فارکس خوبه یا نه؟ بررسی مزایا و معایب بازار فارکس!

بازار تبادل ارزهای خارجی که به اختصار فارکس (Forex) یا FX نیز شناخته می شود بزرگترین و نقدشونده ترین بازار مالی در جهان است. حجم معاملات روزانه در این بازار به تریلیون ها دلار می رسد و فعالان متعددی از جمله بانک های مرکزی بانک های تجاری شرکت های بزرگ چندملیتی صندوق های سرمایه گذاری و معامله گران خرد در آن حضور دارند. جذابیت این بازار برای سرمایه گذاران و معامله گران به ویژه در سال های اخیر رو به افزایش بوده است. اما آیا فارکس واقعاً “خوب” است؟ متوسط سود ماهانه در فارکس چقدر است؟ پاسخ به این سوال یک پاسخ قطعی و مطلق نیست و نیازمند بررسی دقیق و همه جانبه مزایا و معایب این بازار است. این مقاله با هدف ارائه یک تحلیل بی طرفانه و آموزشی به بررسی ویژگی های بازار فارکس عوامل موثر بر قیمت ارزها روش های تحلیل بازار و در نهایت ارزیابی نقاط قوت و ضعف این بازار می پردازد. هدف اصلی این مقاله افزایش آگاهی مخاطبان نسبت به ماهیت بازار فارکس و فراهم کردن بستری برای تصمیم گیری آگاهانه تر در مورد ورود یا عدم ورود به این حوزه است. لازم به تاکید است که این مقاله صرفاً جنبه آموزشی دارد و به هیچ عنوان توصیه سرمایه گذاری ارائه نمی دهد.

ویژگی های فنی بازار فارکس

بازار فارکس برخلاف بازارهای سهام یا کالا یک بازار غیرمتمرکز (Decentralized) است. این بدان معناست که هیچ مکان فیزیکی مرکزی برای معاملات وجود ندارد و معاملات به صورت الکترونیکی و شبکه ای بین بانک ها موسسات مالی و معامله گران در سراسر جهان انجام می شود. این ویژگی غیرمتمرکز بودن مزایای متعددی از جمله نقدشوندگی بسیار بالا و دسترسی ۲۴ ساعته را به همراه دارد.

نقدشوندگی بالا (High Liquidity)

نقدشوندگی در بازارهای مالی به سهولت و سرعت تبدیل یک دارایی به پول نقد بدون تاثیر قابل توجه بر قیمت آن اشاره دارد. بازار فارکس به دلیل حجم معاملات بسیار بالا نقدشوندگی فوق العاده ای دارد. این نقدشوندگی بالا به معامله گران اجازه می دهد تا در هر زمان و با حجم های بزرگ سفارشات خرید و فروش خود را به سرعت اجرا کنند و نگرانی کمتری بابت لغزش قیمت (Slippage) داشته باشند. وجود طرف های معاملاتی متعدد و رقابت بین آنها باعث کاهش اسپرد (Spread) یعنی تفاوت بین قیمت خرید و فروش می شود که این امر به نفع معامله گران است.

دسترسی ۲۴ ساعته (۲۴/۵ Market)

بازار فارکس به صورت ۲۴ ساعته در ۵ روز هفته (به جز تعطیلات آخر هفته) فعال است. این ویژگی به معامله گران امکان می دهد تا در هر ساعتی از شبانه روز و از هر نقطه جهان به معامله بپردازند. این دسترسی شبانه روزی به ویژه برای افرادی که به صورت پاره وقت معامله می کنند یا در مناطق زمانی مختلف زندگی می کنند بسیار جذاب است. بازار فارکس با شروع فعالیت بازار سیدنی و توکیو در آسیا آغاز می شود سپس به بازار لندن در اروپا و در نهایت به بازار نیویورک در آمریکای شمالی منتقل می شود و این چرخه به طور مداوم تکرار می گردد.

اهرم مالی (Leverage)

اهرم مالی (Leverage) یکی از ویژگی های مهم و در عین حال پرریسک بازار فارکس است. اهرم مالی به معامله گران اجازه می دهد تا با سرمایه اندک حجم معاملات بزرگتری را کنترل کنند. به عنوان مثال اهرم ۱ : ۱۰۰ به این معناست که معامله گر می تواند با ۱۰۰۰ دلار سرمایه معادل ۱۰۰,۰۰۰ دلار معامله انجام دهد. اهرم مالی می تواند سود بالقوه را به طور قابل توجهی افزایش دهد اما در عین حال زیان بالقوه را نیز به همان میزان تشدید می کند. استفاده از اهرم مالی نیازمند مدیریت ریسک دقیق و دانش کافی است و معامله گران مبتدی باید با احتیاط فراوان از آن استفاده کنند.

