آنگکور وات، کامبوج

آنگکور وات، مجموعه ای بی نظیر از پرستشگاه های باستانی و نماد برجسته کشور کامبوج، در شمال غربی این سرزمین کهن واقع شده است. این میراث جهانی یونسکو، که زمانی پایتخت امپراتوری قدرتمند خمر بود، بزرگترین بنای مذهبی جهان به شمار می رود و معماری خیره کننده آن، تاریخ و فرهنگ غنی این تمدن را به زیبایی بازگو می کند.
معابد آنگکور نه تنها جلوه ای از شکوه معماری و مهندسی باستان هستند، بلکه پنجره ای رو به تمدنی عظیم و باورهای عمیق مذهبی مردمان خمر می گشایند. این مجموعه گسترده، که در طول قرون متمادی توسط پادشاهان مختلف ساخته و توسعه یافته، نمایانگر سیر تحول مذهبی از هندوئیسم به بودیسم است و با داستان ها، اساطیر و نقش برجسته های بی نظیر خود، هر بازدیدکننده ای را شیفته خود می سازد. از معبد آنگکور وات باشکوه گرفته تا معابد مرموز و درهم تنیده با طبیعت، هر گوشه ای از این سایت باستانی، روایتی ناگفته از گذشته را در دل خود پنهان کرده است.
معرفی معابد آنگکور
معابد آنگکور، نامی است که به مجموعه ای عظیم از بناهای مذهبی، شهری و هیدرولیکی در شمال غربی کامبوج اطلاق می شود. این مجموعه تاریخی، قلب تپنده امپراتوری باستانی خمر بوده که از قرن نهم تا پانزدهم میلادی بر بخش وسیعی از جنوب شرقی آسیا حکمرانی می کرد. شهر آنگکور، که این معابد در آن قرار دارند، در اوج شکوفایی خود، بزرگترین شهر پیش از دوران صنعتی در جهان به شمار می رفت و وسعتی حدود ۱۰۰۰ کیلومتر مربع را در بر می گرفت.
این شهر باستانی، که امروزه به «شهر معابد» شهرت دارد، شامل صدها معبد، پرستشگاه و سازه های آبی پیچیده است که هر یک داستانی از اعتقادات، قدرت و هنر خمرها را روایت می کنند. از مهم ترین این سازه ها می توان به آنگکور وات، بایون و تاپروم اشاره کرد. این معابد در ابتدا به خدایان هندو، به ویژه ویشنو و شیوا، تقدیم شده بودند، اما با گسترش آیین بودا در منطقه، بسیاری از آن ها به پرستشگاه های بودایی تبدیل شدند. پایداری و حفظ بی نظیر این مجموعه، آن را به یکی از مهمترین و پربازدیدترین سایت های باستان شناسی در جهان تبدیل کرده است.
معماری این معابد، که به سبک اصیل خمری شناخته می شود، شامل برج های بلند، گالری های وسیع، حیاط های سرسبز و نقش برجسته هایی است که صحنه هایی از اساطیر هندو، نبردهای تاریخی و زندگی روزمره را به تصویر می کشند. پیچیدگی و ظرافت این سازه ها، نشان از دانش عمیق مهندسی، نجوم و هنر در میان خمرها دارد. بازدید از این معابد، تجربه ای فراموش نشدنی از سفر به دل تاریخ و تمدنی شگفت انگیز را فراهم می آورد و عظمت گذشته را به عینه به نمایش می گذارد.
معابد آنگکور بزرگترین معبد دنیا
در میان تمامی سازه های باشکوه مجموعه آنگکور، معبد آنگکور وات با عظمت بی بدیل خود، عنوان بزرگترین بنای مذهبی جهان را به خود اختصاص داده است. این شاهکار معماری، با مساحتی بالغ بر ۱۶۲.۶ هکتار (معادل ۱.۶۲۶ کیلومتر مربع یا ۴۰۲ جریب فرنگی)، نه تنها یک پرستشگاه، بلکه نمادی از قدرت، ایمان و هنر امپراتوری خمر است. ساخت این معبد در اوایل قرن دوازدهم میلادی و به دستور شاه سوریاوارمان دوم آغاز شد تا به عنوان پرستشگاه حکومتی و پایتخت جدید او باشد.
