نحوه درخواست گواهی حصر وراثت

برای درخواست گواهی حصر وراثت، ابتدا باید مدارک لازم شامل گواهی فوت، شناسنامه ها و کارت ملی متوفی و ورثه، استشهادیه محضری، و سند ازدواج (در صورت وجود) را تهیه کرد. سپس، با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست صدور گواهی حصر وراثت را ثبت نمود تا پس از طی مراحل قانونی در شورای حل اختلاف، این گواهی صادر شود.

گواهی حصر وراثت سندی حیاتی است که پس از فوت یک فرد، ورثه قانونی او را مشخص کرده و سهم الارث هر یک را تعیین می کند. این گواهی برای انجام بسیاری از امور حقوقی و مالی مربوط به ترکه متوفی، از جمله نقل و انتقال اموال، برداشت از حساب های بانکی، و تقسیم دارایی ها، ضروری است. بدون این سند، عملاً ورثه قادر به انجام هیچ اقدام قانونی مؤثری در خصوص اموال باقی مانده نخواهند بود. فرآیند اخذ این گواهی ممکن است در نگاه اول پیچیده به نظر برسد، اما با آگاهی از مراحل دقیق و مدارک مورد نیاز، می توان این مسیر را با اطمینان و سهولت بیشتری طی کرد.

گواهی حصر وراثت چیست و چرا برای تقسیم ارث ضروری است؟

پس از فوت هر فرد، اموال، دارایی ها (ترکه) و بدهی های او به ورثه قانونی اش منتقل می شود. برای اینکه این انتقال به صورت رسمی و قانونی انجام گیرد و تمامی حقوق ورثه و اشخاص ذینفع محفوظ بماند، نیاز به سندی به نام گواهی حصر وراثت است. این گواهی توسط مراجع قضایی صادر می شود و به طور رسمی اعلام می کند که چه کسانی ورثه متوفی هستند و هر یک چه سهمی از دارایی های او دارند. این سند پایه ای برای کلیه اقدامات بعدی مربوط به ترکه، مانند پرداخت مالیات بر ارث، تقسیم ارث، و نقل و انتقال اسناد مالکیت است.

آثار حقوقی فوت متوفی و لزوم تعیین ورثه

فوت یک شخص، آثار حقوقی متعددی به دنبال دارد. مهم ترین اثر، انتقال قهری (غیر ارادی و به حکم قانون) اموال و بدهی ها از متوفی به ورثه است. اما این انتقال نیازمند شناسایی دقیق ورثه و تعیین میزان سهم هر یک است. در نبود گواهی حصر وراثت، هرگونه ادعای وراثت یا اقدام بر روی اموال متوفی می تواند با چالش های حقوقی و اعتراضات احتمالی سایر ذینفعان روبرو شود. این گواهی از بروز اختلافات آتی جلوگیری کرده و یک چارچوب قانونی برای تقسیم ارث فراهم می آورد.

تفاوت حصر وراثت محدود و نامحدود

گواهی حصر وراثت به دو نوع کلی «محدود» و «نامحدود» تقسیم می شود که تفاوت اصلی آن ها در ارزش کل دارایی های متوفی است:

• حصر وراثت محدود: زمانی که ارزش کل ماترک متوفی (شامل اموال منقول و غیرمنقول، وجوه نقد، سهام و غیره) کمتر از پنجاه میلیون تومان باشد، دادخواست حصر وراثت از نوع محدود خواهد بود. فرآیند رسیدگی به این نوع دادخواست معمولاً سریع تر است و نیازی به آگهی در روزنامه های کثیرالانتشار ندارد.
• حصر وراثت نامحدود: اگر ارزش کل ماترک متوفی بیش از پنجاه میلیون تومان باشد، دادخواست حصر وراثت از نوع نامحدود خواهد بود. در این حالت، شورای حل اختلاف موظف است یک نوبت آگهی در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار منتشر کند تا اگر شخص دیگری ادعای وراثت دارد، ظرف مدت یک ماه اعتراض خود را اعلام کند. این آگهی و مهلت قانونی آن، زمان صدور گواهی نامحدود را طولانی تر می کند.

