آشنایی با هواپیمای ایرباس آ ۳۳۰ Airbus A330

هواپیمای ایرباس آ ۳۳۰ یکی از پرکاربردترین هواپیماهای پهن پیکر در صنعت هوانوردی جهان است که نقش مهمی در جابجایی مسافران در مسیرهای متوسط تا طولانی ایفا می کند. بسیاری از شرکت های هواپیمایی در سراسر دنیا به این هواپیمای دوموتوره برای قابلیت اطمینان و کارایی آن اعتماد دارند. اگر به دنبال اطلاعات دقیق درباره تاریخچه مدل ها مشخصات فنی و جایگاه ایرباس A330 در ناوگان هوایی هستید این محتوا راهنمای جامعی برای شما خواهد بود تا با جزئیات این هواپیمای محبوب آشنا شوید.

آشنایی با هواپیمای ایرباس

ایرباس یک شرکت چندملیتی اروپایی است که در زمینه طراحی تولید و فروش هواپیماهای تجاری و نظامی فعالیت می کند. این شرکت که در دهه ۱۹۷۰ میلادی برای رقابت با شرکت های آمریکایی مانند بوئینگ تاسیس شد به سرعت به یکی از دو قطب اصلی تولید هواپیما در جهان تبدیل گشت. ایرباس با ارائه طیف وسیعی از هواپیماها از جت های منطقه ای کوچک گرفته تا هواپیماهای پهن پیکر بزرگ نیازهای مختلف شرکت های هواپیمایی را پوشش می دهد.

نوآوری در طراحی استفاده از فناوری های پیشرفته مانند سیستم کنترل پرواز با سیم (Fly-by-Wire) و تمرکز بر بهره وری سوخت از ویژگی های بارز هواپیماهای ایرباس محسوب می شود. محصولات این شرکت در حال حاضر بخش قابل توجهی از ناوگان هوایی مسافربری و باری جهان را تشکیل می دهند و در مسیرهای گوناگون مورد استفاده قرار می گیرند.

انواع اصلی ایرباس و ویژگی آن ها

ایرباس خانواده های متنوعی از هواپیماها را تولید کرده است که هر کدام برای نیازهای خاصی طراحی شده اند. این هواپیماها از نظر اندازه برد پروازی تعداد موتور و ظرفیت مسافر متفاوت هستند. آشنایی با این مدل ها به درک بهتر جایگاه ایرباس A330 در سبد محصولات این شرکت کمک می کند و دیدگاهی کلی از تنوع تولیدات ایرباس ارائه می دهد.

هواپیمای ایرباس A300

ایرباس A300 اولین هواپیمای تولیدی شرکت ایرباس و اولین هواپیمای پهن پیکر دوموتوره در جهان بود. این هواپیما که در اوایل دهه ۱۹۷۰ توسعه یافت برای مسیرهای متوسط طراحی شده بود و نقشی کلیدی در معرفی ایرباس به بازار جهانی ایفا کرد. A300 با نوآوری هایی در طراحی کابین و بهره وری عملیاتی پایه و اساس موفقیت های بعدی ایرباس را بنا نهاد.

هواپیمای ایرباس A310

ایرباس A310 نسخه ای کوتاه تر از A300 است که با بال های جدید و اصلاحات دیگر برد پروازی بیشتری نسبت به مدل اولیه ارائه می داد. این هواپیما برای مسیرهای متوسط تا طولانی تر مناسب بود و به عنوان یک گزینه مکمل در کنار A300 به شرکت های هواپیمایی عرضه شد. A310 نیز مانند A300 یک هواپیمای پهن پیکر دوموتوره بود.

هواپیمای ایرباس A320

خانواده ایرباس A320 شامل مدل های A318 A319 A320 و A321 است و یکی از موفق ترین خانواده های هواپیمای تک راهرو در تاریخ هوانوردی محسوب می شود. این هواپیماها برای مسیرهای کوتاه و متوسط طراحی شده اند و به دلیل بهره وری قابلیت اطمینان و استفاده از فناوری Fly-by-Wire بسیار محبوب هستند. مدل های نئو (neo) این خانواده با موتورهای جدید کارایی بیشتری ارائه می دهند.

هواپیمای ایرباس A330

ایرباس A330 یک هواپیمای پهن پیکر دوموتوره است که برای پرواز در مسیرهای متوسط تا طولانی طراحی شده است. توسعه این هواپیما همزمان با ایرباس A340 چهارموتوره انجام شد و هر دو مدل از بال ها و بدنه مشابهی استفاده می کنند. A330 به دلیل تعادل مناسب بین ظرفیت برد پروازی و بهره وری عملیاتی یکی از پرکاربردترین هواپیماهای پهن پیکر در ناوگان شرکت های هواپیمایی در سراسر جهان است و در مدل های مختلفی عرضه می شود.

