آشنایی با هواپیمای ایرباس آ ۳۵۰ Airbus A350

در دنیای هوانوردی مدرن نیاز به هواپیماهایی با راندمان بالا برد پروازی طولانی و راحتی بیشتر برای مسافران همواره رو به افزایش است. در پاسخ به این نیاز ایرباس هواپیمای پهن پیکر و پیشرفته A350 را توسعه داده است. این هواپیما با بهره گیری از تکنولوژی های نوین به ویژه استفاده گسترده از مواد کامپوزیتی در سازه بدنه گامی بزرگ در جهت کاهش مصرف سوخت و هزینه های عملیاتی برداشته است. آشنایی با این پرنده مدرن ویژگی ها و قابلیت های آن برای علاقه مندان به صنعت هوانوردی و مسافران پروازهای طولانی جذاب خواهد بود.

معرفی هواپیمای ایرباس آ ۳۵۰

ایرباس A350 یک هواپیمای مسافربری پهن پیکر و دوموتوره است که توسط شرکت چندملیتی ایرباس توسعه یافته و ساخته می شود. این هواپیما برای جابجایی تعداد زیادی مسافر در مسافت های بسیار طولانی طراحی شده و نخستین هواپیمای ایرباس محسوب می شود که در ساخت بدنه اصلی آن به جای آلیاژهای آلومینیوم رایج از پلیمر تقویت شده با فیبر کربن استفاده شده است. A350 برای رقابت مستقیم با هواپیماهایی نظیر بوئینگ 777 و بوئینگ 787 در بازار هوانوردی جهانی معرفی شد.

اولین نمونه ساخته شده از این هواپیما در تاریخ 14 ژوئن 2013 در فرودگاه تولوز-بلانیاک فرانسه نخستین پرواز خود را انجام داد. ایرباس مدعی است که مصرف سوخت و هزینه های عملیاتی A350 به مراتب کمتر از رقبای خود خواهد بود. شرکت هواپیمایی قطر ایرویز در تاریخ 15 ژانویه 2015 این هواپیما را عملیاتی کرد و به عنوان اولین کاربر تجاری آن شناخته شد.

تاریخچه ی هواپیمای ایرباس آ ۳۵۰

داستان توسعه ایرباس A350 به اوایل قرن 21 بازمی گردد. در آن زمان بوئینگ با معرفی طرح 787 دریم لاینر بازار هواپیماهای پهن پیکر میان رده برد بلند را هدف قرار داده بود. ایرباس ابتدا دریم لاینر را تهدیدی جدی برای A330 خود نمی دید و پاسخ اولیه آن یک نسخه ارتقا یافته از A330 با بال ها و موتورهای جدید بود که در سال 2004 معرفی شد اما این طرح با استقبال بازار و مشتریان مواجه نشد.

فروش خیره کننده دریم لاینر و فشار مشتریان ایرباس این شرکت را وادار کرد تا استراتژی خود را تغییر دهد و به فکر طراحی یک هواپیمای کاملاً جدید بیفتد. این پروژه جدید که با نام A350 XWB (Extra Wide-Body) شناخته شد با سرمایه گذاری قابل توجهی (حدود 15 میلیارد دلار) آغاز گردید و در نمایشگاه هوایی 2006 معرفی شد. این هواپیمای جدید با بدنه پهن تر استفاده گسترده از مواد کامپوزیتی و طراحی آیرودینامیکی پیشرفته پاسخی جدی به رقیب آمریکایی بود.

توسعه

فرآیند توسعه A350 شامل مراحل طراحی ساخت پروتوتایپ ها و انجام آزمایش های پروازی گسترده بود. پس از معرفی طرح A350 XWB در سال 2006 ایرباس قراردادهای مهمی را با تأمین کنندگان قطعات مختلف از جمله تالس هانیول راکول کالینز بی ام و و پاناسونیک برای تجهیزاتی نظیر ناوبری تثبیت کننده های افقی و سیستم های سرگرمی کابین امضا کرد. همچنین برای تولید قطعات جدید کارخانه های جدیدی در اروپا و آمریکا احداث شدند.

تغییرات و بهبودها هواپیمای ایرباس ۳۵۰

مهم ترین تغییر در توسعه A350 نسبت به طرح اولیه A330 بهبودیافته طراحی بدنه کاملاً جدید و پهن تر با استفاده از مواد کامپوزیتی بود. این تغییر امکان افزایش عرض کابین و انعطاف پذیری بیشتر در چیدمان صندلی ها را فراهم کرد. همچنین بال ها نیز با استفاده از الیاف کربن طراحی و تولید شدند. انتخاب موتور نیز یک چالش بود که در نهایت به انتخاب موتور رولز رویس ترنت XWB منجر شد که به طور خاص برای این هواپیما توسعه یافت و سازگاری بالایی با شرایط آب وهوایی مختلف دارد.