تعیین نوع حصر وراثت در ابتدای فرآیند و با توجه به ارزش تخمینی ترکه، اهمیت دارد و بر مراحل و زمان بندی بعدی تاثیرگذار خواهد بود.

مراحل گام به گام درخواست گواهی حصر وراثت

درخواست گواهی حصر وراثت شامل چندین مرحله مشخص است که با دقت و ترتیب باید طی شوند. این مراحل از جمع آوری مدارک اولیه تا صدور نهایی گواهی را در بر می گیرد.

۱. تهیه مدارک اولیه و پیش نیازها (قبل از مراجعه به مراجع قضایی)

موفقیت در فرآیند حصر وراثت تا حد زیادی به کامل بودن و صحت مدارک بستگی دارد. پیش از مراجعه به دفاتر خدمات قضایی، ضروری است تمامی مدارک زیر را جمع آوری و آماده کنید:

گواهی فوت متوفی

این مدرک اصلی ترین سند برای شروع فرآیند است. گواهی فوت از طریق ثبت احوال صادر می شود. اگر متوفی در بیمارستان فوت کرده باشد، بیمارستان مدارک اولیه را به ثبت احوال ارسال می کند و ورثه می توانند با مراجعه به ثبت احوال محل فوت، گواهی فوت را دریافت کنند. در حال حاضر امکان استعلام گواهی فوت و نیز دریافت برخی از گواهی ها به صورت آنلاین از طریق سامانه ثبت احوال وجود دارد.

مدارک شناسایی متوفی

ارائه اصل شناسنامه باطل شده و کارت ملی متوفی الزامی است. این مدارک برای تطبیق اطلاعات و تأیید هویت متوفی در سیستم قضایی و ثبت احوال مورد نیاز هستند.

مدارک شناسایی تمامی ورثه

کپی برابر اصل شناسنامه و کارت ملی تمامی ورثه (شامل همسر، فرزندان، پدر، مادر و هر کسی که طبق قانون ارث می برد) باید تهیه شود. در صورتی که یکی از ورثه صغیر یا محجور (فاقد عقل یا قدرت تصمیم گیری) باشد، لازم است مدارک قیم نامه یا ولایت نامه قیم یا ولی قهری نیز ارائه گردد. اگر حضور تمامی ورثه امکان پذیر نباشد، ارائه کپی مدارک هویتی و مشخصات فردی آن ها کفایت می کند.

استشهادیه محضری (فرم ۱۹ انحصار وراثت)

استشهادیه محضری سندی است که در آن، حداقل سه نفر از اشخاصی که متوفی و ورثه او را می شناسند، شهادت می دهند که ورثه متوفی منحصر به افراد معرفی شده در استشهادیه هستند و متوفی وارث دیگری ندارد. این سند در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شود و شهود باید با در دست داشتن مدارک شناسایی خود در دفترخانه حاضر شده و استشهادیه را امضا کنند. دفترخانه پس از تأیید امضاها، مهر و امضای رسمی خود را بر روی آن درج می کند. هزینه تنظیم استشهادیه نیز طبق تعرفه دفاتر اسناد رسمی خواهد بود.

سند ازدواج (عقدنامه) دائم متوفی (در صورت وجود همسر)

اگر متوفی همسر دائم داشته باشد، ارائه اصل یا کپی برابر اصل سند ازدواج برای تعیین سهم الارث همسر ضروری است.

وصیت نامه رسمی (در صورت وجود)

اگر متوفی وصیت نامه رسمی (تنظیم شده در دفتر اسناد رسمی) داشته باشد، ارائه آن برای لحاظ کردن مفاد وصیت در تقسیم ارث ضروری است. وصیت نامه های عادی (غیر رسمی) نیز در صورت اثبات صحت و اعتبار می توانند مورد استناد قرار گیرند، اما وصیت نامه رسمی از اعتبار بالاتری برخوردار است.