هدف اصلی از ساخت آنگکور وات، تقدیم به خدای هندو، ویشنو بود، اما بعدها با گسترش آیین بودا در منطقه، به یک معبد بودایی تبدیل شد و تا به امروز نیز به عنوان یک مرکز مذهبی فعال مورد استفاده قرار می گیرد. این پایداری و حفظ بی نظیر، آنگکور وات را از بسیاری از بناهای باستانی دیگر متمایز می کند. طراحی این معبد، نمایانگر کوه مرو، کوه مقدس در اساطیر هندو و بودایی، است که با برج های مرکزی خود، قله های این کوه را تداعی می کند.
این معبد نه تنها بزرگترین، بلکه یکی از زیباترین نمونه های معماری خمری است که با دقت و ظرافت بی نظیری ساخته شده است. نقش برجسته های گسترده و پیچیده آن، داستان های حماسی رامایانا و مهابهاراتا، و همچنین صحنه هایی از زندگی و نبردهای شاه سوریاوارمان دوم را به تصویر می کشند. این نقش برجسته ها، که طول آن ها به ۸ کیلومتر می رسد، گنجینه ای از هنر و تاریخ هستند.
آنگکور وات نه تنها بزرگترین بنای مذهبی جهان است، بلکه نمادی از قدرت، ایمان و هنر امپراتوری خمر است که تا به امروز به عنوان یک مرکز مذهبی فعال مورد استفاده قرار می گیرد.
اهمیت آنگکور وات به حدی است که طرح آن بر روی پرچم ملی کامبوج نقش بسته و به عنوان نماد این کشور شناخته می شود. بازدید از این معبد، تجربه ای عمیق از عظمت تاریخ و تمدن را به ارمغان می آورد و هر ساله میلیون ها گردشگر را از سراسر جهان به سوی خود جذب می کند تا از این میراث جهانی بی نظیر دیدن کنند.
مجموعه معابد آنگکور از چه مصالحی ساخته شده
یکی از شگفت انگیزترین جنبه های مجموعه معابد آنگکور، به ویژه آنگکور وات، شیوه ساخت و مصالح به کار رفته در آن هاست که نشان از دانش مهندسی پیشرفته و سازماندهی بالای امپراتوری خمر دارد. این سازه های عظیم عمدتاً از بلوک های ماسه سنگ ساخته شده اند. این ماسه سنگ ها از معادن کوه مقدس پنوم کولن (Phnom Kulen)، واقع در فاصله بیش از ۵۰ کیلومتری شمال شرقی آنگکور، استخراج می شدند.
فرآیند حمل و نقل این سنگ های عظیم به محل ساخت معابد، خود یک شاهکار مهندسی به شمار می رود. بلوک های سنگین ماسه سنگ از طریق رودخانه سیم ریپ (Siem Reap) و کانال های آبی دست ساز، بر روی قایق ها شناور شده و به محل پروژه منتقل می شدند. این عملیات گسترده نیازمند هماهنگی و همکاری هزاران نیروی کار ماهر بود. بر اساس کتیبه های یافت شده در معابد، تخمین زده می شود که بیش از ۳۰۰ هزار کارگر و ۶ هزار فیل در ساخت این مجموعه عظیم مشارکت داشته اند.
علاوه بر ماسه سنگ، در بخش هایی از معابد و برای ساخت سازه های داخلی یا تزئینات، از آجر و لاتریت نیز استفاده شده است. لاتریت، نوعی خاک رس غنی از آهن است که پس از استخراج و خشک شدن، سخت و مقاوم می شود و برای پی ریزی و ساختار داخلی بناها به کار می رفت. سپس سطح خارجی با بلوک های ماسه سنگ پوشانده می شد که امکان حجاری و نقش برجسته کاری را فراهم می آورد. این ترکیب از مصالح و روش های ساخت، به معابد آنگکور پایداری و دوام بی نظیری بخشیده که پس از قرن ها همچنان پابرجا هستند و شکوه خود را حفظ کرده اند.
استفاده از این مصالح بومی و بهره گیری از نیروی انسانی و حیوانی در مقیاسی عظیم، گواه توانایی های شگرف تمدن خمر در اجرای پروژه های عمرانی کلان است. این سازه ها نه تنها از نظر مقیاس، بلکه از نظر دقت و ظرافت در حجاری ها و جزئیات معماری نیز بی نظیرند و هر بیننده ای را به تحسین وامی دارند. این بناهای باستانی، نمادی از نبوغ و پشتکار مردمان گذشته این سرزمین هستند.