مدل ها

ایرباس A350 در ابتدا قرار بود در سه مدل 800 900 و 1000 تولید شود. مدل A350-800 با ظرفیت حدود 280 مسافر و برد 15200 کیلومتر برنامه ریزی شده بود تا جایگزین A330-200 و رقیب بوئینگ 787-9 باشد اما به دلیل نزدیکی قابلیت ها به A330neo و عدم استقبال کافی تولید آن در سال 2014 به نفع A330neo کنار گذاشته شد و مشتریان آن به مدل های دیگر A350 یا A330neo تغییر سفارش دادند.

مدل A350-900 پرفروش ترین مدل این خانواده است که با ظرفیت استاندارد 300-350 مسافر (در سه کلاس حدود 276 نفر) و برد 15000 کیلومتر رقیب بوئینگ 777-200ER و 787-10 محسوب می شود. این مدل دارای زیرشاخه هایی نظیر -900HGW با حداکثر وزن برخاست بیشتر و -900ULR (Ultra Long Range) با افزایش ظرفیت سوخت برای پروازهای بدون توقف تا 18000 کیلومتر است که توسط سنگاپور ایرلاینز برای طولانی ترین پروازهای تجاری جهان استفاده می شود.

مدل A350-1000 بزرگترین عضو این خانواده با طول 73.8 متر است که ظرفیت استاندارد 350-410 مسافر (در سه کلاس) و برد 16100 کیلومتر را ارائه می دهد. این مدل برای رقابت با بوئینگ 777-300ER و جایگزینی با A340-600 طراحی شده است. A350-1000 به دلیل وزن بیشتر از ارابه های فرود شش چرخ استفاده می کند. این مدل همچنین پتانسیل توسعه نسخه های برد گسترده تر را دارد.

مشخصات هواپیمای ایرباس ۳۵۰

ایرباس A350 با بهره گیری از تکنولوژی های پیشرفته مشخصات فنی قابل توجهی دارد که آن را به یکی از مدرن ترین هواپیماهای پهن پیکر جهان تبدیل کرده است. این مشخصات شامل مواد به کار رفته در سازه طراحی آیرودینامیکی عرشه پروازی پیشرفته کابین راحت و موتورهای قدرتمند و بهینه است که همگی در کنار هم عملکردی عالی را برای پروازهای دوربرد فراهم می کنند.

مواد به کار رفته در سازه هواپیما

یکی از نقاط قوت اصلی ایرباس A350 استفاده گسترده از مواد کامپوزیتی در ساختار آن است. حدود 53 درصد از وزن سازه اصلی این هواپیما از مواد کامپوزیتی ساخته شده است که این میزان در مقایسه با هواپیماهای نسل های قبلی افزایش چشمگیری دارد. بال ها نیز به طور کامل از الیاف کربن ساخته شده اند. استفاده از این مواد سبک و در عین حال مستحکم به کاهش قابل توجه وزن هواپیما افزایش راندمان سوخت و کاهش هزینه های نگهداری کمک می کند.

طراحی

طراحی ایرباس A350 به گونه ای است که حداکثر بازدهی آیرودینامیکی را فراهم کند. بال های بزرگ با طراحی بهینه و استفاده از وینگ لت های (Winglets) مدرن نیروی پسا را کاهش داده و راندمان پروازی را افزایش می دهند. بدنه هواپیما نیز با مقطع دایره ای شکل فضای داخلی بیشتری را فراهم می کند. دماغه هواپیما نیز دارای طراحی متمایز و آیرودینامیک است که به کاهش مصرف سوخت و بهبود عملکرد کمک می کند.

عرشه پروازی ایرباس A350

عرشه پروازی (کاکپیت) ایرباس A350 بر اساس اصول طراحی مشترک ایرباس با تغییراتی برای بهبود عملکرد توسعه یافته است. این عرشه پروازی از شش نمایشگر بزرگ استفاده می کند که اطلاعات پروازی و سیستم های هواپیما را به خلبانان ارائه می دهند. یک نرم افزار مدیریت و کنترل جدید به نام IMA (Integrated Modular Avionics) بر عملکردهای مختلف هواپیما نظیر سوخت بالابر و ردیابی آتش نظارت دارد و به کاهش بار کاری خلبانان و هزینه های تعمیر و نگهداری کمک می کند. پشت کابین خلبان فضایی برای استراحت خدمه پروازی شامل تخت خواب وجود دارد.