جفت ارزها (Currency Pairs)

معاملات در بازار فارکس همواره بر پایه جفت ارزها (Currency Pairs) انجام می شود. به این معنا که معامله گران یک ارز را در مقابل ارز دیگر خرید و فروش می کنند. جفت ارزها به دو دسته اصلی تقسیم می شوند :

• جفت ارزهای اصلی (Major Pairs) : این جفت ارزها شامل ارزهای اصلی اقتصادهای بزرگ جهان مانند دلار آمریکا (USD) یورو (EUR) ین ژاپن (JPY) پوند انگلیس (GBP) فرانک سوئیس (CHF) دلار کانادا (CAD) و دلار استرالیا (AUD) هستند. جفت ارزهای اصلی بیشترین حجم معاملات و کمترین اسپرد را دارند. به عنوان مثال EUR/USD USD/JPY و GBP/USD از جمله محبوب ترین جفت ارزهای اصلی هستند.
• جفت ارزهای فرعی (Minor Pairs) و اگزوتیک (Exotic Pairs) : جفت ارزهای فرعی شامل ترکیبی از ارزهای اصلی به جز دلار آمریکا هستند مانند EUR/GBP یا AUD/JPY. جفت ارزهای اگزوتیک شامل یک ارز اصلی و یک ارز از اقتصادهای نوظهور هستند مانند USD/TRY (دلار آمریکا در برابر لیر ترکیه). جفت ارزهای فرعی و اگزوتیک معمولاً اسپرد بالاتری نسبت به جفت ارزهای اصلی دارند و نقدشوندگی آنها نیز کمتر است.

اسپرد و کمیسیون (Spread and Commission)

در بازار فارکس هزینه معاملات معمولاً از طریق اسپرد (Spread) و یا کمیسیون (Commission) دریافت می شود. اسپرد همانطور که گفته شد تفاوت بین قیمت خرید (Ask) و قیمت فروش (Bid) یک جفت ارز است. هرچه اسپرد کمتر باشد هزینه معامله برای معامله گر کمتر خواهد بود. برخی از بروکرها علاوه بر اسپرد کمیسیون نیز دریافت می کنند. در حساب های کمیسیون دار اسپرد معمولاً پایین تر است اما معامله گر باید مبلغی را به عنوان کمیسیون به بروکر پرداخت کند. انتخاب نوع حساب و بروکر مناسب با توجه به استراتژی معاملاتی و حجم معاملات معامله گر اهمیت زیادی دارد.

عوامل تاثیرگذار بر قیمت ارزها

قیمت ارزها در بازار فارکس تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد که می توان آنها را به دو دسته اصلی عوامل بنیادی (Fundamental Factors) و عوامل تکنیکال (Technical Factors) تقسیم کرد.

عوامل بنیادی (Fundamental Factors)

تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis) به بررسی عوامل اقتصادی سیاسی و اجتماعی که بر ارزش یک ارز تاثیر می گذارند می پردازد. این عوامل می توانند شامل موارد زیر باشند :