رسید مالیات بر ارث (در صورت لزوم)

تا پیش از سال ۱۳۹۵، ارائه گواهی پرداخت مالیات بر ارث (یا حداقل اظهارنامه آن) برای درخواست گواهی حصر وراثت الزامی بود. اما طبق قوانین جدید، ارائه این گواهی در مرحله دادخواست حصر وراثت لزومی ندارد و پرداخت مالیات بر ارث به مرحله بعد از صدور گواهی حصر وراثت و قبل از تقسیم اموال موکول شده است.

تهیه دقیق و کامل مدارک، مهم ترین گام برای تسریع فرآیند درخواست گواهی حصر وراثت است و هرگونه نقص در این مرحله می تواند به تأخیر در صدور گواهی منجر شود.

چک لیست جامع مدارک مورد نیاز:

ردیف	مدرک مورد نیاز	توضیحات
۱	گواهی فوت متوفی	صادر شده از سازمان ثبت احوال
۲	اصل شناسنامه باطل شده متوفی	جهت تأیید هویت
۳	اصل کارت ملی متوفی	جهت تأیید هویت
۴	کپی برابر اصل شناسنامه ورثه	شناسنامه تمامی ورثه
۵	کپی برابر اصل کارت ملی ورثه	کارت ملی تمامی ورثه
۶	استشهادیه محضری (فرم ۱۹)	تأیید شهود در دفتر اسناد رسمی
۷	اصل یا کپی برابر اصل سند ازدواج	فقط در صورت وجود همسر دائم متوفی
۸	اصل یا کپی برابر اصل وصیت نامه	در صورت وجود وصیت نامه رسمی
۹	مدارک قیم نامه یا ولایت نامه	در صورت وجود ورثه صغیر یا محجور

۲. ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

پس از جمع آوری تمامی مدارک لازم، گام بعدی ثبت رسمی درخواست شما در سیستم قضایی است. این کار از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام می شود.

مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی

در این مرحله، باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در شهر محل اقامت خود مراجعه کنید. این دفاتر، واسطه بین مراجعین و سیستم قضایی هستند و وظیفه ثبت و ارسال دادخواست ها را بر عهده دارند. پرسنل این دفاتر شما را در تکمیل فرم دادخواست و ارسال آن راهنمایی خواهند کرد.

تنظیم و ثبت دادخواست صدور گواهی حصر وراثت

در دفتر خدمات الکترونیک قضایی، فرم مخصوص دادخواست صدور گواهی حصر وراثت را تکمیل و تمامی مدارکی که در مرحله قبل آماده کرده اید، ضمیمه دادخواست می شود. نکته مهم این است که برای ثبت دادخواست، نیازی به حضور تمامی ورثه نیست؛ حضور تنها یکی از ورثه (یا وکیل او) برای ثبت دادخواست کفایت می کند. این شخص می تواند به نمایندگی از سایر ورثه اقدام کند.

ارسال دادخواست به شورای حل اختلاف صالح

پس از ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، پرونده به صورت الکترونیکی به شورای حل اختلاف صالح ارسال می شود. شورای حل اختلاف صالح برای رسیدگی به پرونده های حصر وراثت، شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی است. این شورا مسئول بررسی مدارک و صدور نهایی گواهی حصر وراثت خواهد بود.

۳. رسیدگی در شورای حل اختلاف و صدور گواهی

پس از ارسال دادخواست به شورای حل اختلاف، فرآیند رسیدگی آغاز می شود که شامل بررسی مدارک و در برخی موارد، آگهی عمومی است.

بررسی مدارک توسط شورای حل اختلاف

شورای حل اختلاف، پس از دریافت دادخواست و ضمائم آن، صحت و کامل بودن مدارک را بررسی می کند. اگر مدارک کامل و بدون نقص باشند، فرآیند بعدی آغاز می شود. در غیر این صورت، از متقاضی درخواست تکمیل یا رفع نقص مدارک خواهد شد.