کابین

کابین ایرباس A350 با هدف افزایش راحتی مسافران در پروازهای طولانی طراحی شده است. عرض داخلی کابین در تمامی مدل ها ثابت و حدود 5.61 متر است. این عرض امکان چیدمان استاندارد 9 صندلی در هر ردیف (3-3-3) با عرض 45 سانتی متر در کلاس اقتصادی را فراهم می کند. در چیدمان فشرده تر امکان قرار دادن 10 صندلی در هر ردیف (3-4-3) با صندلی های باریک تر (41 سانتی متر) نیز وجود دارد. کابین A350 نسبت به بوئینگ 787 عریض تر است اما از بوئینگ 777 باریک تر است. سیستم های تهویه پیشرفته و نورپردازی محیطی نیز به بهبود تجربه سفر کمک می کنند.

موتورهای ایرباس A350

ایرباس A350 از موتورهای پیشرفته رولز رویس ترنت XWB استفاده می کند که به طور خاص برای این هواپیما توسعه یافته اند. این موتورها در مدل های مختلف قدرتی معادل 75000 تا 97000 پوند ارائه می دهند. موتورهای ترنت XWB به گونه ای طراحی شده اند که راندمان سوخت بالایی داشته باشند و سازگاری خوبی با شرایط آب وهوایی گرم و مرطوب از خود نشان دهند که این ویژگی برای شرکت های هواپیمایی در مناطق مختلف جهان اهمیت دارد. این موتورها نقش کلیدی در کاهش هزینه های عملیاتی و افزایش برد پروازی A350 ایفا می کنند.

عملکرد

ایرباس A350 عملکرد پروازی بسیار خوبی را به نمایش می گذارد. سرعت کروز بهینه این هواپیما حدود 905 کیلومتر در ساعت (ماخ 0.85) است هرچند حداکثر سرعت آن می تواند به 950 کیلومتر در ساعت نیز برسد. برد پروازی مدل های مختلف A350 بسته به مدل و پیکربندی داخلی متفاوت است. مدل A350-900 بردی حدود 15000 کیلومتر دارد در حالی که مدل A350-1000 می تواند تا 16100 کیلومتر پرواز کند. مدل A350-900ULR با ظرفیت سوخت بیشتر قادر به پروازهای بدون توقف تا 18000 کیلومتر است که آن را به یکی از دوربردترین هواپیماهای تجاری جهان تبدیل می کند.

ارابه های فرود ایرباس A350

سیستم ارابه های فرود ایرباس A350 برای تحمل وزن و ابعاد این هواپیمای پهن پیکر طراحی شده است. مدل های A350-900 از ارابه های فرود اصلی چهار چرخ در هر سمت استفاده می کنند. اما مدل بزرگتر و سنگین تر A350-1000 به دلیل حداکثر وزن برخاست (MTOW) بالاتر که به 308 تن می رسد از ارابه های فرود اصلی با سه محور و مجموع شش چرخ در هر سمت بهره می برد. این طراحی شش چرخ مشابه ارابه های فرود بوئینگ 777 است و برای توزیع بهتر وزن هواپیما روی باند فرودگاه ها ضروری است.

سفارش و تحویل

ایرباس A350 از زمان معرفی خود با استقبال خوبی در بازار جهانی مواجه شده و سفارش های قابل توجهی را از شرکت های هواپیمایی مختلف دریافت کرده است. رقابت تنگاتنگی بین ایرباس و بوئینگ برای جذب مشتریان پهن پیکر در جریان بوده است. تا اواخر سال 2015 تعداد 777 فروند از این هواپیما توسط 33 مشتری سفارش داده شده بود. مدل A350-900 بیشترین سهم از سفارش ها را به خود اختصاص داده است.

سفارش های دریافتی و تحویلی بر اساس سال

جدول زیر خلاصه ای از روند سفارش ها و تحویل های هواپیمای ایرباس A350 را بر اساس سال نشان می دهد. این اعداد نشان دهنده نوسانات بازار و سرعت فرآیند تولید و تحویل هواپیما به مشتریان است.