هواپیمای ایرباس A340

ایرباس A340 یک هواپیمای پهن پیکر چهارموتوره است که همزمان با A330 توسعه یافت. این هواپیما برای پرواز در مسیرهای بسیار طولانی و اقیانوس پیما طراحی شده بود جایی که در زمان طراحی قوانین هوانوردی استفاده از هواپیماهای چهارموتوره را برای پروازهای طولانی بر فراز آب الزامی می کرد. A340 در مدل های مختلف با بردهای پروازی متفاوت تولید شد.

هواپیمای ایرباس A350

ایرباس A350 XWB (Extra Wide-Body) یک هواپیمای پهن پیکر دوموتوره و جدیدترین نسل از هواپیماهای دوربرد ایرباس است. این هواپیما با استفاده گسترده از مواد کامپوزیتی در ساختار بدنه و بال ها بهره وری سوخت و راحتی مسافران را به طور قابل توجهی بهبود بخشیده است. A350 در رقابت مستقیم با هواپیماهایی مانند بوئینگ ۷۸۷ و ۷۷۷ قرار دارد و برای مسیرهای بسیار طولانی طراحی شده است.

هواپیمای ایرباس A380

ایرباس A380 بزرگترین هواپیمای مسافربری جهان است که به عنوان یک سوپرجامبو شناخته می شود. این هواپیمای چهارموتوره و دوطبقه ظرفیت بسیار بالایی برای حمل مسافر دارد و برای پرواز در مسیرهای پرترافیک و طولانی طراحی شده بود. اگرچه تولید آن متوقف شده است اما همچنان در ناوگان برخی از شرکت های بزرگ هواپیمایی فعالیت می کند و تجربه ی پروازی منحصربه فردی را ارائه می دهد.

هواپیمای ایرباس A220

ایرباس A220 (که قبلاً با نام بمباردیر CSeries شناخته می شد) کوچکترین عضو خانواده ایرباس است. این هواپیمای تک راهرو برای مسیرهای منطقه ای و کوتاه طراحی شده است و با بهره وری بالای سوخت کابین راحت و فناوری های پیشرفته گزینه محبوبی برای شرکت های هواپیمایی در مسیرهای کم ترافیک تر محسوب می شود. ایرباس با خرید بخش عمده ای از سهام این برنامه آن را به خانواده محصولات خود اضافه کرد.

تاریخچه ی هواپیمای ایرباس آ ۳۳۰

پروژه توسعه هواپیمای ایرباس A330 به طور رسمی در سال ۱۹۸۷ آغاز شد. هدف از این پروژه ساخت یک هواپیمای پهن پیکر کارآمد بود که بتواند در بازار پروازهای متوسط تا طولانی با هواپیماهایی مانند بوئینگ ۷۶۷ و ۷۷۷ رقابت کند. طراحی و توسعه A330 به صورت همزمان با هواپیمای چهارموتوره ایرباس A340 انجام گرفت تا هزینه ها کاهش یافته و قطعات مشترک بین دو مدل به حداکثر برسد.

نخستین پرواز ایرباس A330 در تاریخ ۲ نوامبر سال ۱۹۹۲ میلادی انجام شد و پس از گذراندن مراحل آزمایش و دریافت گواهینامه های لازم در تاریخ ۱۷ ژانویه ۱۹۹۴ با شرکت هواپیمایی ایر اینتر (Air Inter) وارد خدمت گردید. این هواپیما به سرعت به دلیل تعادل مناسب بین ظرفیت برد پروازی و هزینه های عملیاتی مورد توجه شرکت های هواپیمایی قرار گرفت و به یکی از ستون های اصلی ناوگان پهن پیکر در بسیاری از خطوط هوایی جهان تبدیل شد. نسل جدید این هواپیما با نام A330neo (New Engine Option) با موتورهای پیشرفته تر و بهبودهای آیرودینامیکی جایگزین مدل های اولیه A330 شده است.

مشخصات

هواپیمای ایرباس A330 در مدل های مختلفی تولید شده است که هر کدام مشخصات فنی خاص خود را دارند. این هواپیما به طور کلی یک جت پهن پیکر دوموتوره با بال های نصب شده در پایین بدنه است. مشخصات کلیدی مدل های اصلی A330 شامل ابعاد ظرفیت مسافر برد پروازی و نوع موتورها در جدول زیر آورده شده است. این مشخصات نشان دهنده تنوع کاربرد این هواپیما در مسیرهای گوناگون است.