آگهی در روزنامه کثیرالانتشار (فقط برای حصر وراثت نامحدود)

همانطور که قبلاً ذکر شد، در صورتی که دادخواست حصر وراثت از نوع نامحدود باشد (ارزش ترکه بیش از ۵۰ میلیون تومان)، شورای حل اختلاف موظف است یک نوبت آگهی در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار منتشر کند. هدف از این آگهی، اطلاع رسانی عمومی است تا اگر شخص دیگری غیر از ورثه معرفی شده، ادعای وراثت یا ذینفعی در ترکه متوفی را دارد، ظرف مدت یک ماه اعتراض خود را به شورا اعلام کند. هزینه این آگهی بر عهده متقاضی است و باید طبق تعرفه روزنامه پرداخت شود. پس از اتمام یک ماه مهلت قانونی و در صورت عدم وصول هیچ گونه اعتراضی، شورا به صدور گواهی اقدام می کند.

صدور گواهی حصر وراثت

پس از طی مراحل فوق و اطمینان از عدم وجود هرگونه اعتراض یا ادعای وراثت از سوی اشخاص ثالث، شورای حل اختلاف گواهی حصر وراثت را صادر می کند. این گواهی به صورت رسمی، نام تمامی ورثه قانونی متوفی را به همراه میزان سهم الارث هر یک طبق قوانین ارث جمهوری اسلامی ایران، مشخص می کند.
سهم الارث هر یک از ورثه، با توجه به طبقات و درجات ارث در قانون مدنی، به دقت تعیین می شود.

نحوه اطلاع رسانی از طریق سامانه ثنا

تمامی مراحل و اطلاع رسانی های مربوط به پرونده حصر وراثت، از جمله صدور گواهی نهایی، از طریق سامانه ابلاغ الکترونیک قضایی (ثنا) به متقاضی اعلام می شود. ورثه باید حتماً در این سامانه ثبت نام کرده باشند تا بتوانند از وضعیت پرونده خود مطلع شوند و گواهی صادره را مشاهده و دریافت کنند.

هزینه ها و مدت زمان صدور گواهی حصر وراثت

آگاهی از هزینه ها و مدت زمان تقریبی فرآیند، می تواند به ورثه در برنامه ریزی بهتر کمک کند.

هزینه های مرتبط با درخواست حصر وراثت

دریافت گواهی حصر وراثت مستلزم پرداخت هزینه هایی است که شامل موارد زیر می شود:

1. هزینه دادخواست در دفاتر خدمات قضایی: این هزینه شامل ثبت دادخواست و خدمات مربوط به آن در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است که مبلغ آن هر ساله توسط قوه قضائیه اعلام می شود.
2. هزینه استشهادیه محضری: هزینه تنظیم و تأیید استشهادیه در دفاتر اسناد رسمی است که بر اساس تعرفه مصوب محاسبه می شود.
3. هزینه آگهی روزنامه (فقط برای حصر وراثت نامحدود): این هزینه مربوط به انتشار آگهی در روزنامه کثیرالانتشار است که مبلغ آن توسط روزنامه تعیین می گردد.
4. هزینه وکیل (در صورت استفاده): در صورتی که ورثه تصمیم به سپردن کار به وکیل بگیرند، حق الوکاله وکیل نیز به هزینه ها اضافه خواهد شد که بر اساس توافق طرفین و تعرفه کانون وکلای دادگستری تعیین می شود.
5. سایر هزینه های جانبی احتمالی: ممکن است شامل هزینه های کپی برابر اصل مدارک، ایاب و ذهاب، و سایر موارد جزئی باشد.

لازم به ذکر است که هزینه های فوق غیر از مالیات بر ارث است که پس از صدور گواهی حصر وراثت و در مرحله تقسیم اموال باید پرداخت شود و بسته به ارزش و نوع اموال و همچنین طبقه وراث، متفاوت خواهد بود.