سال	تعداد سفارش ها	تعداد تحویل ها
۲۰۰۶	۲	–
۲۰۰۷	۲۹۲	–
۲۰۰۸	۱۶۳	–
۲۰۰۹	۵۱	–
۲۰۱۰	۷۸	–
۲۰۱۱	۳۱-	–
۲۰۱۲	۲۷	–
۲۰۱۳	۲۳۰	–
۲۰۱۴	۳۲-	۱
۲۰۱۵	۳-	۱۴
مجموع (تا پایان ۲۰۱۵)	۷۷۷	۱۵

توجه داشته باشید که اعداد منفی در ستون سفارش ها نشان دهنده لغو یا تغییر سفارش در آن سال است.

سفارش ها و تحویل ها بر اساس شرکت های سفارش دهنده ایرباس آ-۳۵۰ تا تاریخ ۳۰ ژوئن ۲۰۱۳

تا تاریخ 30 ژوئن 2013 قبل از اولین تحویل تجاری شرکت های مختلفی سفارش های قابل توجهی برای A350 ثبت کرده بودند. این سفارش ها نشان دهنده اعتماد اولیه شرکت های هواپیمایی به این پلتفرم جدید بود. شرکت هایی نظیر قطر ایرویز سنگاپور ایرلاینز و ILFC (شرکت لیزینگ هواپیما) از اولین مشتریان بزرگ این هواپیما بودند که نقش مهمی در پیشبرد پروژه و تأیید طرح نهایی A350 XWB داشتند. این سفارش ها پایه و اساس تولید انبوه این هواپیما را بنا نهادند.

در ایران

پس از لغو تحریم های بین المللی در سال 2016 شرکت هواپیمایی ایران ایر قراردادی برای خرید 16 فروند از مدل دوربرد A350-1000 با ایرباس نهایی کرد. این سفارش می توانست توانایی پروازهای مستقیم از ایران به نقاط دوردست جهان را فراهم کند. در تاریخ 1 اسفند 1394 (فوریه 2016) یک فروند ایرباس A350 به صورت نمادین وارد فرودگاه مهرآباد تهران شد تا در معرض دید قرار گیرد. با این حال به دلیل بازگشت تحریم های آمریکا اجرای این قرارداد متوقف و سفارش ایران ایر لغو شد. در حال حاضر هیچ شرکت هواپیمایی ایرانی از هواپیمای ایرباس A350 در ناوگان خود استفاده نمی کند.

A350 هواپیمایی قطر

هواپیمایی قطر ایرویز نقش بسیار مهمی در برنامه ایرباس A350 ایفا کرده است. این شرکت نه تنها اولین مشتری بزرگ A350 بود که در مراحل اولیه توسعه سفارش قابل توجهی را ثبت کرد بلکه به عنوان اولین شرکت هواپیمایی در جهان مدل A350-900 را در ژانویه 2015 و مدل A350-1000 را در فوریه 2018 وارد خدمت کرد. قطر ایرویز یکی از بزرگترین کاربران فعلی این هواپیما در جهان است و A350 ستون فقرات ناوگان پهن پیکر مدرن این شرکت را تشکیل می دهد. این شرکت بیش از 80 فروند از این هواپیما را سفارش داده و تحویل گرفته است.

تولید کنندگان قطعات A350 ایرباس ۳۵۰

تولید ایرباس A350 یک فرآیند پیچیده و چندملیتی است که شامل مشارکت تعداد زیادی از شرکت ها در سراسر جهان می شود. شرکت ایرباس بخش های اصلی سازه و مونتاژ نهایی را بر عهده دارد اما قطعات و سیستم های مختلف توسط تأمین کنندگان متخصص تولید می شوند. از جمله تأمین کنندگان اصلی می توان به رولز رویس برای موتورها (ترنت XWB) تالس هانیول و راکول کالینز برای سیستم های اویونیک و عرشه پروازی و شرکت هایی مانند بی ام دبلیو و پاناسونیک برای تجهیزات کابین و سرگرمی اشاره کرد. سازه کامپوزیتی نیز توسط شرکت های مختلفی در اروپا و آمریکا تولید می شود.

رقبا

رقیب اصلی و مستقیم ایرباس A350 در بازار هواپیماهای پهن پیکر دوربرد شرکت بوئینگ و هواپیماهای سری 787 دریم لاینر و 777 آن هستند. مدل A350-900 به طور مستقیم با بوئینگ 787-10 و بوئینگ 777-200ER رقابت می کند در حالی که مدل بزرگتر A350-1000 رقیب بوئینگ 777-300ER و نسل جدید بوئینگ 777X (به خصوص مدل 777-9) محسوب می شود. هر دو شرکت ایرباس و بوئینگ ادعا می کنند که هواپیماهایشان از نظر راندمان سوخت و هزینه های عملیاتی برتری دارند و رقابت بین این دو غول هواپیماسازی همواره برای جذب مشتریان بزرگ در جریان است.

