانب که پیشتر در [نام محل کار/شغل قبلی] مشغول به فعالیت بودم و درآمد ماهیانه حدود [مبلغ درآمد قبلی] ریال داشتم، از تاریخ [تاریخ شروع کاهش درآمد] به دلیل [توضیح دلیل کاهش درآمد، مثلاً: تعدیل نیرو در شرکت، رکود اقتصادی در بازار کار، بیماری صعب العلاج] بیکار شده و یا درآمد اینجانب به مبلغ [مبلغ درآمد فعلی] ریال کاهش یافته است. (مستندات: گواهی بیکاری/فیش حقوقی جدید/مدارک پزشکی پیوست است).

    ب) افزایش هزینه های ضروری زندگی:
    در همین مدت، هزینه های ثابت و ضروری زندگی اینجانب به شدت افزایش یافته است. به عنوان مثال، مبلغ اجاره بهای مسکن اینجانب از [مبلغ اجاره قبلی] ریال به [مبلغ اجاره فعلی] ریال افزایش یافته است. همچنین، به دلیل [مثال: به دنیا آمدن فرزند جدید، بیماری پدر و مادر که تحت تکفل هستند] هزینه های معیشتی و درمانی اینجانب و خانواده ام به شدت افزایش یافته است که پرداخت اقساط فعلی را از توان مالی بنده خارج نموده است. (مستندات: اجاره نامه جدید/شناسنامه فرزند/مدارک درمانی پیوست است).

    ج) افزایش غیرمتعارف قیمت سکه:
    در زمان صدور حکم تقسیط اولیه، قیمت هر سکه تمام بهار آزادی [قیمت سکه در زمان حکم اولیه] ریال بود، در حالی که در حال حاضر به [قیمت فعلی سکه] ریال رسیده است. این افزایش بیش از [درصد افزایش] در ارزش سکه، پرداخت اقساط تعیین شده را با توجه به کاهش درآمد اینجانب، ناممکن ساخته است.

۴. با عنایت به تبصره ۲ ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی که به هر یک از محکوم له یا محکوم علیه حق درخواست تعدیل اقساط را با توجه به نرخ تورم و یا تغییر در وضعیت معیشت و درآمد محکوم علیه می دهد، و همچنین ماده ۲۷۷ قانون مدنی که اختیار قاضی را در تعیین مهلت یا اقساط با در نظر گرفتن وضعیت مدیون تصریح می کند، این درخواست تقدیم می گردد.

لذا با تقدیم این دادخواست و مستندات پیوست، از محضر محترم دادگاه استدعا دارم با عنایت به تغییرات فاحش و مستند در وضعیت مالی و معیشتی اینجانب، دستور فرمایید نسبت به تعدیل و کاهش مبلغ اقساط مهریه و/یا افزایش مدت زمان پرداخت اقساط به نحو عادلانه و متناسب با توان مالی فعلی اینجانب اقدام مقتضی را مبذول فرمایید.

با تشکر و احترام فراوان
نام و نام خانوادگی زوج
امضا
تاریخ: [تاریخ]

پیوست ها:
۱. رونوشت مصدق سند ازدواج
۲. رونوشت مصدق دادنامه شماره [شماره دادنامه] مورخ [تاریخ دادنامه] (حکم تقسیط اولیه)
۳. فیش حقوقی جدید/گواهی بیکاری/مدارک اثبات کاهش درآمد [ذکر نوع مدرک]
۴. اجاره نامه جدید/مدارک درمانی/شناسنامه فرزندان [ذکر نوع مدرک]
۵. [هرگونه مدرک دیگر که اثبات کننده تغییر وضعیت مالی باشد]

راهنمای نگارش لایحه تعدیل تقسیط مهریه از سوی زوجه (درخواست افزایش یا دفاع در برابر کاهش)

زوجه نیز می تواند در شرایط خاص، درخواست تعدیل اقساط مهریه را مطرح کند یا در برابر درخواست کاهش اقساط از سوی زوج، لایحه دفاعیه ارائه دهد. رویکرد و مستندات در این حالت متفاوت از زوج خواهد بود.