• شاخص های اقتصادی (Economic Indicators) : شاخص های اقتصادی کلان مانند نرخ بهره نرخ تورم رشد اقتصادی (GDP) نرخ بیکاری تراز تجاری شاخص های تولید و شاخص های مصرف کننده نقش مهمی در تعیین ارزش ارزها ایفا می کنند. به عنوان مثال افزایش نرخ بهره در یک کشور می تواند جذابیت سرمایه گذاری در آن کشور را افزایش داده و در نتیجه تقاضا برای ارز آن کشور را بالا ببرد و ارزش آن را افزایش دهد. انتشار گزارش های اقتصادی مهم از کشورهای مختلف به طور منظم و در تقویم اقتصادی منتشر می شود و معامله گران به دقت این گزارش ها را دنبال می کنند.
• سیاست های پولی بانک های مرکزی (Central Bank Monetary Policies) : بانک های مرکزی نقش کلیدی در کنترل نرخ تورم و ثبات اقتصادی دارند و از طریق سیاست های پولی خود مانند تغییر نرخ بهره خرید و فروش اوراق قرضه و اعلام برنامه های آتی بر ارزش ارزها تاثیر می گذارند. تصمیمات بانک های مرکزی در مورد نرخ بهره و سیاست های پولی همواره مورد توجه بازار قرار دارد و می تواند نوسانات قابل توجهی را در بازار فارکس ایجاد کند.
• رویدادهای سیاسی و ژئوپلیتیکی (Political and Geopolitical Events) : رویدادهای سیاسی مانند انتخابات تغییر دولت ها توافقات تجاری تحریم های اقتصادی جنگ ها و بحران های ژئوپلیتیکی می توانند تاثیرات عمیقی بر بازارهای مالی و به ویژه بازار فارکس داشته باشند. نااطمینانی های سیاسی و ژئوپلیتیکی معمولاً باعث افزایش نوسانات و کاهش ارزش ارزهای مرتبط با مناطق بحرانی می شوند.
• اخبار و شایعات (News and Rumors) : اخبار و شایعات به ویژه اخباری که به اقتصاد و سیاست مربوط می شوند می توانند به سرعت بر قیمت ارزها تاثیر بگذارند. بازار فارکس به اخبار و شایعات بسیار حساس است و معامله گران باید به طور مداوم اخبار و تحولات مهم را پیگیری کنند. البته تشخیص اخبار موثق از شایعات و تحلیل صحیح تاثیر آنها بر بازار مهارت و تجربه نیاز دارد.

عوامل تکنیکال (Technical Factors)

تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) به بررسی نمودارهای قیمت و الگوهای قیمتی برای پیش بینی حرکت های آتی قیمت می پردازد. تحلیلگران تکنیکال معتقدند که تمام اطلاعات مربوط به بازار در قیمت ها منعکس شده است و نیازی به بررسی عوامل بنیادی نیست. ابزارهای تحلیل تکنیکال شامل موارد زیر هستند :

• نمودارهای قیمت (Price Charts) : نمودارهای قیمت نوسانات قیمت یک جفت ارز را در طول زمان نشان می دهند. انواع مختلفی از نمودارهای قیمت وجود دارد مانند نمودارهای خطی میله ای و کندل استیک (شمعی). نمودارهای کندل استیک به دلیل ارائه اطلاعات بیشتر مانند قیمت باز شدن قیمت بسته شدن بالاترین قیمت و پایین ترین قیمت در یک بازه زمانی مشخص بیشترین کاربرد را در تحلیل تکنیکال دارند.
• الگوهای نموداری (Chart Patterns) : الگوهای نموداری شکل های مشخصی هستند که در نمودارهای قیمت تشکیل می شوند و می توانند نشان دهنده ادامه روند یا تغییر روند قیمت باشند. الگوهای نموداری متعددی وجود دارد مانند الگوهای سر و شانه (Head and Shoulders) دو قله (Double Top) دو دره (Double Bottom) مثلث ها (Triangles) و پرچم ها (Flags). تشخیص و تفسیر صحیح الگوهای نموداری نیازمند تمرین و تجربه است.
• اندیکاتورهای تکنیکال (Technical Indicators) : اندیکاتورهای تکنیکال محاسبات ریاضی هستند که بر اساس داده های قیمت و حجم معاملات انجام می شوند و به معامله گران در تشخیص روندها نقاط بازگشت احتمالی و شرایط خرید و فروش بیش از حد (Overbought and Oversold) کمک می کنند. اندیکاتورهای تکنیکال متنوعی وجود دارد مانند میانگین های متحرک (Moving Averages) شاخص قدرت نسبی (RSI) مکدی (MACD) استوکاستیک (Stochastic) و باندهای بولینگر (Bollinger Bands). انتخاب و استفاده صحیح از اندیکاتورهای تکنیکال باید متناسب با استراتژی معاملاتی معامله گر باشد.
• خطوط روند و سطوح حمایت و مقاومت (Trend Lines and Support and Resistance Levels) : خطوط روند خطوطی هستند که نقاط اوج و دره قیمت را به هم متصل می کنند و جهت روند قیمت را نشان می دهند. سطوح حمایت و مقاومت سطوحی در نمودار قیمت هستند که قیمت به طور معمول در برخورد با آنها واکنش نشان می دهد و احتمال بازگشت قیمت از این سطوح وجود دارد. تشخیص خطوط روند و سطوح حمایت و مقاومت یکی از مهارت های اساسی تحلیل تکنیکال است.