مدت زمان صدور گواهی انحصار وراثت

مدت زمان صدور گواهی حصر وراثت بسته به نوع آن (محدود یا نامحدود) و عوامل دیگر متغیر است:

• مدت زمان انحصار وراثت محدود: معمولاً بین ۴۰ تا ۶۰ روز کاری به طول می انجامد. این مدت شامل زمان بررسی مدارک توسط شورای حل اختلاف و صدور گواهی است.
• مدت زمان انحصار وراثت نامحدود: به دلیل لزوم آگهی در روزنامه کثیرالانتشار و مهلت یک ماهه اعتراض، این فرآیند طولانی تر است و معمولاً بین ۹۰ تا ۱۲۰ روز کاری یا حتی بیشتر زمان می برد.

عوامل مؤثر بر طولانی شدن فرآیند:

• نقص مدارک و نیاز به تکمیل آن ها.
• وجود اختلافات بین ورثه و عدم همکاری آن ها.
• وجود وراث صغیر یا محجور که نیاز به تعیین قیم دارند.
• وجود وصیت نامه پیچیده یا مورد اختلاف.
• ادعای اشخاص ثالث بر ترکه یا وراثت.
• پیچیدگی اموال و دارایی های متوفی (مانند اموال در مناطق مختلف یا اموال خارج از کشور).

نکات مهم و چالش های حقوقی در فرآیند حصر وراثت

در مسیر اخذ گواهی حصر وراثت، ممکن است با چالش ها و مسائل مختلفی مواجه شوید. آگاهی از این موارد می تواند به شما کمک کند تا بهتر با آن ها روبرو شوید:

• عدم همکاری ورثه: گاهی اوقات یکی از ورثه حاضر به همکاری در تهیه مدارک یا ثبت دادخواست نیست. در این شرایط، سایر ورثه می توانند به صورت انفرادی برای ثبت دادخواست اقدام کنند، چرا که حضور یک نفر از ورثه کفایت می کند. در صورت عدم همکاری در ادامه فرآیند، قانون راه حل هایی مانند ارجاع به کارشناس برای ارزش گذاری و تقسیم ترکه را پیش بینی کرده است.
• وجود وراث غایب یا صغیر/محجور: اگر یکی از ورثه غایب مفقودالاثر باشد، باید ابتدا فرآیند اثبات غیبت و سپس تعیین امین یا قیم برای او طی شود. برای ورثه صغیر یا محجور نیز، حضور ولی قهری (پدر یا جد پدری) یا قیم قانونی الزامی است و مدارک مربوط به قیم نامه باید ارائه شود.
• نقص یا فقدان مدارک: اگر مدارکی مانند شناسنامه متوفی یا سند ازدواج مفقود شده باشد، باید ابتدا برای دریافت المثنی از مراجع ذی ربط (مانند ثبت احوال یا دفاتر ازدواج) اقدام شود. این موضوع می تواند فرآیند را طولانی تر کند.
• وجود بدهی یا طلبکاران متوفی: قبل از تقسیم ارث، بدهی های متوفی باید از ترکه پرداخت شود. اگر متوفی طلبکار داشته باشد، آن ها می توانند در فرآیند حصر وراثت ذینفع بوده و ادعای خود را مطرح کنند.
• نقش وکیل در تسریع و تسهیل فرآیند: استخدام وکیل متخصص در امور ارث می تواند فرآیند حصر وراثت را به میزان قابل توجهی تسریع و تسهیل کند. وکیل با اشراف به قوانین و رویه های اداری، می تواند مدارک را به درستی تهیه، دادخواست را تنظیم، مراحل قانونی را پیگیری و در صورت بروز چالش های حقوقی، از حقوق موکل خود دفاع کند.