اجزا و ارکان اصلی لایحه برای زوجه

اجزای کلی لایحه مشابه بخش مربوط به زوج است، اما محتوا و تأکیدات آن متفاوت خواهد بود:

1. عنوان: مشابه لایحه زوج.
2. مشخصات طرفین: مشخصات خواهان (زوجه) و خوانده (زوج).
3. مخاطب: مشابه لایحه زوج.
4. شرح کامل و مستدل وقایع:
   • مرور حکم تقسیط اولیه: به دادنامه اولیه تقسیط مهریه اشاره و میزان اقساط تعیین شده را یادآوری کنید.
   • تغییرات دقیق در وضعیت مالی زوج (اثبات بهبود):
     • برای درخواست افزایش اقساط: باید با جزئیات و مستندات، بهبود وضعیت مالی زوج را شرح دهید. از زمان صدور حکم تقسیط اولیه، وضعیت مالی همسر سابقم (خوانده) به طور چشمگیری بهبود یافته است. ایشان [مثلاً: شغل جدیدی با درآمد بالاتر آغاز کرده اند / صاحب اموال جدیدی شده اند / بدهی های قبلی خود را تسویه کرده اند]. (مستند: فیش حقوقی جدید/سند مالکیت خودرو/گواهی ثبت شرکت/تراکنش های بانکی پیوست است).
     • برای دفاع در برابر درخواست کاهش زوج: باید به رد ادعاهای زوج بپردازید. ادعای خوانده مبنی بر کاهش توان مالی، فاقد صحت و مدارک کافی است. ایشان همچنان در [محل کار قبلی] مشغول به کار بوده و یا [توضیح دهید که کاهش درآمد اثبات نشده است/دارایی های جدیدی دارند]. (مستند: استعلام از سامانه ثبت شرکت ها/مدارک مالیاتی پیوست است). باید نشان دهید که زوج یا عمداً اطلاعات غلط داده یا توانایی مالی اش تغییری نکرده است.
   • تأثیر بر معیشت زوجه: اگر کاهش اقساط تأثیر منفی بر زندگی زوجه داشته یا افزایش اقساط به بهبود معیشت او کمک می کند، به آن اشاره کنید.
5. استناد به مبانی قانونی:

   به تبصره ۲ ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی که حق تعدیل برای محکوم له را نیز محفوظ می دارد و ماده ۲۷۷ قانون مدنی اشاره کنید.

6. نتیجه گیری و درخواست صریح:
   • برای درخواست افزایش اقساط: لذا با عنایت به بهبود وضعیت مالی خوانده و به منظور استیفای حقوق قانونی اینجانب، از محضر محترم دادگاه استدعا دارم نسبت به تعدیل و افزایش مبلغ اقساط مهریه از [مبلغ/تعداد سکه قبلی] به [مبلغ/تعداد سکه پیشنهادی] و یا کاهش مدت زمان پرداخت اقساط اقدام مقتضی را مبذول فرمایید.
   • برای دفاع در برابر درخواست کاهش زوج: با توجه به عدم اثبات کاهش توان مالی خوانده و عدم انطباق ادعاهای ایشان با واقعیت، از محضر محترم دادگاه استدعا دارم ضمن رد درخواست تعدیل اقساط از سوی خوانده، حکم به ادامه پرداخت اقساط طبق روال قبلی صادر فرمایید.
7. پیوست ها و مستندات: لیست مدارک.
8. امضا و تاریخ: نام و نام خانوادگی زوجه و تاریخ.