پیش بینی های قیمتی در بازار فارکس

پیش بینی قیمت در بازار فارکس یکی از اهداف اصلی معامله گران است. با این حال باید توجه داشت که بازار فارکس بسیار پیچیده و غیرقابل پیش بینی است و هیچ روش قطعی و صد درصدی برای پیش بینی قیمت وجود ندارد. پیش بینی های قیمتی می توانند بر اساس تحلیل بنیادی تحلیل تکنیکال و یا ترکیبی از هر دو انجام شوند.

پیش بینی بر اساس تحلیل بنیادی

پیش بینی قیمت بر اساس تحلیل بنیادی بر بررسی عوامل اقتصادی سیاسی و اجتماعی تاثیرگذار بر ارزش ارزها استوار است. تحلیلگران بنیادی با مطالعه شاخص های اقتصادی سیاست های پولی بانک های مرکزی رویدادهای سیاسی و ژئوپلیتیکی سعی می کنند روند بلندمدت ارزش ارزها را پیش بینی کنند. به عنوان مثال اگر تحلیلگران بنیادی پیش بینی کنند که اقتصاد یک کشور در حال رشد است و بانک مرکزی آن کشور سیاست های پولی انقباضی را در پیش خواهد گرفت احتمالاً پیش بینی خواهند کرد که ارزش ارز آن کشور در آینده افزایش خواهد یافت.

پیش بینی بر اساس تحلیل تکنیکال

پیش بینی قیمت بر اساس تحلیل تکنیکال بر بررسی نمودارهای قیمت الگوهای نموداری و اندیکاتورهای تکنیکال متمرکز است. تحلیلگران تکنیکال با شناسایی الگوهای قیمتی خطوط روند و سطوح حمایت و مقاومت سعی می کنند حرکت های کوتاه مدت قیمت را پیش بینی کنند. به عنوان مثال اگر تحلیلگران تکنیکال یک الگوی صعودی در نمودار قیمت مشاهده کنند احتمالاً پیش بینی خواهند کرد که قیمت در آینده افزایش خواهد یافت.

محدودیت های پیش بینی قیمت

باید به محدودیت های پیش بینی قیمت در بازار فارکس توجه داشت. بازار فارکس تحت تاثیر عوامل بسیار زیادی قرار دارد که بسیاری از آنها غیرقابل پیش بینی هستند. رویدادهای غیرمنتظره (Unexpected Events) مانند بحران های مالی جنگ ها بلایای طبیعی و تصمیمات ناگهانی بانک های مرکزی می توانند به سرعت روند بازار را تغییر دهند و تمام پیش بینی ها را بی اثر کنند. بنابراین پیش بینی های قیمتی در بازار فارکس باید به عنوان احتمالات در نظر گرفته شوند و معامله گران نباید به طور کامل به آنها اتکا کنند. مدیریت ریسک و استفاده از استراتژی های معاملاتی مناسب بسیار مهم تر از پیش بینی دقیق قیمت است.

مزایا و معایب بازار فارکس

آیا فارکس سخت است؟ مزایا و معایب آن چیست؟ بازار فارکس همانند هر بازار مالی دیگری دارای مزایا و معایب خاص خود است. درک این مزایا و معایب برای تصمیم گیری آگاهانه در مورد ورود به این بازار ضروری است.

مزایای بازار فارکس

• نقدشوندگی بالا : همانطور که قبلاً ذکر شد نقدشوندگی فوق العاده بازار فارکس یکی از بزرگترین مزایای آن است. این نقدشوندگی به معامله گران امکان می دهد تا سفارشات خود را به سرعت و با هزینه کم اجرا کنند.
• دسترسی ۲۴ ساعته : فعالیت ۲۴ ساعته بازار فارکس انعطاف پذیری بسیاری را برای معامله گران فراهم می کند. آنها می توانند در هر زمان و از هر مکان به معامله بپردازند.
• اهرم مالی : اهرم مالی می تواند سود بالقوه را افزایش دهد و امکان معامله با سرمایه کمتر را فراهم کند. البته همانطور که گفته شد اهرم مالی ریسک را نیز افزایش می دهد و باید با احتیاط استفاده شود.
• هزینه معاملات پایین : اسپرد در جفت ارزهای اصلی معمولاً بسیار پایین است و رقابت بین بروکرها باعث کاهش بیشتر هزینه های معاملاتی شده است.
• تنوع جفت ارزها : تعداد زیادی جفت ارز برای معامله در بازار فارکس وجود دارد که به معامله گران امکان می دهد تا از فرصت های مختلف در بازار بهره ببرند.