معرفی معابد مختلف مجموعه معابد آنگکور
مجموعه معابد آنگکور تنها به آنگکور وات خلاصه نمی شود، بلکه شامل ده ها معبد و سازه باستانی دیگر است که هر یک دارای ویژگی های منحصر به فرد و داستانی خاص هستند. بازدید از این مجموعه عظیم، نیازمند برنامه ریزی دقیق و زمان کافی است تا بتوان از زیبایی ها و جزئیات هر یک از این شاهکارهای معماری لذت برد. در ادامه به معرفی برخی از مهمترین و شناخته شده ترین معابد این مجموعه می پردازیم:
معبد آنگکور وات
معبد آنگکور وات، بی شک، تاج مجموعه معابد آنگکور و نماد اصلی کشور کامبوج است. این معبد که به دستور شاه سوریاوارمان دوم در اوایل قرن دوازدهم میلادی ساخته شد، در ابتدا به خدای ویشنو (هندو) تقدیم شده بود و بعدها به پرستشگاه بودایی تبدیل گشت. آنگکور وات با مساحت ۱۶۲.۶ هکتار، بزرگترین بنای مذهبی دنیا به شمار می رود و معماری آن به سبک اصیل خمری، شامل پنج برج به شکل گل نیلوفر آبی است که نمادی از کوه مرو، کوه مقدس هندوها و بوداییان، هستند.
بخش مرکزی آنگکور وات شامل گالری های وسیع و باشکوهی است که دیوارهای آن با نقش برجسته هایی به طول ۸ کیلومتر پوشیده شده اند. این نقش برجسته ها، صحنه هایی از نبردهای حماسی (مانند نبرد کوروک شیترا از مهابهاراتا)، ارتش سوریاوارمان دوم، بهشت و جهنم، و همچنین افسانه هایی مانند گردونه اقیانوس شیر را به تصویر می کشند. جزئیات بی نظیر این نقوش، نشان از مهارت بالای هنرمندان آن زمان دارد و برای درک عمق فرهنگی و مذهبی خمرها، ضروری است.
معبد از سه لایه مستطیلی تشکیل شده که هر لایه نشان دهنده یک سطح کیهانی است و با بالا رفتن از پله های شیب دار آن، حس صعود به سوی آسمان به بازدیدکننده دست می دهد. طلوع و غروب خورشید در پشت برج های آنگکور وات، منظره ای فراموش نشدنی و بسیار محبوب برای عکاسان و گردشگران ایجاد می کند. این معبد نه تنها یک جاذبه گردشگری است، بلکه به عنوان یک مرکز مذهبی فعال، همچنان مورد احترام و پرستش قرار دارد و نمادی زنده از تمدن خمر است.
معبد بایون
معبد بایون، یکی دیگر از شاهکارهای معماری در مجموعه آنگکور، در مرکز شهر باستانی آنگکور تام قرار گرفته است. این معبد در اواخر قرن دوازدهم یا اوایل قرن سیزدهم میلادی و به دستور شاه جایاوارمان هفتم، که یکی از بزرگترین پادشاهان خمر و پیرو آیین بودیسم ماهایانا بود، ساخته شد. بایون به دلیل طراحی منحصر به فرد خود، به ویژه برج های متعدد با چهره های حکاکی شده، شهرت جهانی دارد.
این معبد دارای ۵۴ برج است که هر یک از آن ها با چهار چهره عظیم بودا (یا بوداسف لوکیتشوارا) در چهار جهت اصلی تزیین شده اند، که در مجموع ۲۱۶ چهره را شامل می شود. این چهره ها با لبخندی مرموز و آرامش بخش، به نظر می رسد که از هر سو به بازدیدکنندگان خیره شده اند و فضایی معنوی و اسرارآمیز ایجاد می کنند. بهترین زمان برای مشاهده این چهره ها، ساعات اولیه صبح یا اواخر بعدازظهر است که نور خورشید زاویه مناسبی برای روشن کردن جزئیات آن ها دارد.
معبد بایون از دو سطح مستطیلی و یک سطح دایره ای شکل در مرکز تشکیل شده است. علاوه بر چهره های مشهور، دیوارهای گالری های داخلی آن نیز با نقش برجسته هایی پر شده اند که صحنه هایی از زندگی روزمره خمرها، نبردهای دریایی و زمینی، و افسانه های محلی را به تصویر می کشند. این نقش برجسته ها، اطلاعات ارزشمندی درباره تاریخ و فرهنگ آن دوران فراهم می کنند. بایون نمادی از قدرت سیاسی و مذهبی جایاوارمان هفتم و تجلی گاه هنر خمری در اوج خود است.