نکات کلیدی در نگارش لایحه برای زوجه (درخواست افزایش یا دفاع)

• جمع آوری شواهد قوی: اثبات بهبود وضعیت مالی زوج دشوارتر است و نیاز به جمع آوری مدارک محکم تری دارد. استعلام از مراجع ذی صلاح یا معرفی شهود می تواند کمک کننده باشد.
• دفاع منطقی و حقوقی: در برابر ادعاهای زوج، باید با ارائه دلایل حقوقی و رد مستندات او، از حق خود دفاع کنید.
• استفاده از اصول انصاف و عدالت: تأکید بر اینکه پرداخت مهریه حق قانونی زوجه است و عدم تعدیل یا کاهش غیرموجه آن به تضییع حقوق او منجر می شود.
• درخواست کارشناسی: در صورت ابهام در وضعیت مالی زوج، می توانید از دادگاه درخواست کارشناسی برای بررسی دقیق تر وضعیت مالی او را مطرح کنید.

نمونه لایحه تعدیل تقسیط مهریه از جانب زوجه (درخواست افزایش اقساط)

بسمه تعالی

موضوع: درخواست تعدیل تقسیط مهریه از سوی زوجه
شماره پرونده: [شماره پرونده اولیه تقسیط مهریه]
مرجع رسیدگی: شعبه [شماره شعبه] دادگاه خانواده [نام شهرستان]

خواهان:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی زوجه]
نام پدر: [نام پدر زوجه]
کد ملی: [کد ملی زوجه]
نشانی: [آدرس کامل زوجه]

خوانده:
نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی زوج]
نام پدر: [نام پدر زوج]
کد ملی: [کد ملی زوج]
نشانی: [آدرس کامل زوج]

ریاست محترم شعبه [شماره شعبه] دادگاه خانواده [نام شهرستان]

با سلام و احترام،

احتراما به استحضار آن مقام محترم می رساند:

۱. اینجانبه [نام و نام خانوادگی زوجه]، خواهان این پرونده، به موجب دادنامه قطعی شماره [شماره دادنامه] مورخ [تاریخ دادنامه] صادره از شعبه [شماره شعبه] دادگاه خانواده [نام شهرستان]، مستحق دریافت مهریه خود از خوانده محترم آقای [نام و نام خانوادگی زوج] به صورت اقساط ماهیانه [تعداد/مبلغ] سکه تمام بهار آزادی (یا مبلغ معادل) گردیده ام.

۲. متاسفانه، از تاریخ صدور دادنامه مذکور، وضعیت مالی خوانده محترم به طور چشمگیری بهبود یافته است، به نحوی که شرایط فعلی با زمان صدور حکم تقسیط اولیه قابل قیاس نیست. دلایل و شواهد این بهبود وضعیت مالی به شرح ذیل می باشد:

    الف) اشتغال به کار پردرآمدتر/افزایش درآمد:
    خوانده محترم از تاریخ [تاریخ شروع تغییر] در [نام محل کار جدید/شغل جدید] مشغول به کار شده اند و بر اساس اطلاعات موجود و [مستندات پیوست، مثلاً: استعلام از اداره بیمه/مدارک شغلی غیررسمی/شهادت شهود]، درآمد ماهیانه ایشان به نحو قابل توجهی افزایش یافته است. (مستند: [توضیح نوع مدرک پیوست] ).

    ب) تملک اموال جدید/کاهش بدهی ها:
    خوانده در طی این مدت، اقدام به خرید [مثلاً: ملک/خودرو/سرمایه گذاری در بورس] نموده و یا [بدهی های عمده قبلی خود را تسویه کرده اند] که نشان دهنده توانایی مالی بالاتر ایشان نسبت به گذشته می باشد. (مستند: [توضیح نوع مدرک پیوست، مثلاً: استعلام از اداره ثبت اسناد/سند خودرو/تراکنش های بانکی] ).

    ج) افزایش نرخ تورم و ارزش مهریه:
    با وجود بهبود وضعیت مالی خوانده، اقساط تعیین شده در گذشته، با توجه به نرخ تورم و افزایش قیمت روز سکه، دیگر متناسب با حقوق قانونی اینجانبه نبوده و منجر به تضییع حق می گردد.