حقایقی درباره ایرباس A350

ایرباس A350 رکورددار طولانی ترین پرواز تجاری بدون توقف جهان را در اختیار دارد. در سال 2018 یک فروند A350-900ULR متعلق به سنگاپور ایرلاینز پروازی به مسافت 16561 کیلومتر از سنگاپور به نیوآرک (نزدیک نیویورک) را در مدت زمان بیش از 17 ساعت انجام داد.

این هواپیما پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به هواپیمای وی آی پی و دولتی دارد. نیروی هوایی آلمان اولین نیروی نظامی بود که A350 را برای سفرهای مقامات دولتی خود خریداری کرد تا جایگزین ناوگان قدیمی تر A340 شود.

کابین A350 با سیستم های تهویه پیشرفته ای طراحی شده که رطوبت بیشتری را نسبت به هواپیماهای قدیمی تر حفظ می کند و فشار هوای داخل کابین نیز به سطح پایین تری (معادل ارتفاع 6000 پایی) تنظیم می شود که به کاهش خستگی مسافران در پروازهای طولانی کمک می کند.

مشخصات ایرباس A350 چیست؟

ایرباس A350 یک هواپیمای پهن پیکر دوموتوره با سازه کامپوزیتی است که برای پروازهای دوربرد طراحی شده. دارای کابین عریض موتورهای بهینه رولز رویس ترنت XWB و عرشه پروازی پیشرفته است. در مدل های مختلف با ظرفیت و برد متفاوت عرضه می شود.

ایرباس A350 چه ویژگی هایی دارد؟

ویژگی های کلیدی شامل استفاده گسترده از مواد کامپوزیتی برای کاهش وزن و مصرف سوخت طراحی آیرودینامیکی پیشرفته کابین راحت با امکان چیدمان متنوع صندلی ها و سیستم های اویونیک مدرن برای بهبود عملکرد و کاهش بار کاری خلبان است.

تاریخچه ایرباس A350 چیست؟

توسعه A350 در پاسخ به معرفی بوئینگ 787 آغاز شد. پس از طرح اولیه ناموفق ایرباس یک هواپیمای کاملاً جدید (A350 XWB) را با سرمایه گذاری بالا طراحی کرد که اولین پرواز آن در سال 2013 و ورود به خدمت آن در سال 2015 انجام شد.

ایرباس A350 چند مدل دارد؟

ایرباس A350 در حال حاضر در دو مدل اصلی A350-900 و A350-1000 تولید می شود. مدل A350-800 برنامه ریزی شده بود اما تولید آن لغو شد. مدل -900 دارای نسخه های خاصی مانند -900ULR برای پروازهای فوق دوربرد است.

کدام ایرلاین ها از ایرباس A350 استفاده می کنند؟

بسیاری از ایرلاین های بزرگ جهان از A350 استفاده می کنند. از جمله کاربران اصلی می توان به قطر ایرویز (اولین کاربر) سنگاپور ایرلاینز لوفتانزا بریتیش ایرویز کاتای پاسیفیک و دلتا ایرلاینز اشاره کرد.

ویژگی های کابین ایرباس A350 چیست؟

کابین A350 عریض (5.61 متر) است و امکان چیدمان 9 یا 10 صندلی در هر ردیف را فراهم می کند. دارای سیستم های تهویه و نورپردازی مدرن برای راحتی بیشتر مسافران در پروازهای طولانی است.

آیا ایرلاین های ایرانی ایرباس A350 دارند؟

خیر در حال حاضر هیچ ایرلاین ایرانی هواپیمای ایرباس A350 ندارد. ایران ایر پس از برجام سفارشی برای 16 فروند از این هواپیما ثبت کرد که به دلیل بازگشت تحریم ها لغو شد و تحویلی انجام نگرفت.

رقبای ایرباس A350 کدامند؟

رقبای اصلی ایرباس A350 در بازار هواپیماهای پهن پیکر دوربرد هواپیماهای بوئینگ 787 دریم لاینر (به خصوص مدل های 787-9 و 787-10) و بوئینگ 777 (به خصوص مدل های 777-300ER و 777X) هستند.

در ساختار ایرباس A350 از چه موادی استفاده شده است؟

در ساختار ایرباس A350 به طور گسترده از مواد کامپوزیتی پیشرفته استفاده شده است. حدود 53 درصد از وزن سازه اصلی از کامپوزیت و بال ها به طور کامل از الیاف کربن ساخته شده اند که به سبکی و استحکام هواپیما کمک می کند.