معبد تاپروم
معبد تاپروم، یکی از جذاب ترین و مرموزترین معابد مجموعه آنگکور است که به دلیل درهم تنیدگی بی نظیر خود با طبیعت، شهرت فراوانی کسب کرده است. این معبد نیز در اواخر قرن دوازدهم میلادی و به دستور شاه جایاوارمان هفتم ساخته شد و به مادر او تقدیم گردید. ویژگی اصلی تاپروم، درختان غول پیکر و کهنسالی است که ریشه های عظیم آن ها در میان خرابه های معبد نفوذ کرده و دیواره ها و سقف ها را در آغوش گرفته اند، منظره ای سورئال و نفس گیر ایجاد می کنند.
برخلاف بسیاری از معابد دیگر که پس از کشف توسط باستان شناسان به طور کامل بازسازی شدند، تاپروم به عمد در وضعیتی نیمه دست نخورده رها شده است تا تلاقی طبیعت و معماری باستانی به نمایش گذاشته شود. این تصمیم، به معبد حالتی بسیار خاص و چشم نواز بخشیده و آن را به یکی از محبوب ترین نقاط برای عکاسی تبدیل کرده است. این معبد به دلیل ظاهر دراماتیک و بکر خود، بارها در فیلم های سینمایی، از جمله فیلم معروف «مهاجم مقبره» (Tomb Raider) با بازی آنجلینا جولی، به عنوان لوکیشن اصلی فیلم برداری مورد استفاده قرار گرفته است.
بازدید از تاپروم، تجربه ای منحصر به فرد از قدم زدن در میان بقایای تمدنی کهن است که طبیعت آن را در خود بلعیده است. نور و روشنایی که از میان شاخ و برگ درختان به داخل معبد می تابد، فضایی عرفانی و دلنشین ایجاد می کند. این پرستشگاه باستانی، نمادی از قدرت طبیعت و گذر زمان است و به بازدیدکنندگان یادآوری می کند که چگونه سازه های بشری در برابر نیروی بی کران طبیعت، سر خم می کنند.
الفنت تراس
الفنت تراس یا ایوان فیل ها، یکی دیگر از سازه های برجسته در مجموعه آنگکور تام است که در کنار میدان سلطنتی و روبروی بایون قرار دارد. این ایوان طویل و باشکوه، با طول ۳۰۵ متر، در اواخر قرن دوازدهم میلادی و به دستور شاه جایاوارمان هفتم ساخته شد. هدف اصلی از ساخت الفنت تراس، فراهم آوردن یک بلندی برای پادشاه و درباریان او بود تا بتوانند مراسم های عمومی، رژه های سلطنتی، جشن ها و نمایش های نظامی را تماشا کنند.
نام الفنت تراس از نقش برجسته های زیبا و متعددی که بر روی دیواره های آن حکاکی شده اند، گرفته شده است. این نقش برجسته ها، تصاویری از فیل های تزئینی در حال حرکت، شکارچیان، رقصنده ها، و سایر صحنه های زندگی دربار را به نمایش می گذارند. ستون های باشکوه و شیرهای تزئینی نیز در طول مسیر ایوان به کار رفته اند که بر شکوه و عظمت آن می افزایند. این ایوان، بخشی جدایی ناپذیر از کاخ سلطنتی آنگکور تام محسوب می شد که امروزه تنها بقایای آن باقی مانده است.
الفنت تراس نه تنها از نظر تاریخی و معماری اهمیت دارد، بلکه به عنوان یکی از شلوغ ترین بخش های مجموعه آنگکور برای گردشگران شناخته می شود. هر ساله، هزاران بازدیدکننده از این ایوان دیدن می کنند، در اطراف آن به عکاسی می پردازند و شکوه گذشته امپراتوری خمر را از نزدیک لمس می کنند. این ایوان سلطنتی، تجسمی از قدرت و عظمت پادشاهان خمر و مرکزی برای نمایش شکوه حکومتی آن ها بود.
معبد بانتی سری
معبد بانتی سری (Banteay Srei)، جواهری کوچک اما فوق العاده زیبا در مجموعه معابد آنگکور است که در فاصله حدود ۱۲ کیلومتری شمال آنگکور وات قرار دارد. این معبد برخلاف بسیاری از بناهای بزرگ و سلطنتی آنگکور، در قرن دهم میلادی و نه به دستور یک پادشاه، بلکه توسط یک برهمن دربار به نام یاجن وارا (Yajnavaraha) ساخته شد. نام بانتی سری به معنی ارگ زنان یا قلعه زیبایی است و این نام به اندازه و ظرافت دکوراسیون و حجاری های داخل مجموعه اشاره دارد.