۳. با عنایت به تبصره ۲ ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی که به هر یک از محکوم له یا محکوم علیه حق درخواست تعدیل اقساط را با توجه به تغییر در وضعیت معیشت و درآمد محکوم علیه می دهد، این درخواست تقدیم می گردد تا عدالت در استیفای حق مهریه اینجانبه رعایت شود.

لذا با تقدیم این دادخواست و مستندات پیوست، از محضر محترم دادگاه استدعا دارم با عنایت به بهبود فاحش و مستند وضعیت مالی خوانده محترم، دستور فرمایید نسبت به تعدیل و افزایش مبلغ اقساط مهریه از [مبلغ/تعداد سکه قبلی] به [مبلغ/تعداد سکه پیشنهادی] و یا کاهش مدت زمان پرداخت اقساط به نحو عادلانه و متناسب با توان مالی فعلی خوانده، اقدام مقتضی را مبذول فرمایید.

با تشکر و احترام فراوان
نام و نام خانوادگی زوجه
امضا
تاریخ: [تاریخ]

پیوست ها:
۱. رونوشت مصدق سند ازدواج
۲. رونوشت مصدق دادنامه شماره [شماره دادنامه] مورخ [تاریخ دادنامه] (حکم تقسیط اولیه)
۳. [هرگونه مدرک اثبات کننده بهبود وضعیت مالی زوج، مانند استعلام از مراجع، سند مالکیت، شهادت نامه و غیره]

نقش و اهمیت وکیل در پرونده های تعدیل مهریه

پرونده های مهریه و به خصوص درخواست های تعدیل اقساط، دارای پیچیدگی های حقوقی و فنی خاص خود هستند. در این گونه دعاوی، حضور وکیل متخصص می تواند نقش تعیین کننده ای در موفقیت پرونده ایفا کند. اگرچه مراجعه به وکیل الزامی نیست و افراد می توانند شخصاً پیگیر پرونده خود باشند، اما استفاده از خدمات حقوقی یک وکیل مجرب می تواند مسیر پرونده را هموارتر و شانس کسب نتیجه مطلوب را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.

مزایای حضور وکیل متخصص خانواده

• آگاهی کامل از قوانین و رویه ها: وکلای متخصص در دعاوی خانواده و مهریه، با تمام جزئیات قوانین مدنی، آیین دادرسی، بخشنامه ها و رویه های قضایی مرتبط آشنا هستند. این آگاهی به آن ها کمک می کند تا بهترین استراتژی حقوقی را برای موکل خود اتخاذ کنند.
• تنظیم دقیق دادخواست و لوایح: نگارش یک لایحه تعدیل تقسیط مهریه یا دادخواست حقوقی قوی و مستدل، نیازمند دانش حقوقی و تجربه است. وکیل می تواند لایحه ای بی نقص و با استناد به تمامی مواد قانونی و رویه های قضایی مرتبط تنظیم کند.
• جمع آوری مستندات لازم: وکیل می داند که چه مدارکی برای اثبات ادعا ضروری است و چگونه می توان آن ها را به صورت قانونی جمع آوری و به دادگاه ارائه داد.
• دفاع موثر در دادگاه: حضور وکیل در جلسات دادگاه، به موکل کمک می کند تا در فضای پر استرس دادگاه، به درستی از حقوق خود دفاع کند. وکیل می تواند به سوالات قاضی به صورت حقوقی و مستدل پاسخ دهد و ادعاهای طرف مقابل را به چالش بکشد.
• صرفه جویی در زمان و کاهش استرس: پیگیری مراحل قضایی، نیازمند صرف زمان زیادی است و می تواند برای افراد غیرحقوقی بسیار استرس زا باشد. وکیل این بار را از دوش موکل برمی دارد و تمامی امور پرونده را از ابتدا تا انتها پیگیری می کند.
• مذاکره و توافق: در برخی موارد، وکیل می تواند با طرف مقابل مذاکره کند و به توافقی برسد که هم به نفع موکل باشد و هم از طولانی شدن روند دادرسی جلوگیری کند.