معایب بازار فارکس

• ریسک بالا : بازار فارکس به دلیل نوسانات بالا اهرم مالی و عوامل غیرقابل پیش بینی بازاری پرریسک محسوب می شود. معامله گران ممکن است به سرعت سرمایه خود را از دست بدهند.
• پیچیدگی : بازار فارکس بازاری پیچیده است و درک تمام جنبه های آن نیازمند زمان تلاش و آموزش است. معامله گران مبتدی ممکن است به راحتی در این بازار گم شوند و اشتباهات هزینه بری مرتکب شوند.
• نیاز به دانش و مهارت : موفقیت در بازار فارکس نیازمند دانش کافی در مورد تحلیل بنیادی تحلیل تکنیکال مدیریت ریسک و روانشناسی معاملات است. معامله گرانی که بدون آموزش و مهارت کافی وارد این بازار می شوند احتمال شکست بسیار بالایی دارند.
• تاثیر اهرم مالی : در حالی که اهرم مالی می تواند سود را افزایش دهد همانطور که قبلاً تاکید شد زیان را نیز به همان میزان تشدید می کند. استفاده نادرست از اهرم مالی می تواند منجر به از دست دادن تمام سرمایه شود.
• بازار غیرمتمرکز و احتمال کلاهبرداری : غیرمتمرکز بودن بازار فارکس در کنار مزایا معایبی نیز دارد. عدم نظارت مرکزی و وجود بروکر های غیرمجاز احتمال کلاهبرداری و سوءاستفاده را افزایش می دهد. انتخاب بروکر معتبر و مطمئن بسیار مهم است.

نتیجه گیری

بازار فارکس با نقدشوندگی بالا دسترسی ۲۴ ساعته و اهرم مالی می تواند فرصت های جذابی را برای معامله گران فراهم کند. با این حال این بازار بسیار پرریسک است و موفقیت در آن نیازمند دانش مهارت تجربه و مدیریت ریسک دقیق است. ورود به بازار فارکس بدون آموزش کافی و بدون درک ریسک های آن می تواند بسیار خطرناک باشد. این مقاله صرفاً به بررسی ویژگی ها مزایا و معایب بازار فارکس پرداخت و به هیچ عنوان توصیه سرمایه گذاری ارائه نمی دهد. تصمیم در مورد ورود به این بازار و معامله گری در آن باید بر اساس تحقیق آموزش و ارزیابی دقیق شخصی انجام شود.

پرسش و پاسخ های متداول

سوال ۱ : آیا برای شروع معامله در فارکس به سرمایه زیادی نیاز است؟

خیر یکی از مزایای بازار فارکس امکان شروع معامله با سرمایه نسبتاً کم است. به دلیل وجود اهرم مالی معامله گران می توانند با مبالغ اندک نیز وارد بازار شوند. با این حال باید توجه داشت که سرمایه کمتر به معنای ریسک کمتر نیست. در واقع اهرم مالی ریسک را تشدید می کند و معامله گران مبتدی بهتر است با سرمایه آزمایشی و اهرم پایین شروع کنند و به تدریج با افزایش تجربه و مهارت سرمایه و اهرم خود را افزایش دهند.

سوال ۲ : بهترین زمان برای معامله در بازار فارکس چه زمانی است؟

بازار فارکس به صورت ۲۴ ساعته فعال است اما ساعات مختلف بازارها از نظر نقدشوندگی و نوسانات متفاوت هستند. به طور کلی همپوشانی ساعات بازارهای بزرگ مانند لندن و نیویورک بهترین زمان برای معامله در فارکس محسوب می شود. در این ساعات نقدشوندگی بالاتر و اسپرد پایین تر است و فرصت های معاملاتی بیشتری وجود دارد. با این حال بهترین زمان معامله برای هر معامله گر می تواند متفاوت باشد و به جفت ارز مورد معامله استراتژی معاملاتی و منطقه زمانی معامله گر بستگی دارد.

سوال ۳ : چگونه می توان دانش خود را در مورد بازار فارکس افزایش داد؟

منابع آموزشی متنوعی برای یادگیری در مورد بازار فارکس وجود دارد. می توان از کتاب ها مقالات وب سایت های آموزشی دوره های آنلاین و سمینارهای حضوری استفاده کرد. همچنین استفاده از حساب های دمو (آزمایشی) برای تمرین معامله گری بدون ریسک سرمایه واقعی بسیار مفید است. مهم ترین نکته در یادگیری فارکس پیوستگی و تمرین است. بازار فارکس به طور مداوم در حال تغییر است و معامله گران باید همواره به روز باشند و دانش و مهارت های خود را بهبود بخشند.

 

منبع: اپو بلاگ