ویژگی برجسته بانتی سری، رنگ صورتی ماسه سنگ های به کار رفته در آن و حجاری های تزیینی نفیس و مینیاتوری است که با جزئیات بی نظیری حکاکی شده اند. این حجاری ها، صحنه هایی از اساطیر هندو، به ویژه از حماسه های رامایانا و مهابهاراتا، را با ظرافتی بی نظیر به تصویر می کشند. جزئیات چهره ها، لباس ها و حرکات شخصیت ها به حدی دقیق است که این معبد را به یکی از بهترین نمونه های هنر خمر تبدیل کرده است. مقیاس کوچک تر معبد، امکان تمرکز بر جزئیات هنری را فراهم کرده است.
معبد بانتی سری، با وجود ابعاد کوچکتر خود نسبت به معبد آنگکور وات یا بایون، از نظر هنری و زیبایی شناختی، یکی از مهمترین و زیباترین معابد خمر به شمار می رود. نور خورشید به هنگام طلوع یا غروب، رنگ صورتی سنگ ها را به شکلی خیره کننده برجسته می کند و منظره ای فراموش نشدنی پدید می آورد. این پرستشگاه کوچک، نمادی از کمال هنری و دقت در جزئیات در دوران اوج تمدن خمر است.
معبد ایست مبون
معبد ایست مبون (East Mebon)، یک معبد هندو است که در قرن دهم میلادی و به دستور راجندروارمان دوم (Rajendravarman II) ساخته شد. این معبد در گذشته در مرکز یک دریاچه مصنوعی بزرگ به نام ایست بارای (East Baray) قرار داشت و به صورت یک جزیره ظاهر می شد. هدف از ساخت این معبد در مرکز دریاچه، نمادی از کوه مرو، کوه مقدس و مرکز کیهان در اساطیر هندو بود که با آب احاطه شده است. امروزه، دریاچه ایست بارای خشک شده و معبد بر روی خشکی قرار دارد.
ایست مبون دارای پنج برج آجری است که بر روی یک سکوی مرکزی بلند قرار گرفته اند. برج های مرکزی به خدای شیوا تقدیم شده بودند. ویژگی برجسته این معبد، مجسمه های فیل های عظیم الجثه ای است که در چهار گوشه هر سطح سکو قرار گرفته اند و به نظر می رسد که نگهبانان معبد هستند. این فیل ها با جزئیات دقیق و با ابهت خاصی ساخته شده اند و نمادی از قدرت و ثبات هستند.
با بالا رفتن از پله های شیب دار سکوی مرکزی، بازدیدکنندگان می توانند سنگ کاری های پیچیده و حجاری های ظریف را از نزدیک تماشا کنند. این معبد نه تنها از نظر معماری، بلکه از نظر مهندسی هیدرولیک نیز اهمیت دارد، زیرا نشان دهنده توانایی خمرها در مدیریت منابع آب و ساخت سازه های آبی بزرگ است. ایست مبون، با وجود سادگی نسبی در مقایسه با آنگکور وات، نمونه ای زیبا از معماری معابد کوهستانی و بازتابی از باورهای مذهبی دوران خود است.
معبد پریه خان
معبد پریه خان (Preah Khan)، یکی از بزرگترین و پیچیده ترین معابد مجموعه آنگکور است که در شمال آنگکور تام واقع شده است. این معبد در اواخر قرن دوازدهم میلادی و به دستور شاه جایاوارمان هفتم ساخته شد و به پدر او تقدیم گردید. پریه خان به معنای شمشیر مقدس است و در گذشته، به عنوان یک دانشگاه بودایی بزرگ و مرکز مذهبی مهمی مورد استفاده قرار می گرفت. تخمین زده می شود که هزاران استاد و راهب بودایی در این مکان به تدریس و عبادت مشغول بوده اند.
این معبد با دیوارهای بلند و گالری های طولانی، ساختاری هزارتو و پیچیده دارد. ویژگی منحصر به فرد پریه خان، تلاقی معماری باستانی با طبیعت است، هرچند به اندازه تاپروم شدید نیست. درختان زیادی اطراف معبد را فراگرفته اند و ریشه های برخی از آن ها در میان سنگ ها نفوذ کرده اند، چشم اندازی باشکوه و مرموز به آن بخشیده اند. پریه خان همچنین به دلیل داشتن یک ساختمان دو طبقه با ستون های گرد، که در معماری خمر نادر است، مورد توجه قرار می گیرد.
