چرا گردن زرافه ماده درازتر است و گردن زرافه نر، کلفت تر؟ / اینفوگرافیک

غزال زیاری: بررسی سنگواره ها نشان داده است که اجداد زرافه ها گردن های بسیار کوتاه تری داشتند؛ اما اینکه چرا طول گردن این شترگاوپلنگ ها در طول فرگشت این قدر درازتر شده، بحث های شگفت انگیز و جالب توجهی به راه انداخته است.

یکی از نظریه های ارایه شده حکایت از آن دارد که ممکن است تلاش برای تنظیم دمای بدن، یکی از دلایل بلندتر شدن گردن زرافه ها در طول تاریخ باشد. رقابت بر سر غذا یا نبرد بر سر یافتن شریک جنسی از دیگر دلایل احتمالی به نظر می رسند.

در حال حاضر، قد این پستانداران فوق العاده اجتماعی تا ارتفاع 5٫8 متر می رسد که بخش عمده ای از این قد بلند به گردن های فوق العاده بلندشان اختصاص دارد که باوجود داشتن تنها 7 استخوان، به بیش از 1٫8 متر می رسد.

چرا زرافه ها گردن درازند؟

برای فرگشت چنین گردن های بلند و کشیده ای، کل هیکل زرافه باید تنظیم شود؛ مثلاً گردن آن ها کمی بیشتر به سمت انتهایی پشت خود جابه جا می شوند تا جانور بتواند تعادلش را حفظ کند. چنین تغییری، جای چندانی برای ایجاد تغییرات بدنی باقی نمی گذارد؛ اما جالب توجه اینجاست که باوجود این محدودیت ها، هنوز هم تفاوت قابل توجهی در اندازه دو جنس نر و ماده زرافه ها دیده می شود.

این اختلاف در ظاهر دو جنس نر و ماده و همچنین سبک نبرد استثنایی زرافه های نر بر سر زرافه ماده با کوبیدن گردن هایشان به هم، باعث شد تا محققان به این جمع بندی برسند که رقابت زرافه های نر بر سر جفت باعث کشیدگی گردن زرافه ها شده است. ولی درنهایت این فرضیه درست از آب درنیامد.

داگ کاونر، زیست شناس دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا دراین باره می گوید: «طبق فرضیه مطرح شده، زرافه های نر به دلیل نبرد با رقیب برای جفت گیری با زرافه ماده، گردن بلندتری دارند. پس باید زرافه های نر، گردن درازتری نسبت به جنس مونث داشته باشند. گرچه از نظر فنی آن ها گردن بلندتری دارند، اما به طورکلی تک تک اندام های زرافه های نر بزرگ تر از زرافه های ماده است و آن ها 30 تا 40 درصد بزرگ تر از زرافه های ماده هستند.»

در ادامه، محققان با جمع آوری هزاران عکس عمومی (مانند فلیکر)، نحوه رشد زرافه های مختلف ماسایی (Giraffa tippelskirchi) را که در باغ وحش های سراسر آمریکای شمالی نگهداری می شوند، در طول زمان بررسی کردند.

کاونر و همکارانش با آنالیز نسبت های نسبی بدن حیوانات وحشی و گونه های مختلف متوجه شدند که روند رشد زرافه های نر و ماده در جوانی با نسبت های مشابهی شروع می شود؛ اما نسبت رشد زرافه های نر با رسیدن به بلوغ جنسی تغییر می کند؛ یعنی زرافه های ماده بالغ گردن نسبتاً بلندتری نسبت به نرهای بالغ دارند ولی گردن نرهای بالغ نسبتاً پهن تر از گردن زرافه های ماده بالغ است.

اختلاف ظاهری زرافه های نر و ماده

اعضای این تیم تحقیقاتی بر این باورند که فشار انتخاب طبیعی روی گردن زرافه های ماده به طول نمادین آن ها منجر شده و فشار انتخاب جنسی، دلیل اصلی پهن تر شدن گردن زرافه های نر است.

کاونر می گوید: «زمانی که زرافه ماده به سن چهار یا پنج سالگی می رسد، تقریباً همیشه باردار و شیرده است؛ درنتیجه ما بر این باوریم که افزایش نیازهای غذایی در زرافه های ماده، باعث تکامل گردن بلند این جنس شده است. گرچه بارها دیده ایم که زرافه ها برای خوردن برگ های بلندترین شاخه ها، گردنشان را می کشند؛ ولی اغلب زرافه های ماده، خودشان را در داخل شاخ و برگ های درهم تنیده درختان فرو می برند. زرافه ها معمولاً غذایشان را گلچین می کنند و فقط برگ چندگونه خاص از درختان را می خورند؛ درنتیجه داشتن گردن بلند، به آن ها کمک می کند تا سرشان را در لابه لای درختان فرو ببرند و به برگ هایی دسترسی پیدا کنند که هیچ جانور دیگری به آن ها دسترسی نخواهد داشت.»

درعین حال داشتن گردن های بلندتر، به زرافه های ماده کمک می کند تا برای بارداری آماده شوند؛ اما برای زرافه نر، پهنای گردن مهم تر از درازای آن است. هرچقدر گردن زرافه نر کلفت تر باشد، در هنگام نبرد با زرافه نر دیگر بر سر یک زرافه ماده، موفق تر خواهد بود.

متاسفانه از سال 1985 تا امروز، تعداد زرافه های زیبا و آسیب پذیر کره زمین حدود 40% کاهش یافته است.

کاونر دراین باره گفته: «در 30 سال گذشته، جمعیت زرافه های ماسایی به سرعت کاهش یافته است؛ بخشی از آن به دلیل از دست رفتن زیستگاه ها و از سوی دیگر شکار غیرقانونی آن هاست؛ درنتیجه بسیار مهم است که با درک جنبه های کلیدی اکولوژیک و ژنتیک آن ها، کارآمدترین استراتژی های حفاظتی را برای نجات این زرافه ها به کار بگیریم.»

منبع: sciencealert

54321