مشخصه	A330-200	A330-200F (باری)	A330-300
تعداد افراد کابین خلبان	دو نفر
ظرفیت استاندارد مسافر (۲ کلاس)	۲۴۶ نفر	۷۰,۰۰۰ کیلوگرم بار	۳۰۰ نفر
حداکثر ظرفیت مسافر	۴۰۶ نفر	–	۴۴۰ نفر
طول	۵۸٫۸۲ متر	۵۸٫۸۲ متر	۶۳٫۶۷ متر
ارتفاع دم	۱۷٫۳۹ متر	۱۶٫۹۰ متر	۱۶٫۷۹ متر
فاصله نوک دو بال	۶۰٫۳ متر
پهنای بدنه (خارجی)	۵٫۶۴ متر
پهنای کابین (داخلی)	۵٫۱۸ متر
حداکثر وزن برخاست (MTOW)	۲۴۲,۰۰۰ کیلوگرم	۲۳۳,۰۰۰ کیلوگرم	۲۴۲,۰۰۰ کیلوگرم
برد پروازی (با ظرفیت استاندارد)	۱۳,۴۵۰ کیلومتر	۷,۴۰۰ کیلومتر	۱۱,۷۵۰ کیلومتر
سرعت کروز	حدود ۸۷۱ کیلومتر بر ساعت (۰٫۸۲ ماخ)
موتورها (۲ عدد)	General Electric CF6 Pratt & Whitney PW4000 یا Rolls-Royce Trent 700

مدل ها

هواپیمای ایرباس A330 در ابتدا در دو مدل اصلی توسعه یافت: A330-300 و A330-200. مدل A330-300 که مدل پایه و کشیده تر است برای مسیرهای با تقاضای بالا و برد متوسط تا طولانی طراحی شد. این مدل ظرفیت حمل مسافر بیشتری دارد. مدل A330-200 که کوتاه تر است برد پروازی بیشتری نسبت به مدل ۳۰۰ دارد و برای مسیرهای طولانی تر با تقاضای مسافر کمتر مناسب است.

علاوه بر مدل های مسافربری ایرباس مدل باری A330-200F و همچنین مدل نظامی A330 MRTT (Multi Role Tanker Transport) را نیز بر پایه این هواپیما توسعه داده است. مدل های جدیدتر A330neo شامل A330-800 و A330-900 با موتورهای جدید رولز رویس ترنت ۷۰۰۰ و بهبودهای آیرودینامیکی بهره وری سوخت و برد پروازی را افزایش داده اند و جایگزین مدل های اولیه شده اند.

سفارش ها

خانواده ایرباس A330 از زمان معرفی تاکنون با استقبال گسترده ای از سوی شرکت های هواپیمایی در سراسر جهان مواجه شده است. این هواپیما با ثبت بیش از ۱۷۰۰ سفارش قطعی یکی از پرفروش ترین هواپیماهای پهن پیکر در تاریخ هوانوردی محسوب می شود. بخش قابل توجهی از این سفارش ها مربوط به مدل های اولیه بوده و سفارش های جدیدتر عمدتاً مربوط به خانواده A330neo است که از سال ۲۰۱۸ تحویل آن ها آغاز شده است.

تا پایان سال ۲۰۱۷ میلادی بیش از ۱۳۷۰ فروند از انواع مدل های ایرباس A330 (شامل مدل های ۲۰۰ ۳۰۰ و باری) به مشتریان تحویل داده شده بود. آمار سفارش ها و تحویل ها نشان دهنده موفقیت تجاری و محبوبیت این هواپیما در بازار جهانی است. این هواپیما توسط طیف وسیعی از شرکت های هواپیمایی از خطوط هوایی بزرگ بین المللی گرفته تا شرکت های چارتر و منطقه ای مورد استفاده قرار می گیرد.

ناوگان شرکت های هواپیمایی

ایرباس A330 به دلیل تطبیق پذیری و کارایی خود در ناوگان تعداد زیادی از شرکت های هواپیمایی بزرگ و کوچک در سراسر جهان حضور دارد. شرکت هایی مانند دلتا ایرلاینز ترکیش ایرلاینز هواپیمایی شرقی چین و کاتای پاسیفیک از جمله بزرگترین اپراتورهای این هواپیما در سطح بین المللی هستند. این شرکت ها از A330 برای پوشش طیف وسیعی از مسیرها از پروازهای قاره ای شلوغ گرفته تا مسیرهای بین المللی دوربرد استفاده می کنند.

حضور گسترده A330 در ناوگان های هوایی جهان نشان دهنده قابلیت اطمینان و محبوبیت این هواپیما در میان اپراتورها و مسافران است. مدل های مختلف A330 امکان پیکربندی های متنوع کابین را فراهم می کنند که شرکت های هواپیمایی را قادر می سازد تا چیدمان صندلی ها و کلاس های پروازی را متناسب با نیازهای بازار و مسیرهای خود تنظیم کنند.