نقش برجسته ها و حجاری های دیوارهای معبد، صحنه هایی از اساطیر بودایی و هندو، و همچنین زندگی روزمره را به تصویر می کشند. با توجه به اهمیت تاریخی و مذهبی آن، پریه خان یک پرستشگاه جامع بود که همزمان به عنوان صومعه، دانشگاه و معبد عمل می کرد. کاوش و بازسازی این معبد به دلیل پیچیدگی ساختار و درهم تنیدگی با طبیعت، چالش برانگیز بوده است، اما زیبایی و عظمت آن همچنان پابرجاست.
معبد پری روپ
معبد پری روپ (Pre Rup)، یک معبد هندو کوهستانی است که در قرن دهم میلادی و به دستور شاه راجندروارمان دوم ساخته شد. این معبد در فاصله حدود ۶۱۰ متری دریاچه مصنوعی ایست بارای قرار دارد و در گذشته، در مرکز یک شهر باستانی قرار گرفته بود که امروزه از بین رفته است. نام پری روپ به معنای چرخاندن بدن است و برخی معتقدند که در این مکان، مراسم تدفین سلطنتی برگزار می شده که در آن، خاکستر مردگان بر روی پله ها چرخانده می شد.
پری روپ از جنس آجر، لاتریت و ماسه سنگ ساخته شده و دارای سه ردیف هرم پلکانی است که به سمت بالا می رود. در بالای هر ردیف، برج های آجری قرار دارند. این معبد با پنج برج آجری اصلی بر روی بالاترین سکو، به خدای شیوا تقدیم شده بود. معماری پری روپ، نمونه ای از سبک معماری خمر در دوران پیش از آنگکور وات است و نشان دهنده تکامل طراحی معابد کوهستانی است.
بازدیدکنندگان می توانند از پله های شیب دار این معبد بالا بروند و از چشم انداز پانورامیک اطراف لذت ببرند، به ویژه در زمان طلوع یا غروب خورشید. نورپردازی طبیعی در این زمان ها، رنگ های قرمز و قهوه ای آجرها و لاتریت ها را برجسته می کند و منظره ای بسیار زیبا و آرامش بخش ایجاد می کند. این معبد باستانی، نه تنها از نظر معماری و تاریخی اهمیت دارد، بلکه به دلیل موقعیت مکانی خود، مکانی عالی برای تماشای مناظر طبیعی اطراف است.
معبد پره کو
معبد پره کو (Preah Ko)، یکی دیگر از معابد مهم در مجموعه آنگکور است که در ۱۶ کیلومتری جنوب شرقی آنگکور وات و در شهر باستانی هاری هارالایا (Hariharalaya) قرار دارد. این معبد در سال ۸۷۹ میلادی و به دستور شاه ایندراوارمان اول (Indravarman I) ساخته شد و اولین معبدی بود که در این شهر باستانی بنا گردید. پره کو در لغت به معنی بوفالوی مقدس است و به گاو نر مقدس ناندی (Nandi)، وسیله نقلیه خدای شیوا، اشاره دارد.
پره کو شامل شش برج آجری کوچک است که بر روی یک تکیه گاه از جنس ماسه سنگ ساخته شده اند و در دو ردیف، سه برج در جلو و سه برج در پشت، مرتب شده اند. این برج ها به نیاکان شاه و خدایان هندو تقدیم شده بودند. در مقابل برج های جلویی، سه مجسمه بزرگ ناندی قرار دارند که به سمت شرق خیره شده اند و نمادی از احترام به شیوا هستند.
حجاری های دیوارهای آجری معبد، که شامل تصاویر نگهبانان دروازه (دواراپالا) و ایزدبانوهای آسمانی (آپسرها) هستند، با جزئیات و ظرافت خاصی اجرا شده اند. این معبد، نمونه ای اولیه از معماری خمری است و اطلاعات ارزشمندی درباره سبک های هنری و مذهبی پیش از دوران بزرگ آنگکور وات ارائه می دهد. پره کو، با وجود ابعاد کوچکتر خود، از نظر تاریخی و هنری اهمیت فراوانی دارد و نمادی از آغاز شکوه تمدن خمر است.