ویژگی های یک وکیل خوب در پرونده مهریه

انتخاب وکیل مناسب، گام بسیار مهمی است. یک وکیل خوب در پرونده های مهریه باید دارای ویژگی های زیر باشد:

• تخصص و تجربه: دارای تجربه کافی و تخصص در زمینه دعاوی خانواده و به خصوص مهریه باشد.
• اخلاق حرفه ای: امانت دار، صادق و متعهد به حفظ منافع موکل باشد.
• تسلط بر قوانین: به تمامی قوانین مرتبط، از جمله قانون مدنی، قانون حمایت خانواده، و قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، تسلط کامل داشته باشد.
• مهارت در ارتباطات: بتواند به خوبی با موکل، طرف مقابل، قاضی و سایر مراجع ارتباط برقرار کند.
• قدرت تحلیل و استدلال: توانایی تحلیل دقیق پرونده، شناسایی نقاط قوت و ضعف، و ارائه استدلال های حقوقی قوی را داشته باشد.

حضور وکیل متخصص در پرونده های تعدیل تقسیط مهریه می تواند با تنظیم دقیق لوایح، جمع آوری مستندات لازم، و دفاع موثر در دادگاه، شانس موفقیت موکل را به میزان قابل توجهی افزایش داده و از پیچیدگی های فرآیند قضایی بکاهد.

چگونگی انتخاب وکیل و مشاوره حقوقی

برای انتخاب وکیل، می توانید از منابع مختلفی مانند کانون وکلای دادگستری، موسسات حقوقی معتبر، یا معرفی آشنایان و دوستان استفاده کنید. پیش از انتخاب نهایی، حتماً یک جلسه مشاوره اولیه با چند وکیل داشته باشید تا از تخصص، تجربه، و رویکرد آن ها اطمینان حاصل کنید. در این جلسات، می توانید تمامی جزئیات پرونده خود را مطرح کرده و از راهنمایی های آن ها بهره مند شوید.

مشاوره حقوقی حتی اگر به استخدام وکیل نیز منجر نشود، می تواند دیدگاه روشنی از وضعیت پرونده، حقوق و تکالیف شما، و مراحل پیش رو ارائه دهد. این آگاهی، شما را برای تصمیم گیری های بهتر در مسیر قانونی آماده می سازد.

نتیجه گیری و کلام پایانی

لایحه تعدیل تقسیط مهریه، به عنوان یک ابزار حقوقی انعطاف پذیر، نقش حیاتی در حفظ عدالت و انصاف در پرونده های مهریه ایفا می کند. این امکان قانونی، هم برای زوج (محکوم علیه) که توانایی پرداخت اقساط را از دست داده و هم برای زوجه (محکوم له) که بهبود وضعیت مالی زوج یا افزایش تورم را دلیلی برای افزایش اقساط می داند، فرصتی برای بازنگری در تعهدات مالی و انطباق آن با واقعیت های اقتصادی فراهم می آورد. درک صحیح از مبانی قانونی، شرایط و مراحل این فرآیند، کلید موفقیت در چنین دعاوی است.

اهمیت دقت، صداقت در ارائه اطلاعات و مستندات قوی در تمامی مراحل، از نگارش دادخواست تا دفاع در دادگاه، بر کسی پوشیده نیست. بدون ارائه مدارک مستدل و قابل اثبات برای تغییرات مالی، درخواست تعدیل، چه از سوی زوج و چه از سوی زوجه، محکوم به شکست خواهد بود. در نهایت، با توجه به پیچیدگی های حقوقی و اهمیت موضوع، توصیه جدی می شود که قبل از هر اقدامی، با وکیل متخصص خانواده مشورت نمایید. مشاوره حقوقی می تواند راهنمای شما در تدوین یک استراتژی موثر و افزایش شانس موفقیت در پرونده لایحه تعدیل تقسیط مهریه باشد.