معرفی ناوگان ایرباس 330 در ایران

شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (ایران ایر) نیز بخشی از ناوگان خود را به هواپیماهای ایرباس A330 اختصاص داده است. پس از برجام ایران ایر در تاریخ ۲۶ دسامبر ۲۰۱۶ قراردادی برای خرید ۱۰ فروند هواپیمای ایرباس A330-200 با شرکت ایرباس منعقد کرد. این اقدام گامی مهم در جهت نوسازی ناوگان هوایی کشور پس از سال ها بود.

اولین فروند از این هواپیماها در تاریخ ۱۱ مارس ۲۰۱۷ و دومین فروند نیز در تاریخ ۲۵ مارس ۲۰۱۷ وارد فرودگاه مهرآباد تهران شدند و به ناوگان ایران ایر پیوستند. این هواپیماها نقش مهمی در برقراری پروازهای بین المللی ایران ایر ایفا می کنند. همچنین سفارش هایی برای نمونه های جدیدتر A330-900neo نیز در لیست سفارشات ایران برای نوسازی ناوگان ثبت شده است.

تانکر سوخت رسان ایرباس

تانکر سوخت رسان ایرباس که با نام A330 MRTT (Multi Role Tanker Transport) شناخته می شود یک هواپیمای نظامی چندمنظوره است که بر پایه بدنه و ساختار هواپیمای مسافربری ایرباس A330 توسعه یافته است. این هواپیما نه تنها قابلیت سوخت گیری هوایی برای هواپیماهای نظامی دیگر را دارد بلکه می تواند به عنوان یک هواپیمای ترابری برای حمل نیرو تجهیزات و بار نیز مورد استفاده قرار گیرد.

A330 MRTT به دلیل ظرفیت بالای حمل سوخت توانایی جابجایی تعداد زیادی نیرو یا حجم قابل توجهی بار و همچنین انعطاف پذیری در انجام مأموریت های مختلف توسط نیروهای هوایی متعددی در سراسر جهان انتخاب شده است. این هواپیما قابلیت عملیات در مسافت های طولانی را داراست و می تواند به سرعت برای انجام مأموریت های سوخت رسانی یا ترابری آماده شود.

برد پروازی هواپیمای ایرباس A330 چقدر است؟

برد پروازی ایرباس A330 بسته به مدل و تعداد مسافر متفاوت است. به طور مثال مدل A330-200 حدود ۱۳,۴۵۰ کیلومتر و مدل A330-300 حدود ۱۱,۷۵۰ کیلومتر برد پروازی دارد.

هواپیمای ایرباس A330 چند مسافر ظرفیت دارد؟

ظرفیت مسافر ایرباس A330 بسته به مدل و پیکربندی کابین توسط شرکت هواپیمایی متغیر است. مدل A330-200 معمولاً ۲۴۶ نفر و A330-300 حدود ۳۰۰ نفر در دو کلاس ظرفیت دارند اما حداکثر ظرفیت می تواند تا ۴۴۰ نفر نیز برسد.

تاریخ اولین پرواز ایرباس A330 چه زمانی بود؟

اولین پرواز هواپیمای ایرباس A330 در تاریخ ۲ نوامبر سال ۱۹۹۲ میلادی انجام شد. این رویداد گام مهمی در معرفی این هواپیمای پهن پیکر به صنعت هوانوردی بود.

تفاوت مدل های A330-200 و A330-300 چیست؟

تفاوت اصلی بین مدل های A330-200 و A330-300 در طول بدنه و برد پروازی آن هاست. مدل A330-300 کشیده تر بوده و ظرفیت مسافر بیشتری دارد در حالی که مدل A330-200 کوتاه تر است اما برد پروازی بلندتری ارائه می دهد.

کدام شرکت های هواپیمایی از ایرباس A330 استفاده می کنند؟

بسیاری از شرکت های هواپیمایی بزرگ در سراسر جهان از ایرباس A330 در ناوگان خود استفاده می کنند از جمله دلتا ایرلاینز ترکیش ایرلاینز هواپیمایی شرقی چین کاتای پاسیفیک و ایران ایر.

هواپیمای ایرباس A330 در کجا ساخته می شود؟

هواپیمای ایرباس A330 توسط شرکت ایرباس در مراکز مختلف تولیدی این شرکت در اروپا مونتاژ نهایی می شود. بخش های مختلف هواپیما در کشورهای اروپایی همکار در ایرباس ساخته و سپس برای مونتاژ به محل اصلی منتقل می شوند.