سرا سرنگ
سرا سرنگ (Srah Srang)، که اغلب به عنوان حمام سلطنتی شناخته می شود، در واقع یک مخزن آب بزرگ یا بارای (Baray) است که در شرق آنگکور تام قرار دارد. این سازه آبی وسیع در قرن دهم میلادی ساخته شد و بعدها در قرن دوازدهم توسط شاه جایاوارمان هفتم بازسازی و گسترش یافت. سرا سرنگ با ابعاد ۷۰۰ متر در ۳۵۰ متر، مکانی آرام و زیبا است که در گذشته برای حمام کردن پادشاهان و درباریان، و همچنین برگزاری مراسم های مذهبی و آیینی مورد استفاده قرار می گرفت.
در مرکز این مخزن، یک جزیره کوچک قرار دارد که در گذشته یک معبد چوبی بر روی آن بنا شده بود. یک تراس سنگی زیبا با نرده های ناگا (مار هفت سر اساطیری) و شیرهای نگهبان، به آب منتهی می شود و مکانی ایده آل برای نشستن و تماشای چشم انداز فراهم می آورد. طلوع خورشید بر فراز سرا سرنگ، منظره ای بسیار دلنشین و محبوب برای گردشگران و عکاسان است که بازتاب آسمان و درختان در آب آرامش بخش این مخزن، تصویری بی نظیر خلق می کند.
امروزه، سرا سرنگ نه تنها یک جاذبه تاریخی است، بلکه مکانی محبوب برای مردم محلی و کودکان برای شنا و تفریح به شمار می رود. این سازه آبی، نمادی از مهارت خمرها در مدیریت منابع آب و اهمیت آب در زندگی روزمره و مذهبی آن هاست. سرا سرنگ، با فضایی آرام و دلنشین، مکانی عالی برای استراحت و تفکر در میان بازدید از معابد پرشلوغ تر است.
معبد تاسام
معبد تاسام (Ta Som)، یک معبد کوچک و نسبتاً بکر در مجموعه آنگکور است که در اواخر قرن دوازدهم میلادی و به دستور شاه جایاوارمان هفتم ساخته شد. این معبد به سبک و ساختار معبد تاپروم ساخته شده و به نوعی برادر کوچک آن به حساب می آید، زیرا همانند تاپروم، درهم تنیدگی طبیعت با بنای معبد در آن به خوبی نمایان است. تاسام به یک معبد بودایی تقدیم شده بود و در گذشته به عنوان یک صومعه کوچک مورد استفاده قرار می گرفت.
ویژگی اصلی تاسام، درخت بزرگ و تنومندی است که در مجاورت دروازه شرقی آن قرار دارد و ریشه های آن به آرامی در حال تخریب ساختمان معبد هستند، اما در عین حال، چشم اندازی بی نظیر و دراماتیک برای عکاسی فراهم کرده اند. این درخت، نمادی از قدرت بی کران طبیعت است که سازه های بشری را در خود می بلعد و به معبد حالتی مرموز و باستانی می بخشد. راهروهای باریک و گالری های کوچک تاسام، حس اکتشاف و ماجراجویی را در بازدیدکنندگان تقویت می کنند.
نقش برجسته های دیوارهای معبد، صحنه هایی از بودا و بوداسف ها را به تصویر می کشند، هرچند که بسیاری از آن ها در طول زمان آسیب دیده اند. تاسام، با فضای آرام و کمتر شلوغ خود نسبت به معابد بزرگتر، فرصتی را برای تجربه ای صمیمی تر و تأمل برانگیزتر از معماری خمری ارائه می دهد. این معبد، با طبیعت درهم تنیده خود، یادآور چرخه ابدی زندگی و مرگ و قدرت تغییرناپذیر طبیعت است.
باکسی چام کرونگ
باکسی چام کرونگ (Baksei Chamkrong)، یک برج معبد کوچک و باستانی است که در جاده میان آنگکور وات و آنگکور تام قرار دارد. این معبد در بین سال های ۹۱۰ تا ۹۲۲ میلادی و به دستور شاه هارشاوارمان اول (Harshavarman I) ساخته شد. این بنا به افتخار پدرش، شاه یاسوواریمان اول (Yasovarman I)، که مسئول ساخت و ساز شهر پنوم باکنگ (Phnom Bakheng) بود، بنا گردید.
باکسی چام کرونگ یک معبد هندو است که به خدای شیوا تقدیم شده بود. این معبد از جنس آجر ساخته شده و بر روی یک سکوی لاتریتی قرار گرفته است. این برج، نمونه ای از سبک معماری اولیه خمر است و به دلیل سادگی و ظرافت خود، مورد توجه قرار می گیرد. با وجود ابعاد کوچکتر نسبت به سایر معابد بزرگ آنگکور، باکسی چام کرونگ اهمیت تاریخی زیادی دارد، زیرا نشان دهنده مراحل اولیه توسعه معماری معابد در این منطقه است.