استعلام و پیگیری گواهی حصر وراثت

پس از ثبت دادخواست و طی مراحل اولیه، ممکن است نیاز به پیگیری یا استعلام وضعیت گواهی حصر وراثت خود داشته باشید. این کار از دو طریق آنلاین و حضوری قابل انجام است.

استعلام آنلاین گواهی حصر وراثت با کد ملی

سامانه عدل ایران (سامانه ثنا) امکان پیگیری و استعلام الکترونیکی پرونده های قضایی را فراهم کرده است. برای استعلام گواهی حصر وراثت خود، می توانید مراحل زیر را طی کنید:

1. به وب سایت اصلی سامانه عدل ایران (adliran.ir) مراجعه کنید.
2. از منوی اصلی، گزینه اطلاع رسانی برای اشخاص حقیقی را انتخاب کنید.
3. در صفحه باز شده، نام کاربری (کد ملی) و رمز عبور (کد اولیه هنگام ثبت نام در ثنا) خود را وارد کنید.
4. پس از ورود به سامانه، در بخش مربوط به اطلاع رسانی پرونده یا مشاهده ابلاغیه ها، می توانید وضعیت پرونده حصر وراثت خود را مشاهده کرده و در صورت صدور گواهی، آن را دریافت کنید.

این روش برای گواهی های جدید و پرونده هایی که به صورت الکترونیکی ثبت شده اند، بسیار کاربردی و سریع است.

استعلام حضوری گواهی های قدیمی

اگر گواهی حصر وراثت مربوط به سالیان گذشته است و به صورت فیزیکی صادر شده یا در سامانه ثنا قابل دسترسی نیست، برای استعلام آن باید به صورت حضوری اقدام کنید:

متقاضی با در دست داشتن کد ملی خود و کد ملی متوفی، می تواند به شورای حل اختلاف صادرکننده گواهی مراجعه کرده و از وضعیت پرونده یا صدور گواهی مطلع شود. در این روش، کارشناسان شورا با جستجو در بایگانی فیزیکی، اطلاعات مورد نیاز را در اختیار شما قرار خواهند داد.

اقدامات پس از دریافت گواهی حصر وراثت

دریافت گواهی حصر وراثت پایان کار نیست، بلکه آغاز مراحلی جدید برای مدیریت و تقسیم ترکه متوفی است. پس از اخذ این گواهی، لازم است اقدامات زیر را انجام دهید:

• پرداخت مالیات بر ارث: با توجه به قوانین جدید، پس از صدور گواهی حصر وراثت، ورثه باید ظرف مدت یک سال اظهارنامه مالیات بر ارث را به اداره امور مالیاتی مربوطه ارائه دهند و مالیات متعلقه را پرداخت کنند. میزان مالیات بر ارث بستگی به ارزش و نوع اموال (مانند وجه نقد، ملک، خودرو، سهام) و همچنین طبقه وراث دارد. برای نقل و انتقال رسمی اموال، ارائه گواهی پرداخت مالیات بر ارث الزامی است.
• تقسیم ترکه و نحوه آن: پس از پرداخت بدهی ها و مالیات متوفی، نوبت به تقسیم ترکه بین ورثه می رسد. این تقسیم می تواند به صورت توافقی بین ورثه صورت گیرد. در صورت عدم توافق، هر یک از ورثه می توانند از دادگاه درخواست تقسیم ترکه را داشته باشند. دادگاه با ارجاع موضوع به کارشناس رسمی دادگستری، نسبت به تقسیم عادلانه اموال اقدام خواهد کرد.
• نقل و انتقال اموال: با در دست داشتن گواهی حصر وراثت و گواهی پرداخت مالیات بر ارث، ورثه می توانند برای نقل و انتقال رسمی اموال منقول و غیرمنقول متوفی (مانند خودرو، ملک، سهام) به نام خود یا فروش آن ها اقدام کنند. این کار از طریق دفاتر اسناد رسمی و سایر مراجع ذی صلاح انجام می شود.