در بالای برج، یک محراب کوچک قرار داشت که احتمالاً مجسمه ای از شیوا در آن نگهداری می شد. در پایه معبد، کتیبه ای سانسکریت وجود دارد که تاریخچه ساخت و تقدیم معبد را شرح می دهد و اطلاعات ارزشمندی درباره پادشاهان و مذهب آن دوران ارائه می دهد. باکسی چام کرونگ، با ساختار هرمی شکل خود، به عنوان یک معبد کوهستانی کوچک عمل می کرد و نمادی از پرستش شیوا در دوران اولیه امپراتوری خمر بود.
ایوان پادشاه جذامی
ایوان پادشاه جذامی (Terrace of the Leper King)، یک سازه سنگی مرموز و باشکوه است که در شمال الفنت تراس، در داخل شهر باستانی آنگکور تام، قرار دارد. این ایوان در اواخر قرن دوازدهم میلادی و به دستور شاه جایاوارمان هفتم ساخته شد. نام ایوان پادشاه جذامی از مجسمه مرموزی گرفته شده است که در بالای آن کشف شد و به دلیل فرسایش و تغییر رنگ، شبیه به فردی مبتلا به جذام به نظر می رسید. این مجسمه، که به احتمال زیاد نمادی از یاما، خدای مرگ هندو، یا حتی خود جایاوارمان هفتم (که شایعه شده بود به جذام مبتلا است) بوده، اکنون در موزه نگهداری می شود و یک کپی از آن در محل قرار دارد.
این ایوان هفت لایه، با دیوارهای داخلی و خارجی پوشیده از نقش برجسته هایی از چهره های اساطیری، خدایان، شیاطین و موجودات افسانه ای، به زیبایی تزیین شده است. ویژگی منحصر به فرد این ایوان، دالان باریکی است که در داخل دیوار بیرونی آن پنهان شده و با نقش برجسته هایی حتی ظریف تر پوشیده شده است. این دالان نشان می دهد که ایوان در چندین مرحله ساخته شده و بخش های جدیدی به آن اضافه شده است.
ایوان پادشاه جذامی احتمالاً به عنوان یک سکوی تشریفاتی برای مراسم تدفین سلطنتی یا سوزاندن اجساد مورد استفاده قرار می گرفت. نقش برجسته های پیچیده آن، نه تنها ارزش هنری بالایی دارند، بلکه بینش های عمیقی درباره باورهای مذهبی و فرهنگی امپراتوری خمر ارائه می دهند. این بنای سنگی، با تاریخچه و نام اسرارآمیز خود، یکی از نقاط جذاب و دیدنی در مجموعه آنگکور به شمار می رود.
سوالات متداول
آنگکور کجاست؟
آنگکور در شمال غربی کشور کامبوج، در نزدیکی شهر سیم ریپ (Siem Reap) واقع شده است. این منطقه در گذشته پایتخت امپراتوری باستانی خمر بود و امروزه به دلیل مجموعه وسیع و باشکوه معابد آنگکور شهرت جهانی دارد.
انگکور وات به چه معناست؟
«آنگکور وات» ترکیبی امروزی به معنای «پرستشگاه شهر» است. واژه «آنگکور» شکل بومی کلمه سانسکریت «ناگارا» به معنی پایتخت یا شهر است و «وات» نیز کلمه ای خمری برای معبد یا پرستشگاه محسوب می شود.
آیا می توان از معابد آنگکور دیدن کرد؟
بله، بازدید از مجموعه معابد آنگکور برای عموم آزاد است و هر ساله میلیون ها گردشگر از سراسر جهان برای تماشای این میراث جهانی یونسکو به کامبوج سفر می کنند. بلیط های ورودی برای بازدید از این مجموعه در دسترس هستند.
چرا باید از معابد آنگکور دیدن کنیم؟
بازدید از معابد آنگکور فرصتی بی نظیر برای آشنایی با تمدن کهن خمر، معماری باشکوه، هنر بی نظیر و تاریخ غنی کامبوج است. این مجموعه باستانی، با فضایی عرفانی و نقش برجسته های حماسی، تجربه ای فراموش نشدنی و الهام بخش را ارائه می دهد.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "آنگکور وات، کامبوج" هستید؟ با کلیک بر روی گردشگری و اقامتی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "آنگکور وات، کامبوج"، کلیک کنید.