سوالات متداول درباره نحوه درخواست گواهی حصر وراثت

آیا حضور تمامی وراث در همه مراحل لازم است؟

خیر، برای ثبت دادخواست صدور گواهی حصر وراثت، حضور تنها یکی از وراث (یا وکیل قانونی او) کفایت می کند و نیازی به حضور تمامی ورثه نیست. با این حال، در مراحل بعدی مانند توافق بر تقسیم ترکه یا نقل و انتقال اموال، ممکن است حضور یا رضایت همه ورثه لازم باشد.

آیا می توان بدون وکیل گواهی حصر وراثت گرفت؟

بله، امکان درخواست و پیگیری گواهی حصر وراثت بدون نیاز به وکیل وجود دارد. افراد می توانند با مطالعه دقیق قوانین و راهنمایی های موجود و تهیه مدارک لازم، شخصاً به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و شورای حل اختلاف مراجعه کرده و فرآیند را دنبال کنند. اما در مواردی که تعداد ورثه زیاد است، اختلاف نظر وجود دارد، یا اموال متوفی پیچیدگی های خاصی دارد، مراجعه به وکیل می تواند فرآیند را تسهیل و تسریع کند.

سهم الارث فرزندان پسر و دختر چگونه است؟

طبق قوانین ارث در فقه شیعه و قانون مدنی ایران، سهم الارث فرزندان پسر و دختر با یکدیگر متفاوت است. در حالت کلی، سهم ارث پسر دو برابر سهم ارث دختر است. این قانون در خصوص ارث بری از پدر و مادر یکسان اعمال می شود.

اولویت وصیت نامه با تقسیم ارث چگونه است؟

وصیت نامه متوفی تا یک سوم (ثلث) اموال او، مقدم بر تقسیم ارث است و باید ابتدا به آن عمل شود. یعنی، اگر متوفی وصیت کرده باشد که تا یک سوم از اموالش به شخص خاصی یا در راه خاصی صرف شود، این وصیت لازم الاجراست. اگر وصیت بیش از ثلث اموال باشد، عمل به مازاد بر ثلث منوط به اجازه و رضایت تمامی ورثه است.

اگر ورثه در شهرهای مختلف باشند، مراحل چگونه انجام می شود؟

همانطور که ذکر شد، برای ثبت دادخواست، حضور تنها یک نفر از ورثه کفایت می کند. بنابراین، ورثه ای که در شهر محل اقامت متوفی حضور دارد، می تواند به نمایندگی از سایرین اقدام کند. همچنین، با استفاده از خدمات دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و سامانه ثنا، بسیاری از مراحل به صورت آنلاین و بدون نیاز به حضور فیزیکی تمامی ورثه در یک مکان قابل پیگیری است. ورثه می توانند مدارک خود را به صورت کپی برابر اصل به وکیل یا یکی از ورثه ارسال کنند تا او نسبت به ثبت دادخواست اقدام کند.

نتیجه گیری

دریافت گواهی حصر وراثت، گام نخست و ضروری برای تعیین تکلیف قانونی اموال متوفی و احقاق حقوق ورثه است. این فرآیند با وجود مراحل متعدد، با آگاهی و برنامه ریزی دقیق قابل مدیریت است. از تهیه کامل و صحیح مدارک اولیه گرفته تا ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و پیگیری در شورای حل اختلاف، هر مرحله نقش مهمی در پیشبرد پرونده ایفا می کند. اطلاع از تفاوت های حصر وراثت محدود و نامحدود، هزینه های مربوطه و مدت زمان تقریبی صدور گواهی، به شما کمک می کند تا با دیدی واقع بینانه به این امر بپردازید. در نهایت، با دریافت این گواهی، مسیر برای اقدامات بعدی نظیر پرداخت مالیات بر ارث و تقسیم ترکه هموار خواهد شد. در صورت بروز هرگونه ابهام یا پیچیدگی، مشورت با یک متخصص حقوقی می تواند راهگشا باشد.